مجله علوم، مهندسی و فناوری هسته‌ای

بررسی تنوع ژنتیکی رده‌های جهش یافته‌ی گیاه دارویی بالنگوی شیرازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمدحسین فتوکیان
مهدیه ارشدی

گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده‌ی علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد، صندوق پستی: 159-18155، تهران ـ ایران

https://doi.org/10.24200/nst.2019.747
چکیده
القای جهش، روشی مناسب برای افزایش تنوع ژنتیکی است. در این پژوهش برخی صفت­های ریخت­شناختی ۳3 رده­ی جهش یافته­ی نسل 3­M گیاه دارویی بالنگوی شیرازی مشتق شده از پرتودهی گامای بذرها در دزهای 50، 100، 150، 250، 350، 450 و 700 گری به همراه شاهد در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. صفت­های مطالعه شده عبارتند از: طول زمانی (روز) تا رسیدن، ارتفاع بوته، تعداد شاخه­ی جانبی، طول گل آذین، تعداد چرخه­ی گل در بوته، شاخه­ی اصلی و شاخه­ی جانبی، تعداد فندقه در چرخه‌ی گل و بوته، تعداد دانه در فندقه، عملکرد دانه، عملکرد زیست­شناختی، وزن 100 دانه و شاخص برداشت. بین رده­های جهش یافته از لحاظ تمامی صفت­ها به­جز تعداد فندقه در چرخه‌ی گل اختلاف معنی‌دار وجود داشت. رده­های جهش یافته­ی شماره­ی 11 که از تیمار با دز 700 گری به­دست آمده بود، بالاترین طول گل آذین، تعداد چرخه­ی گل در بوته، تعداد فندقه در بوته، عملکرد دانه و عملکرد زیست­شناختی را دارا بود. داده­های تجزیه­ی خوشه‌ای براساس مربع فاصله­ی اقلیدوسی و روش وارد، ردیف‌های جهش یافته را در چهار گروه قرار داد که در آن ردیف جهش یافته­ی 11 به تنهایی در یک گروه  قرار داشت.

کلیدواژه‌ها

رده‌های جهش یافته
گیاه دارویی
بالنگوی شیرازی
تنوع ژنتیکی

عنوان مقاله English

Genetic Diversity in Medicinal Mutant Lines of Shirazi Balango (Lallemantia Royleana)

نویسندگان English

M.H Fotokian
M Arshadi
چکیده English

Induced mutation is an appropriate method for increasing genetic diversity. In this study, some morphological traits of 33 mutant lines of M3 generation in medicinal plant Lallemantia royleana, derived from gamma irradiation of seeds at doses of 50, 100, 150, 250, 350, 450 and 700 Gy and control, were investigated through a completely randomized design with 5 repetition. Traits under the study included: the number of days to maturity, plant height, number of branches, inflorescence height, number of flower cycle per plant, number of flower cycle in the main branch and side branch, number of nut in flower cycle and plant, number of grains per nut, seed yield, biological yield, 100 seed weight and harvest index. The differences among mutant lines were statistically significant for all traits with exception of the number of nut in the flower cycle. Mutant line No. 11 that derived from dose 700 Gy, had the highest amount in traits such as inflorescence length, number of flowers per plant cycle, nut number per plant, seed yield per plant and biological yield. The cluster analysis based on the square Euclidean distance and Ward method divided the mutant lines into four clusters where the mutant line No. 11 alone was in a single group.

کلیدواژه‌ها English

Mutant Lines
Medicinal Plant
Shirazi Balango (Lallemantia Royleana)
Genetic Diversity
[1] H.K. Adu-Dupaah, R.S. Sang Won, Improving bambra groundnut productivity using gamma irradiation and in vitro techniques, Afr. J. Biotechnol, 3, 5 (2005) 260-265.
 
[2] S. Jambhulker, Mutagenesis: generation and evaluation of induced, Adv Bot Res, 45 (2007) 417-429.
 
[3] M.A. Javed, M.A. Siddiqui, M.K.R. Khan, A. Khatri, L.A. Khan, N.A. Dahar, M.H. Khanzada, R. Khan, Development of high yielding mutants of Brassica compestris L. cv. Toria selection through gamma rays irradiation. Asian. J. sci., 2, 2 (2003) 192-195.
 
[4] M.C. Kharkwal, R.N. Pandey, S.E. Pawar, Mutation breeding for crop improvement. In: Plant breeding. Mendelian to molecular approaches. H.K. Jain, M.C. Kharkwal (eds), Narosa publishing house, New Delhi, India, (2004) 601-645.
 
[5] M. Fotokian, Genetic diversity in canola varieties Sarigol and RGS003 using gamma rays, Research project, Agricultural Research center, Shahed University, (2010).
 
[6] G. Jones, S. Valamoti, Lallemantia an imported or introduced oil plant in Brorze Age in northern Greece, Vegetation history and archaeobotany, 14, 4 (2005) 537-571.
 
[7] S.M. Talebi, Morphology, anatomy and camo taxonomy of species Lallemantia in Iran, shahid Beheshti University, M.S. Thesis (2006).
 
[8] A. Ghannadi, B. Zolfaghari, Compositional analysis of essential oil of Lallematia royleana (Benth) from Iran. Flav. fragr. J, 2003, 18 (2002) 237-239.
 
[9] C. Sagsiri, W. Sorajjapinun, P. Srinives, Gamma radiation induced mutation in mungbean, Sci Asia, 31 (2005) 251-255.
 
[10] M. Naseri Tafti, F. Yousefi, M. Rezazadeh, H. Sabzi, R. Ojani, The results of gamma irradiation mutations in soya, J. Sci. Technol., 27 (2004) 17-22.
 
[11] H. Shew, M.A.Q. Shiaikh, Early maturing, short-culm and finer grain rice mutants, Mutation Breeding Newsletters, 40 (1993) 7-8.
 
[12] F. Majd, M. Rahimi, M. Rezazadeh, Creat lines resistant to lodging and high yield in rice mutations induction by gamma irradiation (physical mutations), J. Sci. Technol., 26 (2002) 37-43.
[13] M. Samadi Georgian, M. Babaeian Jolodar, N. Bagheri, Study of gamma irradiation on germination and morphological characteristics of two cultivars of rapeseed (Brassica napus L.), J. Agri. Sci. Natural. Res., 16, 2 (2009) 315-324.
 
[14] M. Ilhan Cagirgan, Selection and morphological characterization of induced determinate mutants in sesame, Field Crop Res, 96 (2006) 19-24.
 
[15] A. Khatri, I. Ahmed khan, M.A. Siddiqui, S. Raza, G.S. Nizamani, Evaluation of high yielding mutants of Brassica juncea cv. S-9 developed through gamma rays and EMS, Pak. J. Bot, 37, 2 (2005) 279-284.
 
[16] M.H. Khan, S.D. Tyagi, Studies on induction of chlorophyll mutations in soybean (Glycine max (L.) Merrill), Front. Agric. China, 3 (2009) 253-258.
 
[17] V.N. Waghmare, R.B. Mehra, Mutation in grass pea (Lathyrus sativus L.). Lathyrus Lathyrisum Newsletter, 1 (2000) 21-24.
 
[18] A.K. Dubey, J.R. Yadav, B. Singh, Studies on induced mutations by gamma irradiation in okra (Abelmoschus esculentus (L.) Monch.), Progres. Agric, 7, 1, 2 (2007) 46-48.
 
 [19] R. Soroush, M. Allah Gholipour, Diversity and classification of rice genotypes, Proceedings of the 9th Iranian Congress of Crop Sciences, (2006).
 
[20] H. Mahdikhani, M. Soloki, H. Zeinali, A. Imam jomieh, Morphological and molecular diversity in of baboneh, University of Zabol, M.S. thesis (2006).
 
[21] J.G. Zhao, W.M. Ghen, Z.L. Li, X.L. Li, Factor analysis of the main agronomic characters in soybean, Soybean Science, 10 (1991) 24-30.
 
[22] A. Naderi, A. Hashemi Dezfooli, A. Majidi Hervan, A. Rezai, Gh. Noormohammadi, The study correlations among traits affecting grain weight and influence of some physiological parameters on grain yield of spring wheat genotypes under optimum and drought stress, 16 (2000) 374-386.
 
[23] D. Effuni, M. Mahlogi, Correlation Analysis of some agronomic traits in wheat genotypes under salt stress, S.P.I.I. J, 22, 2 (2006) 186-199.

صفحه اصلی