نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی ایران
2 گروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج-کرج – ایران
چکیده
هدف اصلی این پژوهش، مطالعه‌ی تطبیقی مسئولیت مدنی ناشی از خسارات هستهای در نظام‌های حقوقی جمهوری اسلامی ایران و فرانسه است. در این پژوهش که از روش توصیفی استفاده شده است، شیوه‌ی جمع‌آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای (اعم از اسناد و کتب) است، به این معنا که اطلاعات مورد نیاز این پژوهش از کتب، مقالات و اسناد موجود در کتابخانه‌ها و سایت‌های معتبر و منابع خارجی گردآوری، و سپس اطلاعات به روش توصیفی - تحلیلی پردازش و تحلیل شده است. نتایج حاصل از این پژوهش تطبیقی نشان‌دهنده‌ی آن است که گرچه نظام‌های حقوقی جمهوری اسلامی ایران و فرانسه، متضمن قواعد و قوانین مشترک و متعددی در زمینه‌های مختلف هستند، با وجود این، اصول و ساز و کارهای جبران خسارات هستهای بسیار متفاوتی دارند، به طوری‌که در زمینه‌ی خسارات هستهای، قانون‌گذار فرانسه با تأثیر از مقررات کنوانسیون 1960 پاریس، راجع به مسئولیت هستهای شخص ثالث و اصلاحات بعدی آن، رژیم حقوقی خاصی را برای جبران چنین خساراتی وضع کرده است؛ ولی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، جبران این خسارات، تابع قوانین عمومی مسئولیت مدنی است که قطعاً نمی‌تواند ساز و کار حقوقی مناسبی برای جبران خسارات هستهای محسوب شود. هم‌چنین نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که جبران خسارات هستهای با قواعد عمومی مسئولیت مدنی ممکن نیست و وضع قانون خاص در این زمینه لازم و اجتناب‌ناپذیر است، از این‌رو چشم‌انداز فعالیت‌های هستهای کشور، لزوم رفع چنین خلأ قانونی را از سوی قانون‌گذار برای فراهم‌سازی بسترهای قانونی لازم به منظور استفاده‌ی ایمن از کاربردهای صلح آمیز علوم و فنون هستهای را یادآور می‌شود تا با مد نظر قرار دادن تجارب ارزشمند سایر کشورها از جمله کشور فرانسه، تدوین و تصویب قانون خاص در زمینه‌ی جبران خسارات هستهای را در دستور کار خود قرار دهد.
تازه های تحقیق
1. ص. رضاییپیشرباط، مقدمهای بر حقوق بینالملل هستهای، عصر اندیشه، تهران، ص 87 ، (1391).
2. Nuclear Legislation in OECD and NEA Countries: France in www.OECD-nea.org, p. 37 (2011).
3. Stoiber carlton etal, Handbook on Nuclear Law, IAEA, Vienna, p. 107 (2003).
4. ر. اسکینی، مسئولیت مدنی ناشی از حوادث هستهای، منتشر شده در کتاب مباحثی از حقوق تجارت بینالملل، انتشارات ندا (وابسته به انتشارات امیرکبیر)، ص. 240 (1371).
5. Nuclear Legislation in OECD and NEA Countries: France, in www.OECD-nea.org, p. 36 (2011).
6. Paris Convention, Art 9, (1960).
7. Act N0 65-956 on the third party liability of operators of nuclear ships, Article 7 )12 November 1965).
8. س.ح. صفایی، ح.ا. رحیمی، مسئولیت مدنی، الزامات خارج از قرارداد، انتشارات سمت، تهران، ص. 84 (1389).
9. Nuclear Legislation in OECD and NEA Countries: France, in www.OECD-nea.org, p. 37 (2011).
10. Stoiber carlton etal, Handbook on Nuclear Law, IAEA, Vienna, p. 108 (2003).
11. Stoiber carlton etal, Handbook on Nuclear Law, IAEA, Vienna, p. 112 (2003).
12. س.ح. صفایی، ح.ا. رحیمی، مسئولیت مدنی، الزامات خارج از قرارداد، انتشارات سمت، تهران، ص. 264 و 301 (1389).
13. Convention on Third party liability in the field of Nuclear Energy, Article,1(i), )1960(.
14. ر. اسکینی، مسئولیت مدنی ناشی از حوادث هستهای، منتشر شده در کتاب مباحثی از حقوق تجارت بینالملل، انتشارات ندا (وابسته به انتشارات امیرکبیر) 246 (1371).
15. Convention on Third party liability in the field of Nuclear Energy, Art 3, )1960(.
16. س.ح. صفایی، ح.ا. رحیمی، مسئولیت مدنی، الزامات خارج از قرارداد، انتشارات سمت، تهران، ص 101، (1389).
17. Loi no.68-943 du 30 octobre 1968 relative a la responsibility civil dons le domain de lemergie nucleaire, 1968 as amended (1990) Art 4.
18. Loi no.68-943 du 30 octobre 1968 relative a la responsibility civil dons le domain de lemergie nucleaire, 1968 as amended (1990), Art 4.
19. س.ح. صفایی، ح.ا. رحیمی، مسئولیت مدنی، الزامات خارج از قرارداد، انتشارات سمت، تهران، ص. 329، (1389).
20. Loi no.68-943 du 30 octobre 1968 relative a la responsibility civil dons le domain de lemergie nucleaire, 1968 as amended (1990), Art 5.
21. ر. اسکینی، مسئولیت مدنی ناشی از حوادث هستهای، منتشر شده در کتاب مباحثی از حقوق تجارت بینالملل، انتشارات ندا (وابسته به انتشارات امیرکبیر)، ص. 261 (1371).
22. Loi no.68-943 du 30 octobre 1968 relative a la responsibility civil dons le domain de lemergie nucleaire, 1968 as amended (1990), Art 6.
23. Loi no.68-973 du 30 octobre 1968 relative a la responsibility civil dons le domain de lemergie nucleaire, 1968 as amended (1990), Art 7.
24. ر. اسکینی، مسئولیت مدنی ناشی از حوادث هستهای، منتشر شده در کتاب مباحثی از حقوق تجارت بینالملل، انتشارات ندا (وابسته به انتشارات امیرکبیر)، ص. 258 (1371).
25. The paris Convention on Third party liability in the field of Nuclear Energy, article, 13 (1960).
26. Nuclear Legislation in OECD and NEA Countries: France, in www.OECD-nea.org, (2011).
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Comparative Study of Civil Liability Arising Out of Nuclear Damages in Iran and France Legal Systems
نویسندگان [English]
- S R.Pishrobat 1
- Z Esmati 2
1 Nuclear Science and Technology Research Institute, AEOI
2 Department of Law, Faculty of Law and Political Sciences, Islamic Azad University, Karaj Branch Karaj-Iran
چکیده [English]
Although Legal systems of Iran and France Contain several Common Rules and Laws in Different fields, but in the case of civil liability and compensation of damages arising out of nuclear activities there are serious differences between Legal systems of these two countries. while French Legislator, by taken into account 1960 Paris convention, passed a special law for compensation of nuclear damages in Iran legal system compensation of these damages still governing by general laws and rules of civil liability which certainly is not regarded as an appropriate legal means and mechanism for nuclear damage compensation. The study of experiences of different nuclear countries practices, including france, prove that general rules of civil liability are not proper mechanism for compensation of nuclear damages, thus, given the country nuclear perspective passing a special law for compensation nuclear damages seems needed and inevitable.
کلیدواژه‌ها [English]
- Nuclear Damage Compensation
- Civil Liability
- Nulear Instalation Operator
- Legal System of Iran
- Legal System of France
- Paris convention on Nuclear Third Party Liability
)