نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• منوچهر معصومی ¹
• محمد فلاح ززولی ²
• سعید خجسته فر ³
• ابوالفضل شامی قورچلو ⁴
• اکرم افتخاری ⁵

¹ 1. اکتشاف معدن، دانشگاه شهید باهنر کرمان، صندوق پستی: 133-76169، کرمان- ایران

² 2. مدیریت فناوری اطلاعات، دانشگاه مالک اشتر، صندوق پستی: 1774-15875، تهران- ایران

³ 3. GIS، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، صندوق پستی: ۷۷۵-۱۴۵۱۵، تهران- ایران

⁴ 4. جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، صندوق پستی: ۶۶۱۹-۱۴۱۵۵، تهران- ایران

⁵ 5. سنجش از دور، دانشگاه تهران، صندوق پستی: ۶۶۱۹-۱۴۱۵۵، تهران- ایران

چکیده

امروزه یکی از نیازهای ضروری جامعه­ های بشری نیاز به انرژی است. کشور ما نیز در راستای صنعتی ­شدن و تأمین انرژی، به
منبع­ های نوین تأمین انرژی یعنی نیروگاه­ های هسته ­ای روی آورده است. به این ترتیب اکتشاف، حفظ و حراست از منبع­ های اورانیم به عنوان خوراک چنین نیروگاه­ هایی از اهمیت به ­سزایی برخوردار است؛ ولی متأسفانه به دلیل تحریم ­های علمی و فنی کشورهای توسعه­ یافته از جمله امریکا اکتشاف منابع راهبردی اورانیم در کشور ما به کندی پیش می ­رود. از این­رو لزوم خودباوری در عرصه­ ی اکتشاف و حفظ و حراست از این ذخایر راهبردی بیش از پیش احساس می­ شود. در این پژوهش به اکتشاف عنصرهای پرتوزا در غرب استان کرمان پرداخته شده­ است. ناحیه­ ی مورد مطالعه در160 کیلومتری جنوب غربی شهر کرمان و 40 کیلومتری شمال سیرجان واقع است. این محدوده بین طول­ های جغرافیایی ''00 '30 °55 تا ''00 '00 °56 شرقی و عرض ­های جغرافیایی ''00 '30  °29 تا ''00 '00 °30 شمالی و در  برگه­ ی زمین ­شناسی 1:100.000 پاریز قرار دارد. در این پژوهش از روش­ هایی نظیر فیلتر سازگار یافته تنظیم اختلاط و تصویر (افکنش) زیرفضای متعامد به منظور پردازش داده ­های سنجش از دور، و روش‌های تک متغیره به منظور پردازش داده­ های پرتوسنجی استفاده شد. نتیجه ­ها بیان­گر قدرت بالای ماهواره­ ی سنتینل2 در بارزسازی دگرسانی­ های مرتبط با ذخیره­ های اورانیم است. هم­چنین با توجه به زمین­ شناسی منطقه و هاله­ های دگرسانی و بررسی سطح مقطع­ ها، روش فیلتر سازگار یافته تنظیم اختلاط به خوبی توانسته است در تصویرهای سنتینل2 دگرسانی آرژیلی را بارز نماید. این تصویرها با توجه به زمین ­شناسی ناحیه از قدرت مناسبی برای تفکیک ماسه سنگ­ ها و سنگ ­های سیلیسی از واحدهای دیگر برخوردار هستند. در پایان ناحیه­ های امیدبخش برای پی­جویی عنصرهای پرتوزا و حفظ و حراست از آن معرفی شد. هم­چنین به جهت صحت ­سنجی، بررسی­ های صحرایی پیشین صورت گرفته از ناحیه، مورد بررسی قرار گرفت که نتیجه ­ها تأییدکننده­ ی وجود مقادیر بالای عنصرهای پرتوزا در ناحیه است.

کلیدواژه‌ها

• سامانه‌ی اطلاعات جغرافیایی
• داده‌های ماهواره‌ای
• پرتوسنجی
• ناهنجاری‌های پرتوزا

20.1001.1.17351871.1398.40.4.12.0

عنوان مقاله [English]

Modeling radioactive anomalies using satellite and the radiometry data in geographic information system (GIS): a case study in west province Kerman

نویسندگان [English]

• M Masoumi ¹
• M Fallah Zazouli ²
• S Khojastehfar ³
• A Shami Ghourchlou ⁴
• A Eftekhari ⁵

چکیده [English]

Nowadays, one of the essential needs of human societies is the need for energy. Our country has also turned to new sources of energy supplies, i.e., the establishment of nuclear power plants in the direction of industrialization and energy supply. In this research we are reporting the discovery of radioactive elements in the western part of Kerman province. The study area is located at 160 km southwest of Kerman and 40 km north of Sirjan. This range is longitudinal, 55° 30' 00'' - 56° 00' 00'' eastern and 55° 30' 00'' - 56° 00' 00'' north latitude in 100,000 sheet of Pariz geological map. In this study, various methods such as mixture tuned matched filtering (MTMF), and orthogonal subspace projection (OSP) were applied for the process of the remote sensing data, and single-variable methods were also used to process the radiometric data. The results have indicated the high potential of the Sentinel 2 in showing the alterations associated with the uranium deposits. Also, due to the geology of the area and the alteration holes and the cross-sectional study of the mixture tuned matched filtering regulation, the MTMF method has been able to show the argillic alteration in the Sentinel 2. According to the geology of the area, these images have the proper potential to separate sandstones and silica gravel from other units. Finally, the promising areas for radioactive elements were identified and preserved. Also, due to the process validation, the previous field surveys from the area were also investigated, and the presence of high levels of radioactive elements in the area was confirmed.

کلیدواژه‌ها [English]

• Geographic information system
• Satellite data
• Radiometry
• Radioactive anomalies