TY - JOUR ID - 150 TI - بررسی جذب سزیم و اثر متقابل آن با پتاسیم در دو گیاه ذرت و سیب‌زمینی JO - مجله علوم و فنون هسته ای JA - NST LA - fa SN - 1735-1871 AU - ترابی گل‌سفیدی, حسین AU - قوامی‌فر, مرضیه AU - بهرامی سامانی, علی AU - مقیسه, ابراهیم AD - گروه خاکشناسی، دانشکده‌ی علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد AD - پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، سازمان انرژی اتمی AD - پژوهشکده‌ی کشاورزی هسته‌ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، سازمان انرژی اتمی Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 38 IS - 1 SP - 86 EP - 92 KW - 133Cs KW - پتاسیم KW - نیترات سزیم KW - هسته‌های پرتوزای محیطی DO - N2 - یکی از محصولات ناشی از شکافت هسته‌­ای، 137Cs است و به دلیل گسیل پرتو گامای پرانرژی همراه با فروپاشی و نیمه­‌عمر طولانی، یکی از مهم­ترین هسته‌­های پرتوزای محیطی به شمار م‌ی­رود که می‌­تواند با ورود به چرخه­‌ی غذایی، سلامت انسان را در معرض خطر جدی قرار دهد. پتاسیم نیز یکی از عناصر ضروری برای رشد و نمو گیاهان است که دارای شعاع هیدراته­‌ی مشابه با سزیم است و در نتیجه این دو عنصر ممکن است در خاک و گیاه رفتار مشابه‌ی داشته باشند. در این پژوهش به منظور بررسی رابطه­‌ی بین پتاسیم و سزیم در خاک و گیاه، و بررسی توانمندی جذب سزیم در گیاهان، آزمایش گلدانی در قالب طرح فاکتوریل بر پایه­‌ی بلوک کامل تصادفی با دو گیاه سیب­­‌زمینی اکبری (Solanum Tuberosum) و ذرت دندان اسبی (Zea mays L. var. indentata) در سه سطح 133Cs (°، 17 و mg/kg 34 در خاک از منبع نیترات سزیم)، سه سطح پتاسیم (°، 22.5 و mg/kg 45 در خاک از منبع سولفات پتاسیم)، حاوی kg 6 خاک در هر گلدان با سه تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد که اثر نوع گیاه و تیمارهای سزیم و پتاسیم بر محتوای سزیم گیاه، معنی­‌دار هستند (0.01>P). میانگین غلظت سزیم جذب شده در ذرت و سیب­زمینی به ترتیب 55.29  و mg/kg 9.15 ماده­­ی خشک بود. با افزایش مقدار سزیم به 17 و mg/kg 34 خاک، غلظت سزیم گیاه به ترتیب 227% و537%  نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. اثر متقابل تیمارهای سزیم و پتاسیم در محتوای سزیم گیاه  معنی­‌دار شد (0.01>P). براساس نتایج این پژوهش مشخص شد که افزایش مقدار پتاسیم مازاد بر نیاز گیاه در تیمارهای 22.5 وmg/kg 45 پتاسیم در خاک، باعث کاهش جذب سزیم در گیاه به ترتیب به میزان 53% و 37% نسبت به تیمار صفر پتاسیم شد. UR - https://jonsat.nstri.ir/article_150.html L1 - https://jonsat.nstri.ir/article_150_81fa186a5c8b8ee722473f7dd3c90516.pdf ER -