مجله علوم، مهندسی و فناوری هسته‌ای

تعیین تیپ کانه‌زایی توریم - عناصر نادر خاکی به روش مدل‌سازی شبکه‌ای در کمپلکس چاپدونی-پشت بادام، زون ساختاری ایران مرکزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمدباقر احمدخانی 1، 2
محمد یزدی 1
مهرداد بهزادی 1
خالق خشنودی 3
بشیر شکوه سلجوقی 2

1 گروه زمین‌شناسی منابع معدنی و آب، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، صندوق پستی: 69411-19839، تهران ـ ایران

2 سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 1439955933، تهران- ایران

3 پژوهشکده چرخه سوخت هسته‌ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران- ایران

https://doi.org/10.24200/nst.2022.1476
چکیده
کمپلکس چاپدونی- پشت بادام در زون ساختاری ایران مرکزی و در شمال ‌شرق استان یزد واقع شده است. این کمپلکس از مناطق با پتانسیل بالا برای کانی‌­سازی توریم - عناصر نادر خاکی در ایران مرکزی به شمار می‌رود. در این پژوهش از روش مدل‌­سازی شبکه‌­ای برای تعیین تیپ و پتانسیل کانی­‌سازی توریم - عناصر نادر خاکی در منطقه مورد مطالعه استفاده شده است. در این زمینه، روش­‌های مختلفی مانند ژئوشیمی، ژئوفیزیک دورسنجی، زمین‌­شناسی صحرایی و آزمایشگاهی به کار گرفته شده و معیارهای مختلفی برای امتیازدهی در نظر گرفته شده است. بعد از به کارگیری روش­‌های فوق و با ایجاد پایگاه اطلاعاتی و ترکیب لایه‌­های چندگانه، مدل کانی‌­سازی یا تیپ­‌های­ کانساری محتمل تعیین گردیده است. در این پژوهش برای تلفیق لایه‌­های اطلاعاتی و مدل‌سازی آن‌ها برای تولید نقشه پتانسیل کانی‌­سازی از روش شبکه‌ای استفاده شده است. نتایج به دست آمده برای انواع مدل­‌های کانی­‌سازی در قالب مدل‌سازی نهایی با هم ترکیب شد و نقشه جامع پتانسیل کانی‌­سازی تهیه شد. بر مبنای بررسی­‌ها صورت گرفته، تیپ‌­های کانی­‌سازی مرتبط با گرانیت، متاسوماتیسم و دگرگونی برای توریم - عناصر نادر خاکی در کمپلکس چاپدونی- پشت بادام تعیین گردید. پتانسیل کانی­‌سازی توریم - عناصر نادر خاکی در مرکز و جنوب محدوده مورد مطالعه بیش‌­تر از سایر نقاط است.

کلیدواژه‌ها

مدل‌سازی
توریم- عناصر نادر خاکی
کمپلکس چاپدونی- پشت بادام
زون ساختاری ایران مرکزی

عنوان مقاله English

Determination of Th-REE mineralization type using network modeling in Chapdoni-Posht-e-Badam complex, Central Iranian structural zone

نویسندگان English

M.B. Ahmadkhani 1 2
M. Yazdi 1
M. Behzadi 1
Kh. Khoshnoodi 3
B. Shokouh Saljoughi 2
1 Department of Geology of Minerals and Water Resources, Faculty of Earth Science, Shahid Beheshti University, P.O.Box: 19839-69411, Tehran - Iran
2 AEOI, P.O.Box: 1439955933, Tehran-Iran
3 Nuclear Fuel Cycle Research School, Nuclear Science and Technology Research Institute, AEOI, P.O.Box: 11365-8486, Tehran-Iran
چکیده English

The Chapdoni-Posht-e-Badam complex is located in the Central Iranian structural zone and the northeast of Yazd province. This complex is one of the areas with high potential for thorium-rare earth elements mineralization in Central Iran. In this research, the network modeling method has been used to determine the type and potential of Th-REE mineralization in the study area. Different methods such as geochemistry, geophysics, remote sensing, field observations, and laboratory works have been used, and different criteria have been considered for scoring. After applying the mentioned methods, creating a database, and combining multiple layers, the mineralization model or possible deposit types have been determined. This research uses a network method to integrate different data layers and model them to produce a mineralization potential map. The results obtained for different types of mineralization models were combined in the form of final modeling, and a comprehensive map of mineralization potential was prepared. Finally, mineralization types related to granite, metasomatism, and metamorphism were determined for thorium and rare earth elements in the Chapdoni-Posht-e-Badam complex. The mineralization potential of thorium-rare earth elements in the center and south of the study area is more than in other places.

کلیدواژه‌ها English

Modeling
Thorium-rare earth elements
Chapedoni-Posht-e-Badam complex
Central Iranian structural zone
  1. C. Moon, M. Whateley, A. Evans, Introduction to Mineral Exploration, Blackwell, Oxford, 498 (2000).

 

  1. K. Pazand, A. Hezarkhani, The use of the weights-of-evidence modeling technique to predictive porphyry Cu potential mapping in Ahar–Arasbaran zone, Iran (2013).

 

  1. Geological Survey of Iran and the Ministry of Industry, Mines and Trade, Exploration of rare earth elements (REEs) in Iran (second phase), Technical and field studies to identify promising areas of mineralization of rare earth elements in Yazd province, 926 (2015).

 

  1. H. Jamali, Iron-apatite-rare earth mineralization in Bafgh-Posht-Badam region with a special focus on Gazestan deposit, the first specialized seminar on rare earth elements, Geological Survey of Iran (2011).

 

  1. S. Deymar, M. Behzadi, M. Yazdi, M.R. Rezvanianzadeh, Alternative institutional interaction and mineralization of elements (Ti, U, Th, REE) in Saghand mine area, Central Iran, Journal of Economic Geology (2018).

 

  1. Z. Zakipour, Gh. Torabi, Study of Eocene type S granites in the Chapdoni ring metamorphic complex (northeast of Yazd province, Central Iran) (2015).

 

  1. Z. Mokhtari, Q. Torabi, Petrology of Almond ophiolites and Chapdoni complex (northeast of Yazd province), Master Thesis, University of Isfahan (2012).

 

  1. Sh. Ansari, Y. Ghanbari, Investigation of spatial correlation of radioactive elements with iron and silica compounds by processing satellite images and geochemical data in Kalout Chapdoni region, (2011).

 

  1. Z. Qarachahi, Q. Torabi, Petrology of Eocene volcanic rocks in the Formation and Chapdoni regions (Yazd province), Master Thesis, University of Isfahan (2010).

 

  1. M.A. Mokhtari, Posht-e-Badam metallogenic block (Central Iran):A suitable zone for REE mineralization, Central European Geology, 58/3, 199-216 (2015), DOI: 10.1556/24.58.2015.3.1.

 

  1. M.A. Mokhtari, Gh. Hossein Zadeh, M. Emami, Genesis of iron-apatite ores in Posht-e-Badam Block (Central Iran) using REE geochemistry, Indian Academy of Sciences, J, Earth Syst, Sci, 122(3), 795-807 (2013).

 

  1. Atomic Energy Organization of Iran, Carrying out exploration operations of supplementary reconnaissance phase in Chapdoni area, (2018).

 

  1. M.B. Ahmad Khani, Mineralogy, geochemistry and genesis of rare earth element in Chapedoni-Poshtbadam complex, Central Iran, PHD Thesis, Shahid Beheshti University of Tehran (2018).

 

  1. M.B. Ahmad Khani, M. Behzadi, M. Yazdi, K. Khoshnoudi, B.S. Saljoghoui, Modeling and determining the type of rare earth element deposits in Chapdoni-Posht Badam complex, the 12 conference of the Iranian Economic Geological Society (2020).

 

  1. A.R. Babakhani, J. Majidi, Geological map of iran, Saghand 1:100000 Series (1999).

 

  1. S.A. Aghanabati, Geology of Iran, Tehran, Geological Survey of Iran (2006).

 

  1. M.H. Nabavi, A. Hoshmandzadeh, Geological map of iran, Bayazeh 1:100000 Series (2000).

 

  1. A. Haghipor, Geological map of iran, Posht-e-badam 1:100000 Series (1977).

 

  1. A.R. Babakhani, A. Porlatifi, Geological map of iran, Zaman Abad 1:100000 Series (1999).

 

  1. M.H. Tangestani, F. Moore, The use of Dempster–Shafer model and GIS in integration of geoscientific data for porphyry copper potential mapping, north of Shahr-e- Babak, Iran. International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 4, 65–74 (2002).

 

  1. W. Gongwen, C. Jianping, Mineral Resource Prediction and Assessment of Copper Multi-mineral Deposit Based on GIS Technology in the North of Sanjiang Region, China. Earth Science Frontiers, 15, 27–32 (2008).

 

  1. M. Yousefi, E.J.M. Carranza, Data-Driven Index Overlay and Boolean Logic Mineral Prospectivity Modeling in Greenfields Exploration, Natural Resources Research, (2014). DOI: 10.1007/s11053-014-9261-9.

 

  1. M. Yousefi, E.J.M. Carranza, Fuzzification of continuous-value spatial evidence for mineral prospectivity mapping, Computers & Geosciences, 74, 97-109 (2015).

 

  1. A. Porwal, E. Carranza, M. Hale, A hybrid neuro-fuzzy model for mineral potential mapping, Math Geol, 36(7), 803–826 (2004).

 

  1. Q.M. Cheng, Z.J. Chen, A. Khaled, Application of fuzzy weights of evidence method in mineral resource assessment for gold in Zhenyuan district, Yunnan Province, China. Earth Sci J China Univ Geosci, 32(2),175–184 (2007).

 

  1. A. Porwal, E.J.M. Carranza, Introduction to the Special Issue: GIS-based mineral potential modelling and geological data analyses for mineral exploration, Ore Geology Reviews, 71, 477-483 (2015).

صفحه اصلی