نوع مقاله : مقاله فنی
نویسندگان
1 دانشکده فیزیک و مهندسی انرژی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، صندوق پستی: 4413-15875، تهران - ایران
2 پژوهشکده پلاسما و گداخت هسته‌ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: 51113-14399، تهران- ایران
چکیده
تعیین پروفایل میدان مغناطیسی برای مطالعه سطوح شار، کشیدگی، مرز پلاسما و چگونگی کنترل زمان- واقعی آن‌ها در توکامک‌ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در این کار تحقیقاتی سامانه محاسبه و نمایش شکل، مکان و مرز پلاسما برای اتاق کنترل توکامک دماوند به منظور تعیین پروفایل میدان مغناطیسی و سطوح شار در فاصله زمانی بین دو شات متوالی توسعه یافته است. این سامانه براساس اندازه‌گیری با حسگرهای تشخیصی پروب‌های مغناطیسی و حلقه‌های شار مغناطیسی به همراه حل معادلات ریاضی مبتنی بر فیزیک مسأله پیاده‌سازی شده است. به منظور محاسبه پروفایل میدان مغناطیسی و شکل پلاسما، پس از تهیه و جمع‌آوری داده‌ها از طریق سیستم داده‌گیری، ابتدا توسط یک کد توسعه یافته نسبت به پیش‌پردازش داده‌ها از قبیل حذف نویز، حذف داده‌های اضافی و . . . اقدام می‌گردد. سپس با استفاده از کد دیگری پارامترهای سطح مقطع مانند شکل، مکان و مرز پلاسما محاسبه گردیده و در اتاق کنترل توکامک نمایش داده می‌شوند. کلیه کدهای این سامانه در محیط نرم‌افزار متلب و در قالب رویه رابط کاربر گرافیکی نوشته شده‌اند به طوری که یک دسترسی آسان و سریع به اپراتور توکامک جهت مشاهده نتایج پس از هر شات داده می‌شود. این سامانه در حال حاضر در اتاق کنترل توکامک دماوند مورد نصب و بهره‌برداری قرار گرفته است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Development of a plasma shape and position display system for damavand tokamak control room
نویسندگان [English]
- D. Iraji 1
- H. Rasouli 2
- Ch. Rasouli 2
- B. Pourshahab 2
1 Faculty of Physics and Energy Engineering, Amirkabir University of Technology, P.O.Box:15875-4413, Tehran-Iran
2 Plasma and Nuclear Fusion Research School, Nuclear Science and Technology Research Institute, AEOI, P.O. Box: 14399-51113, Tehran - Iran
چکیده [English]
Determining the magnetic field profile is very important for studying flux surfaces, elongation, plasma boundaries, and real-time control in tokamaks. In this research, a system for calculating and displaying the shape, position, and boundary of plasma for Damavand Tokamak control room has been developed. This system determines the magnetic field profile and flux surfaces in the time interval between two consecutive shots. This software is implemented based on measurements with the probes' sensors and electromagnetic flux loops. It also solves mathematical equations based on the physics of the problem. In order to calculate the magnetic field profile and the plasma shape, after preparing and collecting the data from the data acquisition system, a developed code is used to pre-process the data, such as noise reduction, removing unnecessary data, etc. Then, using another code, the cross-section parameters such as shape, position, and plasma boundary are calculated and displayed in the tokamak control room. All the codes of this system are written in MATLAB software and as a graphical user interface procedure. This is so the tokamak operator has easy access to the results after every shot. This system is currently installed and operated in the Damavand tokamak control room.
کلیدواژه‌ها [English]
- Damavand tokamak
- Current filament method
- Graphical user interface
- Plasma shape and position
- Plasma boundary
- Ch. Rasouli, Equilibrium restoration in Damavand tokamak using gridless computing method, PhD Thesis, Shahid Beheshti University, (2015) (In Persian).
- J.M. Moret, et al, Tokamak equilibrium reconstruction code LIUQE and its real time implementation, Fusion Eng. Des., 91, 1 (2015).
- K. Yasuda, et al, Estimation of Tokamak Plasma Position and Shape in TOKASTAR-2 Using Magnetic Field Measurement, Plasma and Fusion Research, Regular Articles, 13, 3402072 (2018).
- R. Lopez-Callejas, et al, Plasma position measurement on the Novillo tokamak, Fusion Engineering and Design, 54, 21 (2001).
- C. Rasouli, F. Abbasi Davani, Identification of the plasma boundary shape and position in the Damavand tokamak, Plasma Phys. Rep., 43, 1 (2017).
- B. Pourshahab, et al, Temporal and spatial evolution of runaway electrons at the instability moments in Damavand tokamak, Physics of Plasmas, 23, 072501 (2016).
- M. Fatahi, et al, Optimal estimation of plasma boundary shape using magnetic probe measurements in Damavand tokamak, Fusion Engineering and Design, 170, 112519 (2021).
- D.W. Swain, G.H. Neilson, An efficient technique for magnetic analysis of non-circular, high-beta tokamak equilibria, Nuclear Fusion, 22, 1015 (1982).
- F. Hofmann, G. Tonetti, Fast identification of plasma boundary and X-points in elongated tokamaks, Nuclear Fusion, 28, 15 (1988).
)