per
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
2015-02-20
35
4
1
8
49
Research Paper
به کارگیری روش استخراج شکل از سایه برای بهبود عیب یابی در پرتونگاره های جوش
Implement of shade from shading method for improvement of weld defect detection in radiographic images
عفت یاحقی
1
امیر موافقی
2
نورالدین محمدزاده
3
گروه فیزیک، دانشگاه بین المللی امام خمینی، صندوق پستی: 5599-34149، قزوین ـ ایران
گروه پژوهشی ایمنی هسته ای و حفاظت پرتوی، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: 836-14395، تهران ـ ایران
گروه پژوهشی ایمنی هسته ای و حفاظت پرتوی، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: 836-14395، تهران ـ ایران
پرتونگاری صنعتی یکی از مهمترین روشهای تشخیص عیبهای جوشکاری است. در این روش عیبهایی چون تخلخل، سرباره و ترک با تفسیر فیلم پرتونگاری مشخص میشوند. عیبیابی از روی فیلم پرتونگاری به دقت و مهارت شخص پرتونگار مفسر فیلم و کیفیت فیلمهای پرتونگاری بستگی دارد. اگر پرتونگارههای تهیه شده با روش پرتونگاری صنعتی وضوح مطلوبی نداشته باشند، تشخیص دقیق عیبهای آنها مشکل خواهد بود و در برخی مواقع معمولاً این تصویرها کیفیت لازم را نداشته، دارای نوفهی زیاد و تضاد پایینی هستند. در نتیجه روشهاییمورد نیاز است که بتوان این عیبها را دقیقتر بررسی و مشخص کرد. استفاده از روشهای پردازش تصویر برای دستیابی به این امر بسیار مناسب است؛ به ویژه روشهای مبتنی بر استخراج بعد سوم تصویرها میتواند برای این منظور به کار رود. با توجه به اینکه چشم انسان به دیدن اجسام سهبعدی عادت دارد و میتواند عمق را نیز تشخیص دهد استخراج بعد سوم روش مؤثری در ارزیابی و تشخیص عیبها است. در این پژوهش با استفاده از روش استخراج شکل از روی سایه که بر مبنای سهبعدیسازی تصویر است عیبها در پرتونگارهها برجسته شدند تا به سهولت به وسیلهی مغز انسان قابل تشخیص و تفسیر باشند. این روش بر تصویرهای دوبعدی حاصل از پرتونگاری اعمال و تصویرهای سهبعدی آن ساخته شد. برای ارزیابی روش از نظرهای مفسرهای فیلمهای پرتونگاری صنعتی استفاده شد. نتیجههای حاصل از نظرسنجی آنها نشان داد که استفاده از این روش در تشخیص عیبهای مختلف جوشکاری مفید است و تشخیص نواحی عیبها با استفاده از این روش تا حد زیادی بهبود یافته است.
پرتونگاری صنعتی یکی از مهمترین روشهای تشخیص عیبهای جوشکاری است. در این روش عیبهایی چون تخلخل، سرباره و ترک با تفسیر فیلم پرتونگاری مشخص میشوند. عیبیابی از روی فیلم پرتونگاری به دقت و مهارت شخص پرتونگار مفسر فیلم و کیفیت فیلمهای پرتونگاری بستگی دارد. اگر پرتونگارههای تهیه شده با روش پرتونگاری صنعتی وضوح مطلوبی نداشته باشند، تشخیص دقیق عیبهای آنها مشکل خواهد بود و در برخی مواقع معمولاً این تصویرها کیفیت لازم را نداشته، دارای نوفهی زیاد و تضاد پایینی هستند. در نتیجه روشهاییمورد نیاز است که بتوان این عیبها را دقیقتر بررسی و مشخص کرد. استفاده از روشهای پردازش تصویر برای دستیابی به این امر بسیار مناسب است؛ به ویژه روشهای مبتنی بر استخراج بعد سوم تصویرها میتواند برای این منظور به کار رود. با توجه به اینکه چشم انسان به دیدن اجسام سهبعدی عادت دارد و میتواند عمق را نیز تشخیص دهد استخراج بعد سوم روش مؤثری در ارزیابی و تشخیص عیبها است. در این پژوهش با استفاده از روش استخراج شکل از روی سایه که بر مبنای سهبعدیسازی تصویر است عیبها در پرتونگارهها برجسته شدند تا به سهولت به وسیلهی مغز انسان قابل تشخیص و تفسیر باشند. این روش بر تصویرهای دوبعدی حاصل از پرتونگاری اعمال و تصویرهای سهبعدی آن ساخته شد. برای ارزیابی روش از نظرهای مفسرهای فیلمهای پرتونگاری صنعتی استفاده شد. نتیجههای حاصل از نظرسنجی آنها نشان داد که استفاده از این روش در تشخیص عیبهای مختلف جوشکاری مفید است و تشخیص نواحی عیبها با استفاده از این روش تا حد زیادی بهبود یافته است.
https://jonsat.nstri.ir/article_49_fdcbe3cbab5e69b99e0df3b37e227357.pdf
استخراج شکل از سایه
پردازش تصویر
پرتونگاری صنعتی
عیب های جوش
Shape from shading
Image processing
Industrial radiography
Defect of weld
per
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
2015-02-20
35
4
9
18
50
Research Paper
اثر سد پتانسیل بر توان ایستانندگی کانال های محوری بلور سیلیکون برای پروتون
The effect of potential barrier on stopping power along axis- channel of silicon for protons
سپیده شفیعی
1
محمد لامعی رشتی
2
پژوهشکده ی فیزیک و شتاب گرها، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 3486-11365، تهران ـ ایران
پژوهشکده ی فیزیک و شتاب گرها، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 3486-11365، تهران ـ ایران
اثر سد پتانسیل و محدوده ی باز کانال بر توان ایستانندگی کانالهای محوری و سیلیکون و نیم- مسافت کانال زنی برای پروتون مورد بررسی قرار گرفت. توان ایستانندگی و نیم- مسافت کانالزنی برای پروتون در این راستاها با استفاده از شبیهسازی طیفهای پسپراکندگی رادرفورد نظیر راستاهای کانالی در بازهی انرژی 1800 تا keV 2200 اندازهگیری شد. در شبیهسازی طیفهای پسپراکندگی رادرفورد نظیر راستاهای کانالی، فرض شد که فرایند فرار یونها از راستای بلوری رفتار نمایی دارد. نشان داده شد که با افزایش سد پتانسیل و محدودهی باز کانال، توان ایستانندگی کاهش، ولی نیم- مسافت کانالزنی افزایش مییابد.
اثر سد پتانسیل و محدوده ی باز کانال بر توان ایستانندگی کانالهای محوری و سیلیکون و نیم- مسافت کانال زنی برای پروتون مورد بررسی قرار گرفت. توان ایستانندگی و نیم- مسافت کانالزنی برای پروتون در این راستاها با استفاده از شبیهسازی طیفهای پسپراکندگی رادرفورد نظیر راستاهای کانالی در بازهی انرژی 1800 تا keV 2200 اندازهگیری شد. در شبیهسازی طیفهای پسپراکندگی رادرفورد نظیر راستاهای کانالی، فرض شد که فرایند فرار یونها از راستای بلوری رفتار نمایی دارد. نشان داده شد که با افزایش سد پتانسیل و محدودهی باز کانال، توان ایستانندگی کاهش، ولی نیم- مسافت کانالزنی افزایش مییابد.
https://jonsat.nstri.ir/article_50_15d02598c0e71fc869c42e23a17cc443.pdf
سد پتانسیل
توان ایستانندگی
کانال های محوری
نیم- مسافت کانال زنی
بلور سیلیکون
Potential barrier
Stopping power
Axial channel
Channeling half- distance
Silicon
per
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
2015-02-20
35
4
19
24
51
ترکیب طیف سنجی گسیل پرتو ایکس ذره- القایی و طیف سنجی گسیل پرتو گامای پروتون- القایی برای تجزیه ی رنگ لاجوردی در کاشی باستانی
Combination of particle-induced X-ray emission (PIXE) spectrometry and proton-induced gamma-ray emission (PIGE) spectrometry for analysis of azure color in tile
مرجان قدیری
1
محمد ترکیهای اصفهانی
2
دانشکده فیزیک، دانشگاه کاشان، صندوق پستی: 8731751167، کاشان ـ ایران
دانشکده فیزیک، دانشگاه کاشان، صندوق پستی: 8731751167، کاشان ـ ایران
تجزیه با استفاده از باریکهی یونی، به دلیل حساسیت بالا، سریع، بسعنصری بودن، غیرمخرب بودن و عدم استفاده از نمونهسازی به ویژه برای تجزیهی رنگدانهها به طور گسترده استفاده میشود. از طیفسنجی گسیل پرتو ایکس ذره- القایی و طیفسنجی گسیل پرتو گامای پروتون- القایی با باریکهی خارجی به طور همزمان برای نمونههای بزرگ باستانی که در محیط خارج از خلأ تحت تابش قرار میگیرند استفاده میشود. در این کار پژوهشی از باریکهی خارجی برای تجزیهی نمونههای سنگ لاجورد و رنگ لاجوردی کاشی باستانی استفاده شد. با مقایسهی طیفها، مشخص شد که رنگ لاجوردی موجود در کاشی باستانی از رنگدانهی کبالت است در حالیکه در سنگ لاجورد، کبالت وجود ندارد و سدیم عنصر مشخصهی رنگ لاجوردی در نمونههای سنگ لاجورد است. همچنین نشان داده شد که میتوان با استفاده از تجزیه با باریکهی یونی، لاجورد را شناسایی کرد.
تجزیه با استفاده از باریکهی یونی، به دلیل حساسیت بالا، سریع، بسعنصری بودن، غیرمخرب بودن و عدم استفاده از نمونهسازی به ویژه برای تجزیهی رنگدانهها به طور گسترده استفاده میشود. از طیفسنجی گسیل پرتو ایکس ذره- القایی و طیفسنجی گسیل پرتو گامای پروتون- القایی با باریکهی خارجی به طور همزمان برای نمونههای بزرگ باستانی که در محیط خارج از خلأ تحت تابش قرار میگیرند استفاده میشود. در این کار پژوهشی از باریکهی خارجی برای تجزیهی نمونههای سنگ لاجورد و رنگ لاجوردی کاشی باستانی استفاده شد. با مقایسهی طیفها، مشخص شد که رنگ لاجوردی موجود در کاشی باستانی از رنگدانهی کبالت است در حالیکه در سنگ لاجورد، کبالت وجود ندارد و سدیم عنصر مشخصهی رنگ لاجوردی در نمونههای سنگ لاجورد است. همچنین نشان داده شد که میتوان با استفاده از تجزیه با باریکهی یونی، لاجورد را شناسایی کرد.
https://jonsat.nstri.ir/article_51_4a308590af16c4caa1a2e9ccc7f57580.pdf
گسیل پرتو ایکس ذره- القایی
گسیل پرتو گامای پروتون- القایی
تجزیه ی رنگ لاجوردی
کاشی باستانی
PIXE
PIGE
Azure color analysis
Archaeological tile
per
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
2015-02-20
35
4
25
36
52
Research Paper
بررسی تجربی اثر گرانروی محیط میزبان بر تشکیل و پایداری حبابها در آشکارساز قطرهی فوق گرم (ساخته شده از) پلیآکریلآمید، در میدان نوترونی
Experimental investigation of the host medium viscosity effect on formation and stability of bubbles in superheated droplet detector, fabricated using polyacrylamide, in neutron field
پیمان رضاییان
1
غلامرضا رئیس علی
2
اعظم اخوان
3
حسین قدس
4
علی اکبر کاظمی
5
پژوهشکده ی کاربرد پرتوها، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: 3486-11365، تهران ـ ایران
پژوهشکده ی کاربرد پرتوها، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: 3486-11365، تهران ـ ایران
پژوهشکده ی کاربرد پرتوها، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: 3486-11365، تهران ـ ایران
پژوهشکده ی کاربرد پرتوها، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: 3486-11365، تهران ـ ایران
1. پژوهشکده ی کاربرد پرتوها، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: 3486-11365، تهران ـ ایران 2. امور حفاظت در برابر اشعه ی کشور، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: 1339-14155، تهران ـ ایران
اثر گرانروی محیط میزبان آشکارساز قطرهی فوق گرم بر تشکیل و پایداری حبابهای فریون-12 ایجاد شده در اثر پرتودهی نوترونی مورد بررسی قرار گرفت. با تغییر غلظت آکریلآمید و متیلن بیس آکریلآمید در محلول مونومر، ژلهای مختلف پلیآکریلآمید با گرانروی 1 تا 13 پاسکال- ثانیه تهیه و از آنها در ساخت آشکارساز فوق گرم استفاده شد. نتایج پرتودهی نوترونی آشکارساز ساخته شده، با چشمهی نوترونی Am-Be241 و نوترونهای 89/2 مگاالکترون ولت به دست آمده از مولد (دوترون– دوترون) نوترون نشان داد که حبابهای تشکیل شده در آشکارساز ساخته شده با استفاده از پلیآکریلآمید غیرشبکهای با گسترهی گرانروی 5 تا 6 پاسکال- ثانیه علاوه بر اینکه با چشم غیرمسلح قابل شمارش هستند، از ماندگاری کافی در محیط میزبان نیز برخوردارند و در خاتمهی پرتودهی امکان شمارش حبابها وجود دارد. همچنین تعداد حبابهای تشکیل شده با شارش نوترونهای فرودی متناسب است.
اثر گرانروی محیط میزبان آشکارساز قطرهی فوق گرم بر تشکیل و پایداری حبابهای فریون-12 ایجاد شده در اثر پرتودهی نوترونی مورد بررسی قرار گرفت. با تغییر غلظت آکریلآمید و متیلن بیس آکریلآمید در محلول مونومر، ژلهای مختلف پلیآکریلآمید با گرانروی 1 تا 13 پاسکال- ثانیه تهیه و از آنها در ساخت آشکارساز فوق گرم استفاده شد. نتایج پرتودهی نوترونی آشکارساز ساخته شده، با چشمهی نوترونی Am-Be241 و نوترونهای 89/2 مگاالکترون ولت به دست آمده از مولد (دوترون– دوترون) نوترون نشان داد که حبابهای تشکیل شده در آشکارساز ساخته شده با استفاده از پلیآکریلآمید غیرشبکهای با گسترهی گرانروی 5 تا 6 پاسکال- ثانیه علاوه بر اینکه با چشم غیرمسلح قابل شمارش هستند، از ماندگاری کافی در محیط میزبان نیز برخوردارند و در خاتمهی پرتودهی امکان شمارش حبابها وجود دارد. همچنین تعداد حبابهای تشکیل شده با شارش نوترونهای فرودی متناسب است.
https://jonsat.nstri.ir/article_52_16504bbe8292c705a1f74252aeaecfe8.pdf
آشکارساز قطرهی فوق گرم
محیط میزبان
گرانروی
پلیآکریلآمید غیرشبکهای
میدان نوترونی
Superheated droplet detector
Host medium
Viscosity
Non-crosslinked polyacrylamide
Neutron field
per
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
2015-02-20
35
4
37
44
53
Research Paper
مطالعه ی نظری و تجربی تولید رادیونوکلید درمانی تربیم-161 در رآکتور تحقیقاتی تهران
Theoretical and experimental studies of 161Tb production as a new therapeutic radionuclide at Tehran Research Reactor
مهدی شریفی
1
حسن یوسف نیا
2
علی بهرامی سامانی
3
امیررضا جلیلیان
4
سمانه ذوالقدری
5
محمد قنادی مراغه
6
پژوهشکده ی کاربرد پرتوها، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: 3486-11365، تهران ـ ایران
پژوهشکده ی چرخه ی سوخت هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران ـ ایران
پژوهشکده ی چرخه ی سوخت هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران ـ ایران
پژوهشکده ی کاربرد پرتوها، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: 3486-11365، تهران ـ ایران
پژوهشکده ی چرخه ی سوخت هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران ـ ایران
پژوهشکده ی چرخه ی سوخت هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران ـ ایران
تربیم-161 به دلیل ویژگیهای مناسب واپاشی، یک رادیونوکلید امیدبخش برای توسعهی کمپلکسهای درمانی جدید است ومیتواند جایگزین مناسبی برای لوتسیم-177 باشد. در این مطالعه، روشهای تولید تربیم-161، مورد ارزیابی نظری و عملی قرار گرفت. درشیوهی نظری، با حل معادلههای دیفرانسیلی زنجیرهی واپاشی و با اعمال مقدارهای ثابت موجود در معادلهها، فعالیت پرتوزایی رادیونوکلیدتربیم-161 و تمام ناخالصیهای تولیدی محاسبه شد. روش عملی غالب تولید تربیم-161، تولید غیرمستقیم آن از طریق واکنش زنجیرهای Tb161Gd (β-)161Gd(n, γ)160 است. در این روش از هدف گادولینیم-160 غنی شده و یا گادولینیم طبیعی استفاده میشود. در مطالعهی حاضر، برای تولید تربیم-161، گادولینیم طبیعی در رآکتور تحقیقاتی تهران با شار نوترون گرمایی حدود 1-s 2-cm 1013×3 به مدت34 ساعت مورد پرتودهی قرار گرفت. فعالیت هر کدام از محصولهای واکنش با استفاده از طیفسنجی پرتو گاما ارزیابی شد. نتایج نشان داد که در این شرایط، حدود 11/0 میلیکوری تربیم-161 تولید شده بود. دادههای حاصل از حل معادلههای واپاشی، این مقدار را تأیید نمود. لذا، میتوان نتیجه گرفت که با پرتودهی طولانی مدت 10 میلیگرم از گادولینیم-160 غنی شده، تولید حدود صد میلیکوری تربیم-161 امکانپذیر خواهد بود.
تربیم-161 به دلیل ویژگیهای مناسب واپاشی، یک رادیونوکلید امیدبخش برای توسعهی کمپلکسهای درمانی جدید است ومیتواند جایگزین مناسبی برای لوتسیم-177 باشد. در این مطالعه، روشهای تولید تربیم-161، مورد ارزیابی نظری و عملی قرار گرفت. درشیوهی نظری، با حل معادلههای دیفرانسیلی زنجیرهی واپاشی و با اعمال مقدارهای ثابت موجود در معادلهها، فعالیت پرتوزایی رادیونوکلیدتربیم-161 و تمام ناخالصیهای تولیدی محاسبه شد. روش عملی غالب تولید تربیم-161، تولید غیرمستقیم آن از طریق واکنش زنجیرهای Tb161Gd (β-)161Gd(n, γ)160 است. در این روش از هدف گادولینیم-160 غنی شده و یا گادولینیم طبیعی استفاده میشود. در مطالعهی حاضر، برای تولید تربیم-161، گادولینیم طبیعی در رآکتور تحقیقاتی تهران با شار نوترون گرمایی حدود 1-s 2-cm 1013×3 به مدت34 ساعت مورد پرتودهی قرار گرفت. فعالیت هر کدام از محصولهای واکنش با استفاده از طیفسنجی پرتو گاما ارزیابی شد. نتایج نشان داد که در این شرایط، حدود 11/0 میلیکوری تربیم-161 تولید شده بود. دادههای حاصل از حل معادلههای واپاشی، این مقدار را تأیید نمود. لذا، میتوان نتیجه گرفت که با پرتودهی طولانی مدت 10 میلیگرم از گادولینیم-160 غنی شده، تولید حدود صد میلیکوری تربیم-161 امکانپذیر خواهد بود.
https://jonsat.nstri.ir/article_53_ff87c8463558cc2c8f1cc894d7ca1b4b.pdf
تربیم-161
گادولینیم
رادیونوکلید درمانی
رآکتور تحقیقاتی تهران
Terbium-161
Gadolinium
Therapeutic radionuclide
Tehran Research Reactor
per
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
2015-02-20
35
4
45
52
54
Research Paper
حل تحلیلی معادلهی پخش دوگروهی مستقل از زمان نوترون با تقریبهای مختلف فرار عرضی در هندسهی چهارگوش دوبعدی
Analytic solution of two-group static neutron diffusion equation using different transverse leakage approximations in 2D cartesian geometry
محمد حسینی
1
حسین خلفی
2
مهدی زنگیان
3
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 113658486، تهران ـ ایران
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 113658486، تهران ـ ایران
دانشکده مهندسی هسته ای، دانشگاه شهید بهشتی، صندوق پستی: 1983963113، تهران ـ ایران
یکی از روشهای حل معادلهی پخش نوترون، روش نودال است. این روش، به سه روش تحلیلی، نیمهتحلیلی و بسط تابع دستهبندی میشود. در این پژوهش، نرمافزاری به منظور حل دوگروهی معادلهی پخش نوترون در هندسههای چهارگوش دوبعدی توسعه داده شد. رویکردهای متنوعی برای حل معادلهی پخش به روش تحلیلی نودال وجود دارد. یکی از این رویکردها که در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است، استفاده از تقریب فرار عرضی است. براساس این رویکرد، معادلههای پخش دوبعدی نوترون به دو معادلهی پخش یکبعدی شکسته شده و پاسخ هر یک از آنها به صورت تحلیلی محاسبه میشود. در این پژوهش از دو تقریب تخت و درجهی دو برای تخمین جملههای فرار عرضی استفاده شد. راستیآزمایی روش از طریق بهکارگیری آن برای دو رآکتور مرجع انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد که روش تحلیلی نودال با تقریب فرار عرضی درجه دو از دقت بسیار خوبی در محاسبههای قلب رآکتور برخوردار است.
یکی از روشهای حل معادلهی پخش نوترون، روش نودال است. این روش، به سه روش تحلیلی، نیمهتحلیلی و بسط تابع دستهبندی میشود. در این پژوهش، نرمافزاری به منظور حل دوگروهی معادلهی پخش نوترون در هندسههای چهارگوش دوبعدی توسعه داده شد. رویکردهای متنوعی برای حل معادلهی پخش به روش تحلیلی نودال وجود دارد. یکی از این رویکردها که در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است، استفاده از تقریب فرار عرضی است. براساس این رویکرد، معادلههای پخش دوبعدی نوترون به دو معادلهی پخش یکبعدی شکسته شده و پاسخ هر یک از آنها به صورت تحلیلی محاسبه میشود. در این پژوهش از دو تقریب تخت و درجهی دو برای تخمین جملههای فرار عرضی استفاده شد. راستیآزمایی روش از طریق بهکارگیری آن برای دو رآکتور مرجع انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد که روش تحلیلی نودال با تقریب فرار عرضی درجه دو از دقت بسیار خوبی در محاسبههای قلب رآکتور برخوردار است.
https://jonsat.nstri.ir/article_54_0a1aed865cd0e0c0080543acb797656d.pdf
معادلهی پخش نوترون
تحلیلی نودال
فرار عرضی
تقریب تخت
تقریب درجه دو
Neutron diffusion equation
Analytic nodal
Transverse leakage
Flat approximation
Quadratic approximation
per
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
2015-02-20
35
4
53
63
55
Research Paper
ارزیابی اولیهی امکان استفاده از رادیونوکلید سرب-210 اضافی در برآورد توزیع مجدد خاک در اراضی دیم منطقهی کوهین
Preliminary assessment of using 210Pbex radionuclide to estimate soil redistribution rate in kouhin dry farming region
مارال خدادادی
1
منوچهر گرجی
2
محمد قنادی مراغه
3
علی بهرامی سامانی
4
معین مفتاحی
5
حسین میرسید حسینی
6
قوام الدی زاهدی امیری
7
پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: 836-14395، تهران ـ ایران
گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده ی علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، صندوق پستی: 4111، کرج ـ ایران
پژوهشکده ی چرخه ی سوخت هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران ـ ایران
پژوهشکده ی چرخه ی سوخت هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران ـ ایران
پژوهشکده ی چرخه ی سوخت هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران ـ ایران
گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده ی علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، صندوق پستی: 4111، کرج ـ ایران
گروه مهندسی جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده ی منابع طبیعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، صندوق پستی: 4111، کرج ـ ایران
در دهههای اخیر، در کشور ما از سزیم-137 برای برآورد آهنگ فرسایش خاک و تهنشینی استفاده شده است. لیکن به دلیل کاهش مقدار آن در خاک در اثر فروپاشی پرتوزا، نیاز به بررسی امکان استفاده از یک ردیاب جایگزین با نهشت مداوم مانند سرب-210 اضافی، ضروری به نظر میرسد. در مطالعهی حاضر، نمونههای خاک جمعآوری شده از یک مزرعه با وسعت هفت هکتار، برای تعیین مقدار و الگوی توزیع مکانی خاک مورد استفاده قرار گرفت. میزان فرسایش خالص خاک با استفاده از مدل موازنهی جرم 2، برای روشهای مبتنی بر استفاده از سزیم-137 و سرب-210 اضافی، به ترتیب، 6/4 و 3/12 تن بر هکتار- سال و نسبت باردهی تهنشت به ترتیب، 52 و 60 درصد محاسبه شد. به طور کلی میانگین فرسایش و تهنشینی برآورد شده با استفاده از سرب-210 اضافی بسیار بیشتر از سزیم-137 بود، زیرا سزیم-137، تخمینی از میانگین فرسایش از سال 1963 تا زمان نمونهبرداری را به دست میدهد، در حالیکه نتیجههای سرب-210 اضافی بازتابی از دورهی زمانی طولانیتر است. تغییرهایی که در مدیریت خاک و ویژگیهای بارشها در طی قرن گذشته در منطقه رخ داده است، تأثیر مهمی بر برآورد توزیع مجدد خاک با استفاده از سرب-210 اضافی گذاشته است. به طور کلی نتیجههای پژوهش حاضر امکان استفاده از سرب-210 اضافی در منطقههای نیمه خشک را تأیید نمود.
در دهههای اخیر، در کشور ما از سزیم-137 برای برآورد آهنگ فرسایش خاک و تهنشینی استفاده شده است. لیکن به دلیل کاهش مقدار آن در خاک در اثر فروپاشی پرتوزا، نیاز به بررسی امکان استفاده از یک ردیاب جایگزین با نهشت مداوم مانند سرب-210 اضافی، ضروری به نظر میرسد. در مطالعهی حاضر، نمونههای خاک جمعآوری شده از یک مزرعه با وسعت هفت هکتار، برای تعیین مقدار و الگوی توزیع مکانی خاک مورد استفاده قرار گرفت. میزان فرسایش خالص خاک با استفاده از مدل موازنهی جرم 2، برای روشهای مبتنی بر استفاده از سزیم-137 و سرب-210 اضافی، به ترتیب، 6/4 و 3/12 تن بر هکتار- سال و نسبت باردهی تهنشت به ترتیب، 52 و 60 درصد محاسبه شد. به طور کلی میانگین فرسایش و تهنشینی برآورد شده با استفاده از سرب-210 اضافی بسیار بیشتر از سزیم-137 بود، زیرا سزیم-137، تخمینی از میانگین فرسایش از سال 1963 تا زمان نمونهبرداری را به دست میدهد، در حالیکه نتیجههای سرب-210 اضافی بازتابی از دورهی زمانی طولانیتر است. تغییرهایی که در مدیریت خاک و ویژگیهای بارشها در طی قرن گذشته در منطقه رخ داده است، تأثیر مهمی بر برآورد توزیع مجدد خاک با استفاده از سرب-210 اضافی گذاشته است. به طور کلی نتیجههای پژوهش حاضر امکان استفاده از سرب-210 اضافی در منطقههای نیمه خشک را تأیید نمود.
https://jonsat.nstri.ir/article_55_3e880a12f0d93d6edb271cb5314efb9e.pdf
سرب-210 اضافی
سزیم-137
فرسایش خاک
رادیونوکلیدهای بارشی
مدلهای موازنهی جرم
210Pbex
137Cs
Soil erosion
Fallout radionuclides
Mass balance models
per
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
2015-02-20
35
4
64
76
56
Research Paper
ساخت و مشخصهیابی نانوذرات ابرپارامغناطیسی منیتیت اصلاح شده با سیانکس272
Synthesis and characterization of Cyanex 272-modified supeparamagnetic magnetite nanoparticles
سعید علمدار میلانی
1
احمد خدادادی دربان
2
افشین شهبازی
3
پژوهشکده ی چرخه ی سوخت هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران ـ ایران
گروه فرآوری مواد معدنی، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس، صندوق پستی: 143-14115، تهران ـ ایران
گروه فرآوری مواد معدنی، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس، صندوق پستی: 143-14115، تهران ـ ایران
نانوذرات ابرپارامغناطیسی منیتیت (4O3Fe) درجا پوشش داده شده با پلیاتیلن گلیکول با استفاده از روش همرسوبی شیمیایی به وسیله-ی سدیم هیدروکسید، در محلولهای اسیدی فروکلرید چهار آبه (O2H4.2FeCl)، و فریک کلرید شش آبه (O2H6.3FeCl)ی محتوی پلیاتیلن گلیکول ساخته شدند. شرایط بهینهی رسوبگیری نانوذرات منیتیت پوشش داده شده با پلیاتیلن گلیکول تعیین شد. نتایج نشان داد که قدرت اسیدی محیط رسوبگیری، غلظت سدیم هیدروکسید و مقدار پلیمر موجود در محیط تأثیر مهمی بر روی اندازه و ساختار نانوذرات دارند. اندازه و توزیع اندازه، ساختار، و پوشش نانوذرات، به ترتیب، به وسیلهی میکروسکوپی الکترون عبوری (TEM) و پراشسنجی پرتو ایکس (XRD)، طیفسنجی تبدیل فوریهی زیرقرمز (FT-IR)، و تجزیهی گرماوزنی (TGA) مشخص شد. اندازهی نانوذرات لخت، در گسترهی 8 تا 28 نانومتر متغییر بود که پس از پوششدهی تغییر قابل توجهی نکرد. بالاخره اینکه اصلاح نانوذرات، با هدف استفاده از آنها به عنوان حاملی جدید برای بازیابی و حذف یونهای فلزی اورانیم (VI) و توریم (IV) از محلولهای آبی با مخلوط نمودن نانوذرات با سیانکس272 به مدت تقریباً 1 ساعت انجام و نسبت وزنی مناسب سیانکس به نانوذرات برابر 5/1:7 درنظر گرفته شد.
نانوذرات ابرپارامغناطیسی منیتیت (4O3Fe) درجا پوشش داده شده با پلیاتیلن گلیکول با استفاده از روش همرسوبی شیمیایی به وسیله-ی سدیم هیدروکسید، در محلولهای اسیدی فروکلرید چهار آبه (O2H4.2FeCl)، و فریک کلرید شش آبه (O2H6.3FeCl)ی محتوی پلیاتیلن گلیکول ساخته شدند. شرایط بهینهی رسوبگیری نانوذرات منیتیت پوشش داده شده با پلیاتیلن گلیکول تعیین شد. نتایج نشان داد که قدرت اسیدی محیط رسوبگیری، غلظت سدیم هیدروکسید و مقدار پلیمر موجود در محیط تأثیر مهمی بر روی اندازه و ساختار نانوذرات دارند. اندازه و توزیع اندازه، ساختار، و پوشش نانوذرات، به ترتیب، به وسیلهی میکروسکوپی الکترون عبوری (TEM) و پراشسنجی پرتو ایکس (XRD)، طیفسنجی تبدیل فوریهی زیرقرمز (FT-IR)، و تجزیهی گرماوزنی (TGA) مشخص شد. اندازهی نانوذرات لخت، در گسترهی 8 تا 28 نانومتر متغییر بود که پس از پوششدهی تغییر قابل توجهی نکرد. بالاخره اینکه اصلاح نانوذرات، با هدف استفاده از آنها به عنوان حاملی جدید برای بازیابی و حذف یونهای فلزی اورانیم (VI) و توریم (IV) از محلولهای آبی با مخلوط نمودن نانوذرات با سیانکس272 به مدت تقریباً 1 ساعت انجام و نسبت وزنی مناسب سیانکس به نانوذرات برابر 5/1:7 درنظر گرفته شد.
https://jonsat.nstri.ir/article_56_4c5a7ce23ef36dd84cbba91d2312a740.pdf
نانوذرات ابرپارامغناطیسی
منیتیت
ساخت و مشخصهیابی
پلیاتیلن گلیکول
سیانکس272
Superparamagnetic nanoparticles
Magnetite
Synthesis and characterization
Polyethlen glycol
Cyanex 272
per
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
2015-02-20
35
4
77
85
57
Research Paper
مطالعه و بررسی ترکیب شیمیایی، کانیشناختی، ریختشناختی و تعیین غلظت آیروسلهای پخشیده در تونلهای حفاری معدن زیرزمینی اورانیم ساغند
An investigation of chemical compositions, mineralogy, morphology and concentration measurement of diffused aerosols in digging tunnels of underground uranium mine in Saghand area
مجتبی نعیمی
1
مرتضی رزم آرا
2
خالق خشنودی
3
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، صندوق پستی: 1436-91775، مشهد ـ ایران
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، صندوق پستی: 1436-91775، مشهد ـ ایران
دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، صندوق پستی: 1983963113، تهران ـ ایران
مطالعههای میکروسکوپی الکترون، اطلاعات تفصیلی ارزشمنـدی در رابطه با ریختشناسی، منشأ، جابهجایی، پراکنش، خواص، برهمکنشهای تبدیلی و تأثیرات زیست محیطی آیروسلها (هواویزهها) در تونلهای حفاری معدن زیرزمینی اورانیم ساغند فراهم آورد. ذرات بسیار ریز جمعآوری شده در طی مرحلهی خاکبرداری و پیکـورکاری، برای مطالعههای ریختشناختی و توزیع پراکندگی اندازهی آیروسلهای موجود در معدن زیرزمینی اورانیم ساغند با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی مورد مطالعه قرار گرفتند. از طیفسنجی پاشندهی طول موج- ریزتجزیهی الکترون پویشی برای تجزیه و تعیین ترکیب شیمیایی ذرات موجود در معدن استفاده شد. تجزیههای طیفسنجی پاشندهی طول موج نشان داد که مواد مطلق عمدتاً مرکب از انبوهههای کانیهای فاقد شکل منظم و با ترکیبهای متنوع هستند. تجزیهی 46 ذرهی منفرد نشان داد که در تعدادی از ذرات کانی، عنصر گوگرد وجود دارد که نشاندهندهی وجود کانیهای سولفیدی حاوی گوگرد زیاد در آیروسلها هستند. تجزیههای پراش پرتو ایکس و ریزتجزیههای الکترون پویشی نشان داد که فازهای اصلی آیروسلها شامل کانیهای اورانیمدار، مواد آمورف، کوارتز، گالن، آپاتیت، کلسیت، سولفاتها، پیریت، هورنبلند، اکسیدهای آهن (منیتیت و هماتیت) و کانیهای رسی هستند. کانیهای رسی عمدتاً کانیهای مختلط ایلیت/ اسمکتیت به همراه کائولینیت و کلریت هستند. مواد مطلق با نسبت بالای کوارتز/ رس با غلبهی لایههای مختلط ایلیت/ اسمکتیت مشخص میشوند. مطالعهی غلظت گردوغبار قابل تنفس در بخشهای بررسی شدهی تونلهای حفاری در مکانهای فاقد تهویهی مناسب نشان داد که غلظت گردوغبار، بالاتر از حد مجاز استانداردهای سازمان بهداشت و ایمنی شغلی است. همچنین وجود ذراتی از جنس کانیهای اورانیم و کوارتز در گردوغبار قابل تنفس، مشخص نمود که کارکنان شاغل در معدن زیرزمینی اورانیم ساغند، در صورت عدم استفاده از تجهیزهای مناسب زیست محیطی، با خطرزایی بالایی مواجه هستند.
مطالعههای میکروسکوپی الکترون، اطلاعات تفصیلی ارزشمنـدی در رابطه با ریختشناسی، منشأ، جابهجایی، پراکنش، خواص، برهمکنشهای تبدیلی و تأثیرات زیست محیطی آیروسلها (هواویزهها) در تونلهای حفاری معدن زیرزمینی اورانیم ساغند فراهم آورد. ذرات بسیار ریز جمعآوری شده در طی مرحلهی خاکبرداری و پیکـورکاری، برای مطالعههای ریختشناختی و توزیع پراکندگی اندازهی آیروسلهای موجود در معدن زیرزمینی اورانیم ساغند با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی مورد مطالعه قرار گرفتند. از طیفسنجی پاشندهی طول موج- ریزتجزیهی الکترون پویشی برای تجزیه و تعیین ترکیب شیمیایی ذرات موجود در معدن استفاده شد. تجزیههای طیفسنجی پاشندهی طول موج نشان داد که مواد مطلق عمدتاً مرکب از انبوهههای کانیهای فاقد شکل منظم و با ترکیبهای متنوع هستند. تجزیهی 46 ذرهی منفرد نشان داد که در تعدادی از ذرات کانی، عنصر گوگرد وجود دارد که نشاندهندهی وجود کانیهای سولفیدی حاوی گوگرد زیاد در آیروسلها هستند. تجزیههای پراش پرتو ایکس و ریزتجزیههای الکترون پویشی نشان داد که فازهای اصلی آیروسلها شامل کانیهای اورانیمدار، مواد آمورف، کوارتز، گالن، آپاتیت، کلسیت، سولفاتها، پیریت، هورنبلند، اکسیدهای آهن (منیتیت و هماتیت) و کانیهای رسی هستند. کانیهای رسی عمدتاً کانیهای مختلط ایلیت/ اسمکتیت به همراه کائولینیت و کلریت هستند. مواد مطلق با نسبت بالای کوارتز/ رس با غلبهی لایههای مختلط ایلیت/ اسمکتیت مشخص میشوند. مطالعهی غلظت گردوغبار قابل تنفس در بخشهای بررسی شدهی تونلهای حفاری در مکانهای فاقد تهویهی مناسب نشان داد که غلظت گردوغبار، بالاتر از حد مجاز استانداردهای سازمان بهداشت و ایمنی شغلی است. همچنین وجود ذراتی از جنس کانیهای اورانیم و کوارتز در گردوغبار قابل تنفس، مشخص نمود که کارکنان شاغل در معدن زیرزمینی اورانیم ساغند، در صورت عدم استفاده از تجهیزهای مناسب زیست محیطی، با خطرزایی بالایی مواجه هستند.
https://jonsat.nstri.ir/article_57_769bab1ee177b1073f7d1db6b87e13a0.pdf
آیروسل
طیفسنجی پاشندهی طول موج- ریزتجزیهی الکترون پویشی
ریختشناسی
مواد معلق
معدن اورانیم ساغند
Aerosols
EPMA-WDS
Morphology
Particulate matters (PM)
Saghand uranium mine
per
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
2015-02-20
35
4
86
90
58
Research Paper
بررسی دمای الکترونی و چگالی پلاسمای لیزری به وسیلهی ردیاب لانگمویر تا فاصلهی از مرتبهی سانتیمتر از هدف
Investiycrtion of electron temperature and density of laser-induced-plasma by Langmuir probe up to the centimeters scale distance from the target
نادر مرشدیان
1
فرشته شاهوردی
2
امیرحسین فرهبد
3
پژوهشکده ی فیزیک پلاسما و گداخت هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: 51113-14399، تهران ـ ایران
گروه فیزیک، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز، کدپستی: 86831-14676، تهران ـ ایران
پژوهشکده ی لیزر و اپتیک، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران ـ ایران
دمای الکترونی و چگالی پلاسمای تولید شده در میدان لیزر در مقیاس نانو ثانیه به وسیلهی تک ردیاب لانگمویر تا فاصلههای از مرتبه-ی سانتیمتر مورد مطالعه قرار گرفت. برای تشکیل پلاسما، از برهمکنش باریکهی کانونی شدهی لیزر نئودیمیم- یاگ با طول موج nm 1064 و پهنای زمانی ns 30 با هدف جامد فلزی استفاده شد. از سوزن استیل به قطر mm 35/0 در یک پوشش نارسانا برای ساخت ردیاب لانگمویر استفاده شد. میزان کاهش دمای الکترونی و چگالی پلاسما در فاصلهی از مرتبهی سانتیمتر تخمین زده شد. دمای الکترونی در فشارهای پایین 5-10×5 تا 5-10×10 میلی بار و در فاصلههای از مرتبهی سانتیمتر 2 تا eV 8 و میانگین چگالی یون در فاصلههای 4 تا 6 سانتیمتر از هدف از مرتبهی 3-cm 1011، تخمین زده شد.
دمای الکترونی و چگالی پلاسمای تولید شده در میدان لیزر در مقیاس نانو ثانیه به وسیلهی تک ردیاب لانگمویر تا فاصلههای از مرتبه-ی سانتیمتر مورد مطالعه قرار گرفت. برای تشکیل پلاسما، از برهمکنش باریکهی کانونی شدهی لیزر نئودیمیم- یاگ با طول موج nm 1064 و پهنای زمانی ns 30 با هدف جامد فلزی استفاده شد. از سوزن استیل به قطر mm 35/0 در یک پوشش نارسانا برای ساخت ردیاب لانگمویر استفاده شد. میزان کاهش دمای الکترونی و چگالی پلاسما در فاصلهی از مرتبهی سانتیمتر تخمین زده شد. دمای الکترونی در فشارهای پایین 5-10×5 تا 5-10×10 میلی بار و در فاصلههای از مرتبهی سانتیمتر 2 تا eV 8 و میانگین چگالی یون در فاصلههای 4 تا 6 سانتیمتر از هدف از مرتبهی 3-cm 1011، تخمین زده شد.
https://jonsat.nstri.ir/article_58_3dc0fe0062a671c3ff442decc1062e72.pdf
پلاسمای لیزری
ردیاب لانگمویر
دمای الکترونی و چگالی پلاسما
Laser-produced plasma
Langmuir probe
Electron temperature and donsity
per
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
2015-02-20
35
4
91
97
59
تغییرهای ساختاری غشای پلیمری پرفلوروسولفونیک اسید بر اثر پرتودهی با گاما
Structural changes of perfluorosulfonic acid polymer membrane (PFSA) under gamma-irradiation
قاسم فروزانی
1
پژمان شمشیری
2
بابک ژاله
3
نسرین شیخ
4
گروه فیزیک، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی: 3697-19395، تهران ـ ایران
گروه فیزیک، دانشگاه بوعلی سینا، صندوق پستی: 4161-65174، همدان ـ ایران
گروه فیزیک، دانشگاه بوعلی سینا، صندوق پستی: 4161-65174، همدان ـ ایران
پژوهشکده ی کاربرد پرتوها، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: 3486-11365، تهران ـ ایران
غشای پلیمری پرفلورو سولفونیک اسید (PFSA) یکی از مهمترین مواد هادی پروتون، برای استفاده در پیلهای سوختی با الکترولیت پلیمری است. در این پژوهش اثر پرتو گاما بر ساختار غشای پلیمری پرفلورو سولفونیک اسید مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که ساختار غشا با افزایش دز جذب شده تغییر میکند. اثر پرتو بر تغییرهای ساختار غشا با استفاده از طیف جذب مریی- فرابنفش در گسترهی طول موج 190 تا nm 500، طیف زیرقرمز و الگوی پراش پرتو ایکس مورد پژوهش قرار گرفت. طیف جذب مریی- فرابنفش نشان داد که شدت قلههای جذب با افزایش دز جذب شده افزایش مییاید. طیفسنجی زیرقرمز نمایانگر این بود که بر اثر پرتودهی، نوار جذب جدیدی در 1-cm 1773 ایجاد میشود و الگوی پراش پرتو ایکس نشان داد که بلورینگی با افزایش دز جذب شده افزایش مییابد. آزمون سختیسنجی ویکرز نشان داد که مقدار سختی نمونه با افزایش دز جذب شده افزایش یافته است.
غشای پلیمری پرفلورو سولفونیک اسید (PFSA) یکی از مهمترین مواد هادی پروتون، برای استفاده در پیلهای سوختی با الکترولیت پلیمری است. در این پژوهش اثر پرتو گاما بر ساختار غشای پلیمری پرفلورو سولفونیک اسید مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که ساختار غشا با افزایش دز جذب شده تغییر میکند. اثر پرتو بر تغییرهای ساختار غشا با استفاده از طیف جذب مریی- فرابنفش در گسترهی طول موج 190 تا nm 500، طیف زیرقرمز و الگوی پراش پرتو ایکس مورد پژوهش قرار گرفت. طیف جذب مریی- فرابنفش نشان داد که شدت قلههای جذب با افزایش دز جذب شده افزایش مییاید. طیفسنجی زیرقرمز نمایانگر این بود که بر اثر پرتودهی، نوار جذب جدیدی در 1-cm 1773 ایجاد میشود و الگوی پراش پرتو ایکس نشان داد که بلورینگی با افزایش دز جذب شده افزایش مییابد. آزمون سختیسنجی ویکرز نشان داد که مقدار سختی نمونه با افزایش دز جذب شده افزایش یافته است.
https://jonsat.nstri.ir/article_59_67046cd2d0e802e644329c0c89a5d386.pdf
تغییرهای ساختاری
غشای پلیمری
پرفلورو سولفونیک اسید
پیلهای سوختی
الکترولیت پلیمری
پرتودهی گاما
Structural change
Polymer membrane
Perfluorosulfonic acdi
Fuel cell
Polymer electrolyte
Gamma Irradiation
per
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
2015-02-20
35
4
98
103
60
استفاده از پرتو گاما برای کنترل مرحلههای مختلف زیستی حشرهی شپشهی آرد
Application of gamma radiation to control different life stages of red flour beetle Tribolium castaneum (Herbst)
مهرداد احمدی
1
حمیدرضا ذوالفقاریه
2
پژوهشکده ی کشاورزی هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 498-31485، کرج ـ ایران
پژوهشکده ی کشاورزی هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 498-31485، کرج ـ ایران
حشرهی شپشهی آرد یکی از آفتهای بسیار مهم محصولهای انباری است که موجب بروز خسارت کیفی و کمّی میشود. یکی از راهکارهای مناسب برای کنترل این آفت، استفاده از پرتو گاما است. در این مقاله تأثیر دزهای مختلف پرتو گاما بر روی تخم، لارو و حشرهی کامل شپشهی آرد تا مرگ آخرین نمونه مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش در شرایط دمایی 1±27 درجهی سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و در تاریکی انجام شد. پرتودهی تخم، لارو و حشرهی کامل شپشهی آرد با کمک پرتو گاما و با دزهای 100 تا 500 گری به انجام رسید. این آزمایشها به منظور کاهش دز پرتو گاما در فاصلهی زمانی طولانیتر در مقایسه با مطالعههای قبلی انجام شد. میزان مرگ و میر حشرهی شپشهی آرد در مرحلههای مختلف رشد آن پس از گذشت 24 ساعت مورد ارزیابی قرار گرفت و نمونهبرداری تا مرگ آخرین نمونهی پرتودهی شده ادامه یافت. نتایج نشان داد که حساسترین مرحلهی رشد حشرهی شپشهی آرد در برابر پرتودهی، مرحلهی تخم بود که در آن دز 50 گری موجب مرگ 100 درصد تخمها شد. مرحلهی لاروی، بعد از تخم، بیشترین حساسیت را نشان داد به طوری که با دز 500 گری پس از گذشت 12 روز امکان از بین بردن کلیهی لاروها فراهم شد. در مورد حشرههای کامل، نتایج حاکی از مقاومت نسبی این مرحله از رشد حشره بود، به طوری-که دز 100 گری پس از 16 روز تنها موجب بروز مرگ و میر 33/13 درصد حشرههای کامل شد. بالاخره اینکه مشخص شد که استفاده از پرتو گاما میتواند به عنوان یک روش کاربردی مناسب، برای کنترل کلیهی مرحلههای زیستی حشرهی شپشهی آرد در بین محصولهای انباری به کار رود.
حشرهی شپشهی آرد یکی از آفتهای بسیار مهم محصولهای انباری است که موجب بروز خسارت کیفی و کمّی میشود. یکی از راهکارهای مناسب برای کنترل این آفت، استفاده از پرتو گاما است. در این مقاله تأثیر دزهای مختلف پرتو گاما بر روی تخم، لارو و حشرهی کامل شپشهی آرد تا مرگ آخرین نمونه مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش در شرایط دمایی 1±27 درجهی سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و در تاریکی انجام شد. پرتودهی تخم، لارو و حشرهی کامل شپشهی آرد با کمک پرتو گاما و با دزهای 100 تا 500 گری به انجام رسید. این آزمایشها به منظور کاهش دز پرتو گاما در فاصلهی زمانی طولانیتر در مقایسه با مطالعههای قبلی انجام شد. میزان مرگ و میر حشرهی شپشهی آرد در مرحلههای مختلف رشد آن پس از گذشت 24 ساعت مورد ارزیابی قرار گرفت و نمونهبرداری تا مرگ آخرین نمونهی پرتودهی شده ادامه یافت. نتایج نشان داد که حساسترین مرحلهی رشد حشرهی شپشهی آرد در برابر پرتودهی، مرحلهی تخم بود که در آن دز 50 گری موجب مرگ 100 درصد تخمها شد. مرحلهی لاروی، بعد از تخم، بیشترین حساسیت را نشان داد به طوری که با دز 500 گری پس از گذشت 12 روز امکان از بین بردن کلیهی لاروها فراهم شد. در مورد حشرههای کامل، نتایج حاکی از مقاومت نسبی این مرحله از رشد حشره بود، به طوری-که دز 100 گری پس از 16 روز تنها موجب بروز مرگ و میر 33/13 درصد حشرههای کامل شد. بالاخره اینکه مشخص شد که استفاده از پرتو گاما میتواند به عنوان یک روش کاربردی مناسب، برای کنترل کلیهی مرحلههای زیستی حشرهی شپشهی آرد در بین محصولهای انباری به کار رود.
https://jonsat.nstri.ir/article_60_455df5101a1801cf1765b872df2ee009.pdf
پرتو گاما
حشرهی شپشهی آرد
آفتهای انباری
Gamma radiation
Tribolium castaneum
Stored products pest