نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ستاره محمدسلیم ¹
• مهرداد احمدی ²
• سعید محرمی پور ³
• سهراب ایمانی ¹

¹ گروه حشره شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، صندوق پستی: 775-14515، تهران ـ ایران

² پژوهشکده ی کشاورزی هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 498-31485، کرج ـ ایران

³ گروه حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، صندوق پستی: 336-14115، تهران ـ ایران

چکیده

امروزه به منظور کاهش مشکلات ناشی از مصرف حشره‌کش‌های شیمیایی، استفاده از روش‌های مناسب و ایمن برای کنترل آفت‌های انباری امری ضروری است. در این پژوهش اثر تلفیق پرتو گاما و اسانس گیاهی زنیان روی لاروهای لمبه‌ی گندم، که یکی از آفت‌های کلیدی در انبارهای مواد غذایی است، مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش‌ها در شرایط دمایی 1±27 درجه‌ی سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و در تاریکی، و در 3 حالت- 1) پرتودهی و اسانس‌دهی هم‌زمان نمونه‌ها، 2) اسانس‌دهی حشره‌های پیش از این پرتودهی شده، 3) پرتودهی حشره‌ها پیش از تیمار با اسانس- طراحی و اجرا شدند. در آزمایش‌های تلفیق، میزان مرگ و میر حشره‌ها پس از اولین تیمار مورد ارزیابی قرار گرفت.
دزهای 700 تا 1000 گری پرتو گاما بر روی لاروهای لمبه‌ی گندم به همراه غلظت‌های زیرکشنده‌ی اسانس زنیان (25/14، 88/20 و 97/35 میکرولیتر بر لیتر هوا) استفاده شد. نتایج نشان داد که تلفیق پرتو گاما با اسانس زنیان باعث افزایش میزان مرگ و میر لاروها در مقایسه با شاهد شد. به طوری-که در تلفیق دزهای 900 و 1000 گری با غلظت‌های زیرکشنده‌ی اسانس زنیان (25/14، 88/20 و 97/35 میکرولیتر بر لیتر هوا) پس از گذشت 20 روز میزان مرگ و میر به 100 درصد رسید. در صورتی که این دزها به تنهایی 20 روز پس از پرتودهی توانستند تنها 20 درصد لاروها را کنترل کنند. نتایج نشان داد بهترین حالت تلفیق زمانی است که لاروهای لمبه‌ی گندم پیش از این تیمار شده با اسانس، در معرض دزهای مختلف پرتو گاما قرار گیرد. آزمایش‌ها حاکی از آن بود که پرتو گاما به همراه ترکیب‌های گیاهی می‌تواند برای کنترل موفقیت‌‌آمیز آفات انباری به کار گرفته شد.
 
 

کلیدواژه‌ها

• پرتو گاما
• اسانس گیاهی
• اساس زنیان
• لمبه‌ی گندم
• اثر هم‌افزایی

عنوان مقاله [English]

Study of synergistic effect of combination of gamma radiation with carum copticum C.B. Clarke essential oil against trogoderma granarium everts contamination

نویسندگان [English]

• Setareh Mohammadsalim ¹
• Mehrdad Ahmadi ²
• Saeid Moharammipour ³
• Sohrab Imani ¹

چکیده [English]

 In order to reduce the problems due to use of chemical insecticides it is required to apply safe and proper methods to control insect pest. In this work, the combination effect of gamma radiation and Carum copticum C.B. Clarke essential oil against Trogoderma granarium Everts larvae, which is known as the major pest in the stored products, was investigated. Experiments were carried out at 27±1ºC and 65±5% R.H. under the dark condition and three cases were represented. They are: 1) application of gamma radiation and essential oil simultaneausly, 2) irradiation followed by the essential oil, 3) the essential oil followed by the irradiation. The mortality was recorded 24h after the initial treatment. Doses among 700-1000 Gy of gamma radiation and 14.25, 20.88 and 35.97 μl of oil were used. The study showed that the combination of gamma radiation with C. copticum oil increased the larvae mortality compared with the control one, so that the combination of 900 and 1000 Gy with doses of essential oil (14.25, 20.88 and 35.97 μl) increased the mortality to 100% after 20 days, where as these gamma doses alone could control only 20% of larvae after 20 days. The best interaction was obtained when the fumigated larvae were exposed to the radiation. The results showed that irradiation and essential oils can be used as a successful control of the stored product pests.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Gamma radiation
• Essential oil
• Carum copticum
• Trogoderma granarium
• Combination effect