مجله علوم، مهندسی و فناوری هسته‌ای

مبانی و الزامات حقوقی بهره‌مندی کشورها از پیشران‌های هسته‌ای.

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

صالح رضایی‌پیش‌رباط

پژوهشکده چرخه سوخت هسته‌ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران- ایران

https://doi.org/10.24200/nst.2024.1614
چکیده
به حرکت درآوردن وسایل نقلیه با استفاده از انرژی هسته‌ای (پیشران هسته‌ای) ازجمله کاربردهای مهم این انرژی محسوب می‌شود. در حال حاضر فقط کشورهای دارنده سلاح هسته‌ای پیشران‌های هسته‌ای را در اختیار داشته و از آن‌ها بهره‌برداری می‌کنند. برخی از کشورهای غیردارنده سلاح هسته‌ای، از جمله ایران نیز در تلاش برای دست­یابی به آن می‌باشند. اینکه آیا قواعد بین‌المللی اجازه بهره‌مندی از پیشران‌های هسته‌ای را به کشورهای غیر دارنده سلاح هسته‌ای اعطا می‌کند پرسشی است که مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی به بررسی و ارزیابی آن پرداخته است. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که هرچند که بر اساس قواعد و مقررات بین‌المللی جاری و با رعایت شرایطی این کشورها مجاز به دست‌یابی به پیشران‌های هسته‌ای یا بهره‌برداری از آنها می‌باشند، اما درعین‌حال نظام حقوقی برخورداری کشورهای غیر دارنده سلاح هسته‌ای از پیشران‌های هسته‌ای متضمن نارسایی‌ها، ابهامات و اشکالاتی می‌باشد که می‌تواند بهره‌مندی این کشورها از این پیشران‌ها را در عمل با محدودیت‌ها و چالش‌هایی مواجه نماید.

کلیدواژه‌ها

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
پیشران هسته‌ای
پیمان آکوس
معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای
موافقت‌نامه‌های پادمان جامع

عنوان مقاله English

Legal base and requirements of states right to enjoy nuclear propulsions

نویسنده English

S. Rezaei Pishrobat
Nuclear Fuel Cycle Research School, Nuclear Science and Technology Research Institute, AEOI, P.O.Box: 11365-8486, Tehran - Iran
چکیده English

Propelling transport means using nuclear energy (nuclear propulsion) is a significant application of this energy. Currently, only nuclear-weapon states possess and operate nuclear propulsion systems. However, some non-nuclear-weapon states are also attempting to acquire this technology. This article investigates and evaluates whether international rules permit non-nuclear-weapon states to operate nuclear propulsion systems using a descriptive-analytical approach. The findings indicate that, under current international rules and subject to certain requirements, non-nuclear-weapon states are allowed to obtain or operate nuclear propulsion systems. Nevertheless, the legal framework governing nuclear propulsion in non-nuclear-weapon states is marked by inadequacies, ambiguities, and challenges that may impose practical restrictions on their ability to acquire and operate such technology.

کلیدواژه‌ها English

International atomic energy agency
Nuclear propulsion
AUKUS pact
Nuclear non proliferation treaty
Comprehensive safeguards agreements
  1. Cambridge Dictionary://dictionary.cabridge.org/ Dictionary/english/propulsion.

 

  1. Longman Dictionary. https://www.ldoceonline.com /dictionary/propulsion.

 

3. Lukas Trakimavičius. The Future Role of Nuclear Propulsion the Military. 2012;10. https://www.researchgate.net/publication/355377716.

 

  1. Welss H.G. The new source of energy. The World Set Free, (Collins, London and Glosg gow). 1956;55.

 

  1. Carlton J.S, Smart R, Jenkins V. The nuclear propulsion of merchant ships: Aspects of engineering, science and technology. J. Mar. Eng. Technol. 2011;10(2):47. DOI:10.1080/20464177.2 011.11020247.

 

  1. IAEA, Role of Nuclear Power and Nuclear Propulsion in Peaceful Exploration of Space. (IAEA, Vienna, 2005).

 

7. Shea T.E. The Nonproliferation and Disarmament-Challenges-of-Naval-Nuclear-propulsion. Federation of American Scientists. 2017;2-8.

 

  1. Eichensehr K.E. The United States, Australia, and the United Kingdom Announce “AUKUS” Alliance Focused on Indo-Pacific Security. The Am. J. Int. law. 2022;116(1):165. DOI:https://doi.org/10.1017/ ajil.2021.69. 

 

  1. International Atomic Energy Agency. In https:www. iaea.orgabout/governance/list-of-member-states.

 

  1. David Fischer. History of International Atomic Energy Agency: First fifty years. (IAEA, Vienna. 1997;35.

 

  1. Bechhoefer B.G, Stein E. Atoms for for Peace: The New International Atomic Energy Agency. Michigan Law Review. 1957;55(6):756.

 

  1. Paul C. Szasz, Law and Practice of International Atomic Energy: IAEA Legal Series No.7. (IAEA), Vienna. 1970.

 

  1. Gorove S. Distinguishing peaceful from Military Uses of Atomic Energy: Some facts and Consideration. Ohio State Law Journal. 1969;30:498.

 

  1. UNODA (United Nations Office for Disarmament Affairs). http://treaties.un oda.org/t/npt.

 

  1. Suleman A.M. Bargaining in the Shadow of Violence: The NPT, IAEA, and Nuclear NonProliferation Negotiations. Berkeliy J. of Int. Law. 2008;26(1):214.

 

  1. China Strategic Planning Research Institute (CSPRI). https://www.atoinfo.com.cn/zhzlghyjzy/yjbg/1236792/index.html.

 

  1. Willrich M. Non-Proliferation Treaty: framework for nuclear arms control. (Michie Publishing Co. Virginia,1969).

 

  1. Lotus S.S. (France v Turkey) (Judgment) PCIJ Rep Series A No 10. 1927;10-12.

 

  1. Arms Control Association. https://www.armscont rol. org/factsheets/IAEA Safeguards.

 

  1. Desjardins M.F, Rauf T. Opening Pandora Box? Nuclear- Powered submarines and Spread of Nuclear Weapons. In https://www.ceasefire.ca/wpcontent/ uloads/2021/09/Aurrora8SSNadora8SSNandNPT.pdf.

 

  1. Rauf T. Crashing Nuclear Submarines Through IAEA Safeguards. 2022;3. In https://toda.org/assets/ files/resources/policy-briefs/t-pb-122_tariq-rauf. pdf.

 

22. Heinonen O. Nuclear Submarine Program Surfaces in Iran https://www.belfercenter.org/publication/ nuclear- submarine-program-surfaces-iran.

 

  1. Dörr O, Schmalenbach K. Editors Vienna Convention on the Law of Treaties: A commentary. Second Edition. (Springer, Berlin, 2018).

 

24. Shea T.E. The Nonproliferation-and Disarmament Challenges-of-Naval-Nuclear- Propulsion. Federation of American Scientists. 2017;4.

 

  1. Carlson J. IAEA Safeguards, the Naval “Loophole” and the. AUKUS Proposal, 2021;2. https://vcdnp. org/wp-content/uploads/2021/10/Safeguards-and-naval-fuel-JC-211008.pdf.

 

  1. Barnes J.A, Markinda S.M. Testing the limits of international society? Trust, AUKUS and Indo-Pacific security. International Affairs. 2022;98(4).

 

27. Iran press, 22 November 2022. //iranpress.com/ content/59683/aukus-increases-risk-nuclear proli-feration tion-spox.

 

  1. China Strategic Planning Research Institute(CSPRI). https://www.atoinfo.com.cn/zhzlghyjzy/yjbg/1236792/index.html.

 

29. China thwarts AUKUS-related amendment at tempts on legitimizing nuclear sub marine deal at IAEA conference. GLOBAL Times, 1 October 2022.

 

  1. IAEA chief: Aukus could set precedent for pursuit of nuclear submarines, The guardian, 20 October 2021.

 

  1. Naval nuclear propulsion: Australia, Report by the Director General, GOV/INF/2023/10 Date: 31 May 2023.

صفحه اصلی