مجله علوم، مهندسی و فناوری هسته‌ای

بررسی تأثیر پارامتر M* و بر روی جداسازی ایزوتوپ‌های چهارم و هشتم تلوریم در آبشار مدل Q

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

فاطمه منصورزاده
علی اصغر قربانپور خمسه
سید جابر صفدری

پژوهشکده چرخه سوخت هسته‌ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران- ایران

https://doi.org/10.24200/nst.2022.1447
چکیده
یکی از پارامتر­های مهم در طراحی آبشار مدل Q برای سیستم­های چندجزیی، پارامتر M* می­باشد. در این تحقیق یک کد با نام MOTACAS برای طراحی آبشار مدل Q تهیه شده است که با استفاده از آن مقدار بهینه پارامتر M* نیز قابل محاسبه است. در این راستا مقدار بهینه M* برای غنی­سازی ایزوتوپ هشتم تلوریم در خروجی جریان سنگین به ترتیب در غناهای 40/0، 7/0، 9/0 و 99/0 و غنی­سازی ایزوتوپ چهارم تلوریم به ترتیب در غناهای 1/0، 3/0، 4/0 و 5/0 تعیین شده است. هم­چنین به منظور بررسی اثر فاکتور جداسازی بر مقدار پارامتر M*، محاسبات برای ایزوتوپ هشتم و چهارم با فاکتور جداسازی 05/1 و 1/1 انجام و با یک‌دیگر مقایسه شده است. بررسی نتایج نشان می­دهد که هر اندازه میزان غنای ایزوتوپ مطلوب افزایش یابد، محدوده تغییرات پارامتر M* کاهش می­یابد. هم­چنین با کاهش فاکتور جداسازی، مقدار بهینه M* تغییر نمی­کند و علی­رغم افزایش مقدار جریان میان مرحله­ای کل، مقدار جریان نسبی میان مرحله­ای کل ثابت باقی می­ماند. در ضمن مطابق نتایج به‌دست آمده، غنای ایزوتوپ­های انتهایی با افزایش تعداد مراحل آبشار تا مقادیر بالا افزایش می­یابد اما غنای ایزوتوپ­های میانی تا اندازه­ی محدودی در یک آبشار قابل افزایش می‌­باشد.

کلیدواژه‌ها

ایزوتوپ‌های پایدار
آبشار مدل Q
پارامتر M*
نرخ جریان میان مرحله‌ای کل
تلوریم

عنوان مقاله English

Investigation the effect of M* and α0 on the separation of 4th and 8th isotopes of tellurium in a Q model cascade

نویسندگان English

F. Mansourzadeh
A.A. Ghorbanpour Khamseh
J. Safdari
Nuclear Fuel Cycle Research School, Nuclear Science and Technology Research Institute, AEOI, P.O.Box:11365-8486, Tehran-Iran
چکیده English

One of the crucial parameters in designing the Q model cascade for the multi-component systems is the M* parameter. In this research, a code called MOTACAS has been developed to design a Q cascade, using the optimal value of the M* parameter. In this regard, the enrichment of the 8th isotope of tellurium at the heavy stream to 0.40, 0.7, 0.9, and 0.99, and the enrichment of the 4th isotope to 0.1, 0.3, 0.4, and 0.5 have been investigated. Also, in order to evaluate the effect of the separation factor on M*, optimal Q cascades for the enrichment of the 8th and the 4th isotopes with separation factors of 1.05 and 1.1 have been designed and compared with each other. The results show that the acceptable range of the M* decreases with increasing the desired isotope concentration. The optimal value of the M* does not change with reducing the separation factor. The relative inter-stage flow rate remains constant despite increasing the total inter-stage flow rate. Moreover, the required number of separation stages to reach the end component to a high concentration increased, but the enrichment of the middle component in the one cascade is limited despite increasing the stages.

کلیدواژه‌ها English

Stable isotopes
Q cascade
M* parameter
Total inter-stage flow rate
Tellurium
1. De.La. Garza A., A generalization of the matched abundance-ratio cascade for multicomponent isotope separation, Chem. Eng. Sci., 18, 73 (1963).
 
2. R. Kucherov, N.P. Minenko, Theory of cascade for separating Multi-component isotope mixtures, Atomic Energy, 19, 1290 (1965).
 
3. N.A. Kolokoltsov, Design of Cascades for separating isotope mixtures, UDC 621.039.3, (1970).
 
4. G.A. Sulaberidze, V.D. Borisevich, Cascade for Separation of Multicomponent Isotope Mixtures, Sep. Sci. Tech., 36(8&9), 1769–1817 (2001).
 
5. Sh. Zeng, et al, Use of the Q-cascade in calculation and optimization of multi-isotope separation, Chem. Eng. Sci., 66, 2997-3002 (2011).
 
6. V.D. Borisevich, G.A. Sulaberidze, S. Zeng, New Approach to Optimize Q-Cascades, Chem. Eng. Sci., 66, 393–396 (2011).
 
7. T.M. Song, et al., Comparative study of the model and optimum cascades for multicomponent isotope separation, Sep. Sci. Tech., 45 (14), 2113–2118 (2010).
 
8. R.C. Raichura, M.A.M. AI-Janabi, G.M. Langbein, The effect of the 'KEY' molar mass on the design of a cascade handling a multi-isotopic mixture, Annals of Nuclear Energy, 18, 327 (1991). 
 
9. F. Mansourzadeh, et al., Comparison of optimum tapered cascade and optimal square cascade for separation of xenon isotopes using enhanced TLBO algorithm, Sep. Sci. Tech., 53, 2074-2087 (2018).
 
10. V.A. Palkin, Optimization of a centrifuge cascade for separating a multicomponent mixture of isotopes, Atomic Energy, 14, 109-115 (2013).
 
11. F. Mansourzadeh, et al., Performance comparison of match abundance ratio cascade with optimal conditions for the separation of stable xenon isotopes, Journal of Nuclear Science and Technology, 94, 4 (2021) (In Persian).
 
12. F. Mansourzadeh, et al., Utilization of harmony search algorithm to optimize a cascade for separating multicomponent mixtures, Progress in Nuclear Energy, 111, 165-173 (2019).
 
13. J. Safdari, A. Norouzi, R. Tumari, Using a Real Coded PSO Algorithm in the Design of a Multi-Component Counter-Current Cascade, Sep. Sci. Techno, 52, 2855-2862 (2017).
 
14. S. Zeng, Y. Chuntong, A method of separating a middle component in multicomponent isotope mixtures by gas centrifuge cascades, Sep. Sci. Tech. 35, 2173-2186 (2000).

صفحه اصلی