TY - JOUR ID - 1386 TI - کانی‌شناسی و ژئوشیمی کانه‌زایی توریم در کانسار آهن چاه‌گز، منطقه بافق، زون ایران مرکزی JO - مجله علوم و فنون هسته ای JA - NST LA - fa SN - 1735-1871 AU - ضیاپور, سمانه AU - اسماعیلی, داریوش AU - خشنودی, خالق AU - نیرومند, شجاع‌الدین AD - گروه زمین‌شناسی، دانشکده زمین‌شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، صندوق پستی: 141556455، تهران- ایران AD - گروه زمین‌شناسی، دانشکده زمین‌شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، صندوق پستی: 141556455، تهران- ایران AD - پژوهشکده چرخه سوخت هسته‌ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران- ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 43 IS - 2 SP - 80 EP - 87 KW - کانسار چاه‌گز KW - منطقه معدنی بافق KW - کانه‌زایی توریم KW - دگرسانی سدیمی- کلسیمی KW - دگرسانی منیزیمی DO - 10.24200/nst.2022.1386 N2 - کانسار آهن چاه‌گز (آنومالی XIVA) در منطقه معدنی بافق در زون ساختاری ایران مرکزی در استان یزد واقع شده است. مجموعه سنگ‌های ساب ولکانیک و ولکانیک با ترکیب گرانیت تا دیوریت با سن کامبرین آغازین، سنگ میزبان این کانسار را تشکیل داده‌اند. بررسی‌های طیف‌سنجی گامای زمینی، مطالعات کانی‌شناسی و ژئوشیمیایی در این کانسار نشان می‌دهد که کانه‌زایی توریم عمدتاً همراه با دگرسانی‌های سدیمی- کلسیمی و منیزیمی و در مقایر فرعی همراه با کانسنگ مگنتیت است. مطالعات کانی‌شناسی به وسیله میکروسکوپ نوری و الکترونی (SEM و EPMA) نشان می‌دهد که کانی‌ اصلی میزبان توریم در کانسار چاه‌گز، توریت است و کانی‌های تیتانیت، آلانیت و زیرکن نیز در مقادیر فرعی وجود دارند. میانگین عیار توریم و ΣREE در زون کانه‌زایی توریم به ترتیب 450 و 596 پی‌پی‌ام است. توریت در دگرسانی سدیمی- کلسیمی در همراهی با آلبیت، اکتینولیت، ترمولیت و اوژیت بوده و در دگرسانی منیزیمی همراه با کانی تالک تشکیل شده است. توریت در کانسنگ آهن همراه با مجموعه کانیایی مگنتیت، کلسیت و آپاتیت تشکیل شده است. الگوهای مشابه توزیع عناصر نادرخاکی بهنجار شده نسبت به گوشته اولیه در سنگ‌های میزبان و زون کانه‌زایی توریم بیان‌گر ارتباط این کانه‌زایی با ماگماتیسم کالک- آلکالن کامبرین آغازین در موقعیت کمان قاره‌ای می‌باشد. وجود مگنتیت پاراژنز با توریت و ناهنجاری منفی Eu در نمونه‌های زون کانه‌زایی توریم می‌تواند حاکی از شرایط احیایی سیال عامل کانه‌زایی توریم باشد. UR - https://jonsat.nstri.ir/article_1386.html L1 - https://jonsat.nstri.ir/article_1386_4bae096489999fe287a829e1ce76b68a.pdf ER -