پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
30
2
2009
08
23
مشاهدهی آرایش جداساز در شبیهسازی ترابرد توکامک کشیدهی دماوند
1
12
FA
فاطمه
دینی
پژوهشکده فیزیک پلاسما و گداخت هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 51113-14399، تهران-ایران
سینا
خراسانی
دانشکده مهندسی برق، دانشگاه صنعتی شریف، صندوق پستی: 9363-11365، تهران-ایران
توکامک یکی از دستگاههای مغناطیسی محصورساز پلاسما است که در آن پلاسما تحت تأثیر میدانهای الکترومغناطیسی قطبی و چنبرهای بسیار قوی، گرم و متراکم میشود. هم اکنون در مسیر تحقیقات گداخت هستهای در تولید انرژی پاک و ارزان قیمت یکی از انتخابهای مناسب و مورد توجه توکامک میباشد، و به نظر میرسد که ساخت توکامک بینالمللی ایتر در فرانسه رویای بشر را برای ایجاد یک نیروگاه گداخت اقتصادی عملی سازد. در این مقاله به مسئله تعادل و ترابرد الکترومغناطیسی پلاسمای توکامک و معادلههای حاکم بر آن پرداخته و برای دستیابی به آرایش مناسبی از پلاسما در توکامک دماوند که از کشیدگی بالایی برخوردار است، به حل تفصیلی معادلهها به روش عددی و تحلیلی میپردازیم. در نهایت سناریویی از تحولات مکانی- زمانی پلاسما در توکامک دماوند را با تلفیق معادلههای تعادل و ترابرد به شکل همزمان یا خودسازگار به دست میآوریم. نکتهی خاص در بررسی و مطالعهی شارهای به دست آمده مشاهدهی آرایش جداساز در توکامکی کوچک با سطح مقطع کشیده و نسبت بالا از نوع دماوند است. آرایش جداساز، مشخصهی توکامکهای پیشرفتهای چون JET بوده و یکی از قابلیتهای اساسی در آنها به شمار میرود. بدینترتیب امکان طراحی منحرفکننده در توکامک دماوند به منظور مطالعهی برهمکنش پلاسما و جداره و همچنین چگونگی دریافت انرژی از پلاسما مطرح و میسر میگردد.
ابزارهای توکامک,معادله گراد-شفرانف,نظریه ترابرد نئوکلاسیک,روشهای وردشی,آرایش جداساز,شبیهسازی پلاسما,روش اجزای محدود,تعادل,روش تفاضل محدود,حل عددی
https://jonsat.nstri.ir/article_492.html
https://jonsat.nstri.ir/article_492_a5fac29cd322f7977de4ce29da3b1c14.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
30
2
2009
08
23
ارزیابی خلوص رادیونوکلیدی ساماریم-153 تولید شده از طریق پرتودهی نوترونی ساماریم طبیعی در رآکتور تحقیقاتی تهران
13
16
FA
رضا
قلی پور پیوندی
پژوهشکده چرخه سوخت هستهای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران- ایران
2- گروه فیزیک، دانشکده علوم، دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، صندوق پستی: 16315-1618، تهران – ایران
rgholipour61@gmail.com
محسن
صالح کوتاهی
گروه فیزیک، دانشکده علوم، دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، صندوق پستی: 16315-1618، تهران – ایران
سیمیندخت
شیروانی آرانی
پژوهشکده چرخه سوخت هستهای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران- ایران
علی
بهرامی سامانی
پژوهشکده چرخه سوخت هستهای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران- ایران
asamani@aeoi.org.ir
محمد
قنادی مراغه
0000-0002-3370-1810
پژوهشکده چرخه سوخت هستهای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران- ایران
mghanadi@aeoi.org.ir
ساماریم- 153 یکی از رادیونوکلیدهایی است که در تهیهی رادیوداروهای کاهشدهندهی دردهای استخوانی ناشی از متاستازهای سرطانی مورد استفاده قرار میگیرد. بنابراین، آگاهی از انواع و میزان ناخالصیها در فرایند تولید این رادیونوکلید از اهمیت بسزایی برخوردار است. هدف از این تحقیق ارزیابی نظری و تجربی ناخالصیهای تولید شده (Eu<sup>154</sup>، Eu<sup>155 </sup>و Eu<sup>156</sup>) در فرایند تولید Sm<sup>153</sup> از طریق پرتودهی ساماریم طبیعی و مقایسه نتایج آنها میباشد. در این تجربه در واقع از نیمهعمرهای طولانیتر ناخالصیها، نسبت به نیمهعمر Sm<sup>153</sup> بهره جسته شد و طیفهای گاما در زمانهای مختلف بعد از پرتودهی ثبت گردید. بر این اساس، نتایج نظری و تجربی موافقت خوبی با هم داشته و ارزیابی دقیقی را از انواع و میزان ناخالصیها ارایه میکنند.
رادیونوکلید,ساماریم- 153,خلوص رادیونوکلیدی,طیفهای گاما,رآکتور تحقیقاتی تهران,رادیوایزوتوپها,پرتودهی,بیماریهای استخوانی
https://jonsat.nstri.ir/article_493.html
https://jonsat.nstri.ir/article_493_dccd202638002d7bc003760453b63df3.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
30
2
2009
08
23
ارتباط انتشار پرتو X سخت با الکترونهای گریزان در توکامک دماوند
17
23
FA
محمود
مصلحی فرد
دانشکده فیزیک، دانشگاه تبریز، صندوق پستی: 51664، تبریز- ایران
ناصر
علی نژاد
پژوهشکده فیزیک پلاسما و گداخت هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 836-14395، تهران- ایران
nalinezhad@aeoi.org.ir
انتشار پرتو X سخت در توکامک دماوند، همزمان با تحول زمانی جریان پلاسما و ولتاژ حلقه، مورد بررسی قرار گرفته است. در این کار تجربی شاتهایی را در نظر گرفتهایم که در آنها جریان پلاسما از 17 تا kA32 تغییر میکرد. تحول زمانی جریان پلاسما تا مرحلهی گسیختگی، تحول زمانی ولتاژ حلقه و پرتو X منتشره تجزیه و تحلیل شده است. در جریانهای کمتر از kA20 پرتو X سخت به هنگام مرحلهی گسیختگی مشاهده میشود و مدت دوام تخلیه کمتر از ms10 میباشد، ولی برای جریانهای پلاسمای بیشتر از kA20، پرتو X سخت از شروع تخلیه تا گسیختگی پلاسما که حدود ms20 طول میکشد مشاهده میشود. دو روند تولید الکترون گریزان در این توکامک ملاحظه میشود. روند اول مشابه با مشاهدات انجام یافته در سایر توکامکها و به هنگام گسیختگی است. این روند با استفاده از نظریه دریسر تولید الکترون گریزان، قابل درک است. روند دوم که تقریباً از شروع تا پایان تخلیه قابل مشاهده است با پدیدهی بهمن مرتبط میباشد.
پرتو X سخت,الکترون گریزان,توکامک,از هم گسیختگی پلاسما
https://jonsat.nstri.ir/article_497.html
https://jonsat.nstri.ir/article_497_5031d79eb003b5064a0511fcb52b0a93.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
30
2
2009
08
23
اثر تغییرات دما بر نور خروجی، تابع پاسخ و قدرت تفکیک انرژی سوسوزنهای یدور سدیم و اکسید ژرمنات بیسموت
24
31
FA
شهرزاد
شیوخی
شرکت پسمانداری صنعت هستهای، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: 8486-11365، تهران- ایران
جواد
رحیقی
آزمایشگاه فیزیک نوترون، پژوهشکده علوم هستهای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 3486-11365، تهران- ایران
rahighi.j@gmail.com
مرتضی
جعفرزاده خطیبانی
آزمایشگاه فیزیک نوترون، پژوهشکده علوم هستهای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 3486-11365، تهران- ایران
حسین
قدس
آزمایشگاه فیزیک نوترون، پژوهشکده علوم هستهای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 3486-11365، تهران- ایران
hghods@aeoi.org.ir
پایداری نور خروجی، قدرت تفکیک انرژی و بازده سوسوزنی در طیفنگاری پرتو گاما از اهمیت زیادی برخوردار است. با توجه به تغییرات دمای ناشی از شرایط اندازهگیری و تأثیر آن بر تابع پاسخ سوسوزنهای یدور سدیم NaI(Tl) و اکسید ژرمنات بیسموت BGO، به بررسی اثر دما بر سوسوزنهای یدور سدیم NaI(Tl) و اکسید ژرمنات بیسموت BGO در محدودهی نسبتاً وسیعی از دما پرداخته شده است. اندازهگیریها روی کریستالهایی با ابعاد ″3×″3Ø و ″2×″2Ø، در گسترهی دمایی 30- تا <sup>º</sup>C70+ و در محدودهی انرژی گامایی 600 تا keV1400 انجام شده است. بررسیها نشان میدهند که نوع و ابعاد سوسوزن در پاسخ آن نسبت به تغییرات دما به ویژه در مورد سوسوزن BGO بسیار مؤثر است. به علت یکپارچه بودن لولهی تکثیرکنندهی فوتونی و سوسوزن، بررسی اثر دما بر سوسوزن به تنهایی دشوار است. از این جهت ابتدا اثر دما بر کل سیستم (سوسوزن و لولهی تکثیرکنندهی فوتونی) مورد بررسی قرار گرفته، سپس تأثیر این تغییرات به طور جداگانه بر لولهی تکثیرکنندهی فوتونی مطالعه شده است. در اثر افزایش دما شدت نور خروجی و بازده سوسوزن کاهش یافت، همچنین از قدرت تفکیک انرژی سوسوزن کاسته شد، در حالیکه کاهش دما بر تابع پاسخ سوسوزن تأثیر معکوس نشان داد.
سوسوزنهای بیجیاو و یدور سدیم,توابع پاسخ سوسوزن,قدرت تفکیک انرژی,بازده سوسوزنی,شدت نور خروجی
https://jonsat.nstri.ir/article_498.html
https://jonsat.nstri.ir/article_498_cdda9af27dd60da86cea3911d77b025c.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
30
2
2009
08
23
تغییر تدریجی فاصلهی الکترودها به عنوان روشی ابتکاری در طراحی شمارنده تناسبی تک سیمی حساس به محل ورود تابش
32
37
FA
محمدمهدی
ناصری
گروه فیزیک، پژوهشکده علوم هستهای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 3486-11365، تهران- ایران
علیرضا
توسلی
گروه فیزیک، پژوهشکده علوم هستهای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 3486-11365، تهران- ایران
فرهاد
ذنوبی
گروه فیزیک، پژوهشکده علوم هستهای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 3486-11365، تهران- ایران
آشکارسازهای حساس به محل ورود تابش، آشکارسازهایی هستند که میتوانند محل ورود تابش را تعیین کنند. یکی از انواع این آشکارسازها، شمارگرهای گازی تناسبی هستند. آشکارسازهای گازی حساس به محل ورود تابش عموماً به دو روش تقسیم بار و زمان صعود کار میکنند. در این تحقیق ضمن مرور روش تقسیم بار به منظور مقایسه، روشی ارایه میشود که بر پایهی تغییر فاصلهی بین الکترودها استوار است. برای آشکارساز گازی تناسبی ساخته شده با این روش، نمودارهایی ارایه خواهد شد که نشان میدهند این روش هم میتواند گزینهی مناسبی برای آشکارسازی محل ورود تابش کم انرژی به شمار آید. با توجه به نتایج به دست آمده، از این روش نمیتوان برای طولهای بلند آشکارساز استفاده نمود. قدرت تفکیک مکانی از 0.1 تا mm1 در طول 15 سانتیمتر از حجم حساس شمارگر تغییر میکند.
آشکارسازهای حساس به محل ورود تابش,توزیع بار,تکثیرکنندههای الکترون,شمارگرهای تناسبی,کد گارفیلد,جداسازی انرژی,الکترودها
https://jonsat.nstri.ir/article_500.html
https://jonsat.nstri.ir/article_500_7283645c86507d11ca697d3b8c233275.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
30
2
2009
08
23
بهرهگیری از تپهای لیزر 3NH در فرایند گسست چند فوتونی مولکولهای 4CCl همراه با گزینندگی ایزوتوپ C13
38
45
FA
کاوه
سیلاخوری
پژوهشکده لیزر و اپتیک، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران- ایران
ksilakhori@aeoi.org.ir
محمدعلی
حداد
دانشکده فیزیک، دانشگاه یزد، صندوق پستی: 741-89178، یزد- ایران
عباس
بهجت
دانشکده فیزیک، دانشگاه یزد، صندوق پستی: 741-89178، یزد- ایران
abehjat@yazd.ac.ir
محمد
طالبی
پژوهشکده لیزر و اپتیک، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران- ایران
سیدمحمدرضا
صدرقائنی
پژوهشکده لیزر و اپتیک، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران- ایران
قاسم
عزیزآبادی
پژوهشکده لیزر و اپتیک، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران- ایران
در این پژوهش، برای نخستین بار در ایران جداسازی لیزری مولکولی ایزوتوپ C<sup>13</sup> به انجام رسیده است. برای این کار، یک لیزر<sub> 3</sub>NH با دمش لیزر <sub>2</sub>TEA CO طراحی و راهاندازی شد که دارای یک خروجی تپی با انرژی 350 تا mJ400 و پهنای زمانی ns100 در طول موج 12.812µm بوده است. تپهای این لیزر در یک اتاقک پرتودهی محتوی بخار <sub>4</sub>CCl در فشارهای 0.1 تا mbar1 کانونی شدند و رخداد فرایند تفکیک چند فوتونی با گزینندگی بیشینهی برابر 4=S برای گونهی مولکولی <sub>4</sub>CCl<sup>12</sup> به انجام رسید. ضریب جداسازی بیشینهی به دست آمده در این رشته از آزمایشها برابر 7=β بوده است.
جداسازی ایزوتوپ C13,جداسازی ایزوتوپی لیزری,لیزر آمونیاک با دمش نوری,طیفنمایی لیزری
https://jonsat.nstri.ir/article_501.html
https://jonsat.nstri.ir/article_501_a182163db4fabe67ed9e6153a2b380ef.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
30
2
2009
08
23
استفاده از روش بسط نودال در محاسبات قلب رآکتورهای با مجتمع سوخت مربعی
46
52
FA
محمدیعقوب
عبداله زاده
دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه خواجهنصیر طوسی، صندوق پستی: 1999-19395، تهران- ایران
مهرداد
بروشکی
دانشکده مهندسی انرژی، دانشگاه صنعتی شریف، صندوق پستی: 9567-11365، تهران- ایران
boroushaki@hotmail.com
<span style="font-size: small;">بر اساس روش بسط نودال یک برنامه کامپیوتری برای حل معادلهی پخش مستقل از زمان در رآکتورهای با مجتمع سوخت مربعی بسط داده شده است. در این مقاله به نحوهی محاسبهی ضریب تکثیر مؤثر، شار در گروههای مختلف و توزیع قدرت با استفاده از روش بسط نودال پرداخته شده است. پس از مختصر توضیحی دربارهی روشهای محاسباتی تفاضل محدود و اجزای محدود، از مقایسه نتایج آنها با روش بسط نودال، برتری روش نودال اثبات شده است. نتایج به دست آمده از روش بسط نودال با مسایل آزمون معروف مقایسه شدهاند که توافق خوبی بین آنها مشاهده میشود.</span>
محاسبات بحرانی,روش نودال,محاسبات توزیع قدرت,روشهای عددی
https://jonsat.nstri.ir/article_502.html
https://jonsat.nstri.ir/article_502_60490330b956207807d8f58d1356e9b9.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
30
2
2009
08
23
غلظت رادیم-226 در نمونههای آب معدنی بطری شدهی ایران
53
57
FA
علی
عطاری لر
0000-0002-0671-3031
امور حفاظت در برابر اشعهی کشور، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 4494-14155، تهران-ایران
aattari@aeoi.org.ir
سیما
حافظی
امور حفاظت در برابر اشعهی کشور، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 4494-14155، تهران-ایران
سعیده
سادات حسینی
امور حفاظت در برابر اشعهی کشور، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 4494-14155، تهران-ایران
در این بررسی غلظت Ra<sup>226 </sup>در 42 نمونه مربوط به 14 نوع آب معدنی بطری شدهی موجود در بازار تهران اندازهگیری شده است. برای تعیین میزان پرتوزایی آبهای معدنی از روش آزادسازی گاز رادن ناشی از انحلال سولفات رادیم در EDTA (نمک دی سدیک اتیلن دی آمین تترا استیک اسید) استفاده شده است. نتایج به دست آمده میزان Ra<sup>226</sup> را در نمونههای آب معدنی آزمایش شده، بین 2 تا 12.3 میلی بکرل در لیتر (<sup>1-</sup>mBq l) نشان میدهد که در مقایسه با میزان مجاز رادیم در آبهای آشامیدنی که طبق استانداردهای بینالمللی تا <sup>1-</sup>mBq l100 تعیین شده است، دارای سطح پرتوزایی پایینی میباشد. در صورتیکه میزان مصرف آب معدنی در ایران را حدود 40 لیتر در سال، در نظر بگیریم، دز مؤثر مجموع<sup>(1)</sup> سالیانه آن برای بزرگسالان 0.138 µSv محاسبه میگردد.
رادیم-226,آب معدنی,کیفیت آب,روش آزادسازی گاز رادن,ایران
https://jonsat.nstri.ir/article_503.html
https://jonsat.nstri.ir/article_503_5208a949ab435c25c27ef154c2572047.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
30
2
2009
08
23
بررسی روشهای تولید رادیوایزوتوپ کادمیم-109 و تعیین واکنش بهینه
58
65
FA
محمد
میرزایی
پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، صندوق پستی: 498-31485، کرج- ایران
mhmirzaei@aeoi.org.ir
مهدی
صادقی
پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، صندوق پستی: 498-31485، کرج- ایران
mahdisadeghi2003@yahoo.com
زهره
غلامزاده
پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، صندوق پستی: 498-31485، کرج- ایران
در این تحقیق تابع تحریک واکنشهای هستهای Cd<sup>109nat</sup>Ag(p, n)، Cd<sup>109</sup>n)2 <sup>nat</sup>Ag(d,، Cd<sup>109</sup>In→<sup>109nat</sup>In(p, pxn)، Cd<sup>109nat</sup>Cd(p, Pxn) و Cd<sup>109nat</sup>Pd(α, xn)<sup> </sup>با استفاده از کد ALICE محاسبه گردید. ضخامت مورد نیاز هدف برای هر یک از واکنشهای فوق توسط کد SRIM تعیین گردید. بهرهی تولید کادمیم-109 با توجه به تابع تحریک محاسبه شد. مسئلهی انتقال حرارت هدف در مورد هر یک از واکنشهای هستهای فوق بررسی شد. بهترین واکنش هستهای برای تولید این رادیوایزوتوپ در شتابدهنده تعیین شد.
کادمیم-109,تابع تحریک,بهره تولید,انتقال حرارت,شتابدهنده
https://jonsat.nstri.ir/article_504.html
https://jonsat.nstri.ir/article_504_20b287bb4c053f1823a92348f90251b7.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
30
2
2009
08
23
تولید برنامههای رایانهای برای تصحیح توپوگرافی اطلاعات ژئومغناطیسی و گرانی
66
71
FA
محمداحسان
حکمتیان
پژوهشکده چرخه سوخت هستهای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 1113-143995، تهران-ایران
در راستای تهیهی اطلاعات ژئومغناطیسی و گرانی تصحیح شده از نظر توپوگرافی و قراردادن آنها (که برای اکتشاف منابع معدنی از جمله اورانیم استفاده میشوند) بر روی یک سطح مسطح، به طراحی و تولید دو برنامهی رایانهای اقدام شد. با این کار میتوان برآورد عمق کانسار (مثلاً کانسار اورانیم) نسبت به سطح زمین را دقیقتر انجام داد. این برنامههای رایانهای که عبارتاند از: Pinit و Unev2fla در محیط فرترن نوشته شدهاند. روشهای متعارف ادامه به طرف بالا و یا ادامه به طرف پایین برای انتقال اطلاعات از یک سطح مسطح به سطح مسطح دیگر به کار میروند و برای هم ارتفاع کردن اطلاعات مناسب نمیباشند. از جمله روشهایی که میتوان برای انتقال اطلاعات از یک سطح نامنظم به یک سطح مسطح از آن بهره برد استفاده از سری تیلور است که در طراحی و تولید این برنامههای رایانهای مورد استفاده قرار گرفته است. از این به بعد این برنامهها میتوانند در پروژههای کاربردی ژئوفیزیکی برای بالا بردن دقت تعیین عمق مورد استفاده قرار گیرند.
برنامههای رایانهای,سطح نامنظم,سطح مسطح,اطلاعات ژئومغناطیسی و گرانی
https://jonsat.nstri.ir/article_505.html
https://jonsat.nstri.ir/article_505_35d4c972fd3673167537b9a32f317ef3.pdf