مجله علوم، مهندسی و فناوری هسته‌ای

بررسی صفات عملکرد و زودرسی در موتانت‌های گلرنگ در شرایط عادی آبیاری و تنش خشکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

کامران مظفری
علی اکبر اسدی
مسعود رحیمی

پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی، پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 498-31485، کرج-ایران

چکیده
گلرنگ گیاهی یکساله از خانواده گل کاسنی Asteraceae با نام علمی Carthamus tinctorius، به عنوان یک گیاه روغنی و علوفه‌ای دارای مصارف گوناگون است که در شرایط آبی و دیم قابل کشت می‌باشد. در این تحقیق بذرهای پرتوتابی شده رقم پاییزه زرقان 279 به وسیلة اشعه گاما با دزهای 80، 100، 150 و 200 گری تا نسل 2M در شرایط معمولی زراعی کشت و از نسل 2M تا 5M در دو شرایط عادی آبیاری و تنش خشکی کشت و گزینش برای صفات موردنظر انجام گرفت. بررسی صفات در لاین‌های موتانت نشان داد که در صفات عملکرد، روز تا غنچه‌دهی، روز تا آغاز گلدهی، روز تا 50% گلدهی، روز تا رسیدن و فاصله از روز غنچه‌دهی تا رسیدن دانه در هر دو شرایط آبی و تنش، اختلافات معنی‌دار در سطح 1% وجود داشت. درصد روغن در هر دو شرایط کشت اختلاف معنی‌داری بین موتانتها نشان نمی‌داد.

کلیدواژه‌ها

گلرنگ
موتاسیون
زودرسی
محصولات جهش القایی پرتویی

عنوان مقاله English

Investigation of Yield and Earliness Traits in Safflower Mutants in Irrigated and Drought Stress Condition

نویسندگان English

K Mozaffari
A.A Asadi
M Rahimi
چکیده English

The safflower or Carthamus tinctorius belongs to Asteraceae family. As a forage and oil crop, it is commonly used in dry or non dry farms. In this research, the seeds of Zarghan 279 as a winter variety was radiated by Gamma ray in 80, 100, 150 and 200 Grey doses and they were sown in farm. The mutants after the second generation, were under dry stress and non stress conditions and they were grown and selected up to the 5 th generation, M5. Their traits were measured in the final generation of mutants. The results shows that in two conditions yield, days to buding, days to start of flowering, days to 50% flowering, days to maturity and difference of days to maturity and days to buding were significant between mutants at 1% level. The difference in the oil percentage in two conditions were not significant.

کلیدواژه‌ها English

Safflower
Mutation
Earliness
Radiation Induced Mutants

  1.  

    1. 1.    A.A. Jaradat and M. Shahid, “Patterns of phenotypic variation in a of Carthamus tinctorius L. from the middle east,” Genetic Resourcess and Crop Evalution, 53:2.225-244 (2006).

     

    1. 2.    H. Ben Sala, H. Ibtissem, M. Brahim, “Comparison of yield components and oil content of selected safflower (Carthamus tinctorius L.) accessions in Tunisia,” Fifth International Safflower Conference. Williston North Dakota and Sidney, Montana, USA (2001).

     

    1. 3.    ع.ر. نژادشاملو، ع.م. رضائی، م. کریمی، ”فنولوژی، شاخص‌های رشد و اجزاء عملکرد ارقام گلرنگ بهاره در اصفهان،“ چکیده مقالات چهارمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران، صفحات 168-167 (1374).                                                                      

     

    1. 4.    ع.م. نادری درباغشاهی، ”بررسی تأثیر تنش خشکی بر خصوصیات کیفی و جوانه‌زنی بذور سه لاین گلرنگ در کشت تابستانه اصفهان،“ پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان (1382).      

     

    1. 5.    E. Esendal, “Safflower production and research in Turkey,” Fifth International Safflower Conference. Williston north Dakota and Sidney, Montana, USA (2001).

     

    1. 6.    A.H. Omidi Tabrizi, “Correlation between traits and path analysis for grain and oil yield in spring safflower,” Sesame and Safflower Newsletter, 15 (2000).

     

    1. 7.    E.B. Pasban, “Evalutinon of yield and components in New spiny genotype of safflower,” The Joint Agriculture and Natural Resources Symposium, Tabriz- ganja (2004).

     

    1. 8.    M.A. Khadeer and S.Y. Anwar, “Induced mutation in the improvement of safflower (Carthamus tinctorius L.) In:Plant Mutation Breeding for Crop Iimprovement,” Vol. 1, International Atomic Energy Agency, Vienna (1991).

     

    1. 9.    ر. برادران، ”بررسی رابطه ژنتیکی عملکرد و اجزاء آن و مطالعه همبستگی صفات مهم زراعی در گلرنگ از طریق تجزیه علیت،“ پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران (1374).                         

     

    1. 10.              S.A. Patil, R.L. Ravikumar, T.G. Prabhu, G. Parameshwarppa, “A radiation induced polygenic variation homozygous Genotypes of safflower,” Fifth International Safflower Conference. Williston North Dakota and Sidney, Montana, USA (2001).

صفحه اصلی