بررسی فرایند رادیو یددار شدن ترکیب متایدوبنزیل گوانیدین با ایزوتوپ I131 به روش جانشینی هستهدوستی در فاز جامد با استفاده از کاتالیزگر مس
صفحه 1-7
محمدرضا داورپناه؛ سیما عطارنصرتی؛ حسینعلی خوش حسن؛ مصطفی کاظمیبودانی؛ مرتضی فضلعلی؛ محمد قنادی مراغه
چکیده در این تحقیق فرایند رادیو یددار شدن ترکیب متایدو بنزیل گوانیدین (MIBG) با ید-131 به روش جانشینی هستهدوستی در حضور آمونیم سولفات و کاتالیزگر مس (II) مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور بهینهسازی فرایند، تأثیر پارامترهای مختلف بر بازده نشاندارسازی بررسی گردید. نتایج حاصل از آزمایشهای مختلف نشان داد که استفاده از حمام روغن با دمای C˚160 ضروری است. پس از اتمام فرایند
نشاندارسازی، مرحلهی خالصسازی محصول نهایی با استفاده ستون حاوی رزین Dowex 1x8 به انجام رسید. بازده به طور متوسط 97.2% بود. در این روش فرایند نشاندارسازی متایدوبنزیل گوانیدین با ید-131 (با فعالیت پرتوزایی MBq 185 برای دز تشخیصی و MBq 3330 برای دز درمانی) ساده و سریع بوده و کلیهی الزامات مربوط به تولید روزمرهی رادیوداروی I-MIBG131 برای مصارف تشخیصی و درمانی رعایت میشود. در این تحقیق، تولید رادیوداروی I-MIBG131 در مقیاس صنعتی صورت گرفته است.
بررسی ترابرد ذرات باردار در میدان مغناطیسی و شبیهسازی تابش سینکروترون با استفاده از کد FLUKA
صفحه 8-14
فرشاد قاسمی؛ مجید شهریاری؛ فریدون عباسی دوانی
چکیده روش اجزای محدود و نیز روش مونتکارلو، دو روش بسیار کاربردی و پایهای در بسیاری از نرمافزارهای شبیهسازی و مدلسازی هستند. ترابرد ذرات باردار در میدان الکتریکی و مغناطیسی بر پایهی این دو روش، به وسیلهی تعدادی از نرمافزارها امکانپذیر است. اما تعداد معدودی از نرمافزارها از امکان ترابرد تابش ثانویهی حاصل از حرکت ذرهی باردار در میدان مغناطیسی برخوردارند. کد Fluka یکی از این نوع
نرمافزارها است. در این مقاله، مدلسازی و شبیهسازی انجام شده برای بررسی تابش سینکروترونی الکترون به وسیلهی این کد ارایه شده است. نتیجهی به دست آمده، با آنچه که از روابط فیزیکی مورد انتظار است، کاملاً مطابقت دارد. بررسی زوایای خروجی باریکهی فوتونی تابش سینکروترون و کاهش انرژی آن از نتایج این مقاله است. این بررسیها با کارت ویژهی میدان magfld و کارت usrbin انجام شده است.
بررسی اثر توزیع محوری غنای میلههای سوخت بر پارامترهای نوترونی قلب رآکتورهای هستهای قدرت
صفحه 15-21
علی پذیرنده؛ سیده هستی نصیری
چکیده بهینهسازی میزان مصرف سوخت مسئله مهمی در مدیریت و فناوری سوخت هستهای قلب رآکتور است. توزیع غنای میلههای سوخت در راستای شعاعی قلب یک روش شناخته شده است ولی در راستای محوری مقدار غنا ثابت است. در این مقاله اثرات تغییر غنای سوخت در راستای محوری را بر پارامترهای نوترونی قلب بررسی میکنیم. در این بررسی، قلب راکتور را در راستای محوری به 10 قسمت تقسیم میکنیم که هر یک دارای غنای متفاوت است. در حالی که غنای سوخت در راستای شعاعی بدون تغییر باقی میماند. نتایج محاسبات نشان میدهد که ضرایب قدرت در راستای شعاعی و محوری نسبت به حالت معمولی کاهش میابد. بجزاین، طول عمر قلب 30 روز افزایش میابد. علاوه براین، چگالی اسید بوریک در ابتدای سیکل قلب g/kg 0.2 میگردد (که کمتر از رآکتور معمولی است). توزیع شار نوترون در راستای شعاعی با توزیع غنای محوری در ابتدای سیکل قلب نسبتاً یکنواخت است.
تعیین مقدار روی در گندم و سبوس آن از طریق تجزیه به روش فعالسازی نوترونی
صفحه 22-25
مریم قاضیزاهدی؛ علی بهرامیسامانی؛ محمد قنادی مراغه؛ محمود صداقتیزاده
چکیده شناخت مقادیر عناصر موجود در مواد غذایی از اهمیت ویژهای برخوردار است. یکی از پرمصرفترین مواد غذایی در ایران غلات و به ویژه گندم است و فلز روی موجود در آن یکی از عناصر مهم و حیاتی به شمار میرود. از آن جایی که تعیین مقدار برخی از عناصر کممقدار با روشهای تجزیهای متعارف به دلیل حد آشکارسازی پایینتر به طور دقیق امکانپذیر نمیباشد، برای تعیین و مقایسهی مقدار روی در گندم بدون سبوس و سبوس گندم و مقایسهی آن، از روش تجزیهی هستهای از طریق فعالسازی نوترونی استفاده شد. مقدار mg50 از نمونههای گندم و سبوس آن به مدت 24 ساعت پرتودهی شده و پس از خنکسازی، با استفاده از دستگاه طیفسنجی گاما شمارش شدند. مقدار روی در گندم بدون سبوس و سبوس گندم به ترتیب 18.444±0.656 و 19.927±0.698 ppm تعیین گردید. مقدار روی در گندم سبوسدار در مقایسه با مقدار آن در گندم بدون سبوس قابلملاحظه بود که این امر نشاندهندهی آن است که استفاده از گندم سبوسدار برای افرادی که بدن آنها نیاز به روی دارد، بسیار مفیدتر از گندم پوست کنده یا بدون سبوس است.
اندازهگیری دز پرتوهای کیهانی در ارتفاعهای مختلف جو ایران
صفحه 26-32
رضا فقیهی؛ سیمین مهدیزاده؛ منصور جعفریزاده؛ صدیقه سینا؛ مهدی زهتابان؛ مهران طاهری
چکیده میزان پرتوهای کیهانی بسته به عوامل مختلف از جمله ارتفاع از سطح دریا، طول و عرض جغرافیایی محل اندازهگیری تغییر میکند. در این پژوهش، میزان پرتوگیری کارکنان پرواز در چند پرواز داخلی ایران در دو مرحله اندازهگیری شده است. در مرحلهی اول از دزیمتر گاما برای ثبت آهنگ دز گاما و دزیمتر نوترون برای ثبت آهنگ دز نوترون در 6 پرواز رفت و برگشت در مسیرهای رشت- عسلویه، شیراز- عسلویه و شیراز- مشهد استفاده شد. دز گاما و نوترون در مسیر عسلویه- شیراز با کمترین ارتفاع دالان پرواز (19000 پا)، به ترتیب0.15 و 0.04میکروسیورت اندازهگیری شد در حالی که این مقادیر در مسیر رشت- عسلویه با ارتفاع دالان پرواز 35000 پا به ترتیب برابر با 2.52 و 1.09 میکروسیورت تعیین گردید. در مرحلهی دوم، تعدادی از کارکنان پرواز به مدت یک سال به دزیمترهای ترمولومینسانس و دزیمترهای پلیکربنات برای اندازهگیری دز سالانهی به ترتیب، گاما و نوترون مجهز گردیدند. از این طریق، گسترهی دز سالانهی گامای کارکنان پرواز بین 0.5 تا 1.16با میانگین 0.9میلیسیورت در سال و گسترهی دز سالانهی نوترون این افراد بین 0.37تا 0.77با میانگین 0.61میلیسیورت در سال اندازهگیری شد. نتایج این پژوهش با نتایج پژوهشهای پیشین انجام شده در دیگر کشورها قابل مقایسه میباشد، به عنوان مثال، دز سالانهی کارکنان پرواز در کشور انگلستان در حدود 2 میلیسیورت گزارش شده است و در کشور کانادا بسته به شرایط پرواز (ارتفاع، طول و عرض جغرافیایی مبدأ و مقصد پرواز و ...) پرتوگیری سالانه بین 1 تا 5 میلیسیورت تخمین زده شده است.
اثر پرتو گاما بر روی شاخصهای تغذیهای مراحل لاروی و حشرات کامل شپشهی آرد Tribolium castaneum (Coleoptera: Tenebrionidae)
صفحه 33-38
مهرداد احمدی؛ سعید محرمیپور
چکیده در این پژوهش تأثیر ضدتغذیهای دزهای مختلف پرتو گاما به عنوان یک عامل کنترلکننده بر روی لاروها و حشرات کامل شپشهی آرد Tribolium castaneum (Herbst) بررسی شد. از دزهای 100، 400، 600، 800 و 1000 گری پرتو گاما استفاده شده و پس از گذشت 72 ساعت، شاخصهای تغذیهای مورد ارزیابی قرار گرفت. نرخ رشد نسبی (RGR)، نرخ مصرف نسبی (RCR)، کارآیی تبدیل غذای خورده شده (ECI) و شاخص بازدارندگی تغذیه (FDI) به عنوان شاخصهای تغذیهای اندازهگیری شدند. تیمارها به روش دیسک آردی در شرایط دمایی 1±27 درجهی سلسیوس، رطوبت نسبی 65 درصد و تاریکی ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که رشد نسبی لاروها و حشرات کامل پرتو دیده کاهش معنیداری داشت (P<0.05) و شدت آن در لاروها بیشتر بود. نرخ رشد نسبی حشرات کامل با وجود کاهش، در دزهای 400، 600، 800 و 1000 گری تفاوت معنیداری نشان نداد. نرخ مصرف نسبی غذا نیز کاهش معنیداری نشان داد که میزان آن با دز پرتو رابطهی عکس داشت. آزمایشها نشان داد که استفاده از پرتو گاما با دز تا 800 گری هیچ گونه تأثیر معنیداری بر شاخص کارآیی تبدیل غذای خورده شدهی لاروها نداشت و تنها در دز 1000 گری کاهش معنیدار مشاهده گردید. همچنین پرتو گاما اثر بازدارندگی تغذیهای بالایی به ویژه در لاروهای شپشهی آرد نشان داد ولی این اثر در بین دزهای 100 تا 800 گری معنیدار نبود. براساس نتایج به دست آمده، پرتو گاما با تأثیر ضدتغذیهای که ایجاد میکند میتواند عامل مؤثر در کنترل شپشهی آرد باشد.
شبیهسازی توزیع شار نوترون در یک رآکتور ناهمگن بحرانی استوانهای با غنای سوخت مختلف به روش اجزای محدود
صفحه 39-46
رسول خدابخش؛ سهراب بهنیا؛ علی جعفری
چکیده روش اجزای محدود برای متغیرهای فضایی معادلهی چند گروهی ترابرد نوترون در هندسهی استوانهای دوبعدی (r, z) به کار گرفته شده است. این معادله با استفاده از نواحی چهارگوش منظم در صفحهی (r, z) گسسته شده است. این روش گسستهسازی با چندجملهایهای درونیاب توان اول خطی و توان دوم مکعبی به عنوان توابع پایه، در برنامهی ANSYS به کار گرفته شده است. در اینجا به شارهای زاویهای اجازه داده شده است تا در مرزهای نواحی، گسسته باشند. نتایج به دست آمده نشان میدهد که شار نوترونها در ناحیهی سطح بیرونی قلب رآکتور ناهمگن افزایش یافته است. در نتیجه فاصلهی مرکز تا سطح بیرونی با شار نوترونی ثابت در مقایسه با یک رآکتور با غنای ثابت میلههای سوخت افزایش مییابد. افزایش ناحیه با شار نوترونی ثابت نه تنها منجر به افزایش قدرت رآکتور با شکل و حجم هندسی یکسان میشود بلکه از نظر مهندسی مواد (قلب رآکتور)، محدودیتها را کاهش میدهد.
An Automatic Real Time Impedance Matching System for Use in an RF Electrostatics Accelerator Ion Source
صفحه 47-53
H Azizi؛ M Jafarzadeh Khatibani؛ J Rahighi
چکیده
بررسی حفاظ رادیولوژیکی و توزیع دز محفظهی ویژهی حمل پسمانهای پرتوزای میانی نیروگاه اتمی بوشهر
صفحه 54-61
سیدمحمدمهدی ابطحی؛ سیدمحمودرضا آقامیری؛ حسین خلفی؛ حمیدرضا مهاجرانی
چکیده در عملکرد نیروگاههای اتمی سالانه مقادیر قابلتوجهی پسمان پرتوزا تولید میشود. برای حمل و نقل و دفع این پسمانها لازم است تدابیر خاصی اندیشیده شود. بنابر استانداردهای موجود لازم است محفظهی ویژهی حمل پسمانها به گونهای طراحی شود که مقدار دز معادل بر روی سطح خارجی آن از mSv/hr2 و در فاصله 2 متری از آن از0.1mSv/hr تجاوز نکند. هدف این پژوهش طراحی حفاظ رادیولوژیکی برای محفظههای مخصوص حمل پسمانهای گروه II نیروگاه اتمی بوشهر میباشد. محاسبات توزیع دز و طراحی محفظه با استفاده از روش مونت کارلو و با بهرهگیری از کد MCNP5 انجام پذیرفته است. برای محاسبات از 8 پردازنده به صورت موازی استفاده شده است. میزان فعالیت کل یک بشکه برای پسمانهای نمک تغلیظ شده Bq1010×4.248 ، برآورد شد. همچنین چگالی ترکیبات برطبق اسناد موجود 3kg/m2000 میباشد. این مواد در بشکههای استوانهای به طول 79.5cm و شعاع28.55cm با ضخامت پوستهی mm3 و از جنس فولاد قرار دارند. توزیع دز برای یک بشکهی حاوی پسمان نمک تغلیظ شده به دست آمد. آهنگ دز در فاصلهی cm10 از سطح، برابر 15.67mSv/hr تعیین گردید که %10 بیشتر از پیشبینی FSAR بود. به منظور کاهش دز، بشکههای حاوی پسمانهای پرتوزا در درون بستهبندیهای سربی با ظرفیت 4 بشکه قرار داده میشوند. ضخامت مناسب برای کاهش آهنگ دز به مقدار توصیه شده در استانداردهای موجود، برای وجوه جانبی 2.2cm برای وجه پایینی cm2 و برای وجه بالایی 1.5cm به دست آمد. با این ضخامت سرب آهنگ دز معادل بر روی سطح و در فاصلهی 2 متری از محفظهی 12 بشکهای به ترتیب 550 و µSv/hr 94 میباشد.
بررسی ریزساختاری و خواص مکانیکی فولادهای فریتی- مارتنزیتی مورد استفاده در رآکتورهای شکافت و همجوشی
صفحه 62-71
حمزه فراتیراد؛ احمد نوزاد گلیکند
چکیده نیاز روزافزون به انرژی هستهای مستلزم طراحی رآکتورهای هستهای با بازده بالا میباشد. بازده بالای رآکتورها، دماها و فشارهای بالایی را میطلبد. به دلیل دمای بالای موردنیاز رآکتورهای نسل جدید، فولادهای فریتی- مارتنزیتی از جمله کاندیداهای اصلی برای استفاده شدن در این نوع رآکتورها میباشند. در این تحقیق فولادهای فریتی- مارتنزیتی از طریق ذوب در کورهی القایی تولید و بررسی ریزساختاری آنها با استفاده از میکروسکوپهای الکترونی روبشی و عبوری انجام شد. خواص مکانیکی این فولادها در دماهای مختلف با انجام آزمونهای کشش و ضربه مورد بررسی قرار گرفت. بررسی شکستنگاری با استفاده از میکروسکوپ الکترونی بر روی مقاطع فولادی بعد از انجام آزمونهای کشش و ضربه انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که در حالت خام، ساختار شامل فریتهای بینیتی میباشد که بعد از عملیات حرارتی به ساختار مارتنزیتی تبدیل میشود. بیشینه سختی در این فولادها در شرایط آبدیده و بهنجار شده به دست آمد. خواص مکانیکی این آلیاژ در حالت NT به مراتب بهتر از حالت QT میباشد. خواص انعطافپذیری این فولادها با افزایش دما تا C˚400 کاهش مییابد و با افزایش بیشتر دما مجدداً بهبود مییابد.