TY - JOUR ID - 8 TI - طیف‌سنجی پرتوهای ایکس نرم دستگاه پلاسمای کانونی صنعتی شریف با استفاده از طیف‌سنج ساخته شده با بلور خمیده‌ی استوانه‌ای JO - مجله علوم و فنون هسته ای JA - NST LA - fa SN - 1735-1871 AU - حسین زاده, عبدالهادی AU - اطاعتی, غلامرضا AU - وثوقی, ناصر AD - دانشکده ی مهندسی انرژی، دانشگاه صنعتی شریف AD - دانشکده ی مهندسی انرژی و فیزیک Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 36 IS - 3 SP - 17 EP - 23 KW - پلاسمای کانونی KW - طیف‌سنج KW - پرتو ایکس KW - بلور خمیده DO - N2 - دستگاه پلاسمای کانونی قابلیت تولید الکترون، یون، نوترون و پرتو ایکس نرم و سخت را در گستره‌ای از طول موج‌ها و انرژی‌ها دارد. در این پروژه برای طیف‌نمایی پرتوهای ایکس نرم گسیلیده از دستگاه پلاسمای کانونی دانشگاه صنعتی شریف یک طیف‌سنج طراحی و ساخته شد. طرح کلی این طیف‌سنج طرح جوهان است که در آن از یک بلور خمیده‌ی استوانه‌ای استفاده شده است.نحوه‌ی عملکرد این طیف‌سنج براساس قانون براگ بوده و دلیل استفاده از بلور خمیده در آن، متمرکز کردن پرتوهای با طول موج یکسان در یک نقطه و بالا بردن شدت آن‌ها است. برای انجام آزمایش‌ها، شرایط بهینه‌ی دستگاه پلاسمای کانونی (فشار و ولتاژ) به وسیله‌ی آشکارسازهای دیود نوری و دوربین روزنه سوزنی بررسی و تعیین شد. با انتخاب چیدمان مناسب بین طیف‌سنج پرتو ایکس و دستگاه پلاسمای کانونی و تخلیه‌ی دستگاه در شرایط بهینه‌ی گسیل پرتو ایکس نرم، خطوط طیفی ثبت شده بر روی فیلم رادیوگرافی و گذارهای اتمی مربوط به آن‌ها تحلیل و اندازه‌گیری شد. نتیجه‌های آزمایش‌ها نشان داد که طول موج‌های پرتو ایکس نرم گسیلیده از پلاسمای آرگون یونیده شده، عمدتاً در بازه‌ی بین 3 تا 4 آنگستروم بوده و از این بین، گذار اتمی p2s1-2s1 مربوط به گسیل طول موج 943/3 آنگستروم دارای بیش‌ترین شدت در بین سایر خطوط طیفی است.   UR - https://jonsat.nstri.ir/article_8.html L1 - https://jonsat.nstri.ir/article_8_27d5fc2a3a535a201da200be1f38293a.pdf ER -