چکیده امروزه در حوزه­ی تحلیل عددی و علوم محاسباتی پژوهش­های گسترده­ای در زمینه­ی استفاده از روش­های بدون مش در حال انجام است. در این مقاله از یک روش بدون مش بر پایه­ی درون­یابی نقطه‌ای برای حل معادله­ی پخش یک- گروهی نوترون در مختصات دو بعدی کارتزین استفاده شده است. برای درون­یابی، از تابع­های شعاعی وندلند استفاده شد. از روش گالرکین برای گسسته­سازی شکل ضعیف معادله­ی پخش نوترون استفاده شد و انتگرال­های موجود در معادله با روش عددی گوس- لژاندر محاسبه شدند. برای ارزیابی روش معرفی شده، نمونه­های مختلفی از معادله­ی پخش نوترون در دو بعد حل و نتایج با پاسخ تحلیلی مقایسه شد. در مواردی که پاسخ تحلیلی وجود نداشت، مسئله با کد محاسباتی سایتیشن شبیه­سازی و نتایج مقایسه شد. برای ارزیابی کارآیی روش، مسئله­ی آزمون رید حل شد. به عنوان یک مسئله­ی کاربردی، معادله­ی پخش نوترون برای ربع قلب یک رآکتور آب تحت فشار (PWR) در دو بعد حل شد. هم­چنین ترکیب تابع­های شعاعی مختلف وندلند با تابع­های چندجمله‌ای از نظر دقت نتایج با یک­دیگر مقایسه شدند. مقایسه­ی نتایج به دست آمده با پاسخ­های تحلیلی و نتایج حاصل از شبیه­سازی با کد سایتیشن نشان داد که روش استفاده شده از دقت و کارآیی مطلوبی برخوردار است و می‌تواند برای تولید کدهای هسته‌ای مورد استفاده قرار گیرد.
 

چکیده جاذب ترکیبی پلی وینیل الکل/ تترا اتیل اورتو سیلیکات با گروه عاملی مرکاپتو به روش سل- ژل تهیه شد و کاربرد آن در جذب
یون­های اورانیم (VI) در فرایند ناپیوسته مورد بررسی قرار گرفت. گروه_­های عاملی موجود در جاذب­های ترکیبی از طریق طیف­سنجی تبدیل فوریه­ی زیر قرمز (FTIR) تعیین شد. اثر پارامترهای مؤثر بر ظرفیت جذب یون­های اورانیم به وسیله­ی جاذب ترکیبی تهیه شده از قبیل درصد وزنی تترا اتیل اورتو سیلیکات و 3- مرکاپتوپروپیل تری متوکسی سیلان، pH، مقدار جاذب، زمان تماس، غلظت اولیه­ی محلول اورانیم و دمای محلول محاسبه شد. حداکثر میزان جذب اورانیم توسط جاذب 08_/39 میلی­گرم بر ­گرم در دمای 45 درجه و pH برابر 5_/4 به دست آمد که قابل قیاس با مقادیر اعلام شده توسط دیگر پژوهش­گران است. داده­های سینتیکی با سه مدل شبه مرتبه­ی اول، شبه مرتبه­ی دوم و دو نمایی تحلیل شدند. سه مدل هم­دمای فرندلیچ، لانگمویر و دوبین- رادشویچ برای توصیف داده­های تعادلی استفاده شد. محاسبه پارامترهای ترمودینامیکی نشان داد که فرایند جذب اورانیم به وسیله­ی جاذب ترکیبی تهیه شده گرماگیر و خودبه­خودی است. جاذب ترکیبی پلی وینیل الکل/ تترا اتیل اورتو سیلیکات اصلاح شده با گروه عاملی مرکاپتو به وسیله­ی نیتریک اسید 5_/0 مولار هیدروکلریدریک اسید 1_/0 مولار با نسبت حجمی یکسان احیا شد و در پنج چرخه­ی جذب- واجذب مورد استفاده قرار گرفت که تغییر چندانی در ظرفیت جذب مشاهده نشد.

چکیده جداسازی توریم، اورانیم، آهن، تیتانیم و لانتانیدها (به نمایندگی لانتانیم، ایتریم و سریم) با استفاده از استخراج حلالی با استخراج­کننده­ی سیانکس272 ازمحیط­های نیتراتی ساختگی مورد بررسی قرار گرفت. این محیط ساختگی حاوی ^4-10 مول بر لیتر از هر کدام از عناصر مذکور بود. نتایج نشان داد که درصد استخراج Ti(IV)>U(VI)>Th(IV)>Fe(III)>Y(III)>Ce(III)>La(III) است. جداسازی بهینه­ی توریم از سایر عناصر تحت مطالعه در غلظت 5_/0 مول بر لیتر نیتریک اسید حاصل شد. روش تجزیه و تحلیل شیب نشان داد که توریم به شکل کمپلکس A.HA(₃NO)₂(OH)Th استخراج می­شود. هم­چنین، با استفاده از روش طراحی آزمایش تاگوچی، اثر عامل کمپلکس­ساز، نوع و غلظت اسید بر فرایند عریان­سازی فاز آلی باردار از توریم، اورانیم، لانتانیم، آهن و تیتانیم مورد بررسی قرار گرفت. مطابق نتایج به دست آمده، شرایط بهینه برای عریان­سازی انتخابی فاز آلی از توریم با محلول ₄SO₂H+EDTA به غلظت 5_/0 مول بر لیتر نسبت به اسید و ^4-10×7_/2 مول بر لیتر نسبت به EDTA به دست آمد. پارامترهای ترمودینامیکی فرایند استخراج توریم محاسبه شدند.

چکیده پتانسیل اکسایش- کاهش در فرایند فروشویی زیستی اورانیم از سنگ معدن کم­عیار به وسیله­ی باکتری اسیدی تیوباسیلوس فرواکسیدان در شرایط مختلف به روش تجربی اندازه­گیری شد. نتایج تجربی به دست آمده، با مدل پتانسیل ترکیبی به دست آمده از معادله­ی باتلر- والمر برازش شدند. نتایج برازش نشان داد که این مدل برای پیش­بینی پتانسیل اکسایش- کاهش محلول در فروشویی زیستی اورانیم از سنـگ معـدن آنومالی 1 ساغند از دقت بسیار بالایی برخوردار بوده و درصد خطای نسبی حاصل از به کارگیری این مدل در فرآوری سنگ معدن استفاده شـده، کم­تـر از %4 است. مقدارهای میـانگین ثابت­های k_m/k_α، k_c/k_α و b (مربوط به نرخ­های الکتروشیمیایی) در آزمایش­های با چگالی پالپ 5 و %10 به ترتیب، برابر 260، 30606، و 0.01 به دست آمد. مقایسه­ی نتایج تجربی به دست آمده از رابطه­ی نرنست برای دو حالت با ضریب­های فعالیت برابر با و مخالف یک نشان داد که درصد خطای نسبی حاصل از به کارگیری رابطه­ی نرنست برای حالت اول (1=γ_i) کم­تر از %45 و برای حالت دوم (1≠γ_i) کم­تر از %35 است.

چکیده برای به دست آوردن توزیع شار نوترون­های تند و گرمایی، توزیع چگالی قدرت نسبی در راستای افقی و محوری، ضریب تکثیر مؤثر و هم­چنین ضریب قله­سازی در هندسه­ی مثلثی، کد محاسبات هسته­ای نوترونیک 3DNFD توسعه داده شد و با معیارهای معتبر مقایسه گردید. در این کد با استفاده از روش تفاضل محدود، معادله­ی پخش نوترون در دستگاه مختصات دکارتی در دو هندسه­ی مربعی و مثلثی و هم­چنین مختصات استوانه­ای در حالت ایستا حل و در آن از روش­های عددی تکرار برای حل دستگاه معادله­های خطی استفاده شد. در اجرای کد دو نکته­ی اساسی حایز اهمیت است: 1) دقت محاسبات 2) سرعت محاسبات. چون ایندو همواره در جهت عکس یک­دیگر عمل می­کنند، توجه به هر دو نکته به طور هم­زمان حایز اهمیت است.

چکیده با استفاده از برهم­کنش بین گشتاور مغناطیسی نوترون و میدان مغناطیسی شش قطبی که منجر به یافتن معادله­ی مسیر خاصی برای حرکت نوترون می­شود، چگونگی حرکت نوترون در میدان مغناطیسی شش قطبی مورد مطالعه قرار گرفته و با استفاده از آن شرایط کانونی­سازی نوترون­های سرد در انتهای آهن­ربای شش قطبی بررسی شد. هم­چنین با بهره­گیری از نتایج حاصل از شبیه­سازی، نوع وابستگی طول موج
کانونی­شونده به شرایط مختلف از قبیل ابعاد و قدرت آهن­ربای شش قطبی به دست آمد. اثرات ابعاد چشمه بر روی میزان کانونی شدن نیز مورد بررسی قرار گرفت.

چکیده خاصیت ضد باکتری اسانس روغنی استخراج شده از دانه­های زیره­ی سیاه پرتودیده با تابش گاما با روش­های انتشار از دیسک و تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC)، مورد بررسی قرار گرفت. دانه‌های زیره­ی سیاه در سیستم گاماسل 220 با منبع کبالت 60 Co)⁶⁰) در دزهای صفر، 10 و 25 کیلوگری پرتودهی شدند. سپس اسانس روغنی نمونه­ها با روش کلونجر استخراج و میزان خاصیت ضد باکتری آن­ها با روش انتشار از دیسک بر روی چهار گونه باکتری اشریشیا کلی (ATCC 25922)، سودوموناس آئروژنز (ATCC 27853)، باسیلوس سوبتیلیس (ATCC 6633) و استافیلوکوکوس اورئوس (29213ATCC) در دو محیط کشت PCA و MHA بررسی شد. سپس قطر هاله­های عدم رشد آن­ها مورد مطالعه قرار گرفت. هم­چنین اثر ضد باکتری اسانس روغنی با آنتی­بیوتیک­های سیپروفلوکساسین، کلرامفنیکل و جنتامایسین در شرایط مشابه مقایسه شد. حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) روغن­ها نیز برروی سوسپانسیون باکتری­های مذکور تعیین شد. نتایج به دست آمده، خاصیت ضد باکتری اسانس روغنی استخراج شده از دانه­های زیره­ی سیاه پرتودیده را نشان داد. به علاوه، مشخص شد که باکتری­های گرم مثبت باسیلوس سوبتیلیس و استافیلوکوکوس اورئوسنسبت به اسانس روغنی حساسیت بیش­تری در مقایسه با باکتری­های گرم منفی اشریشیا کلی و سودوموناس آئروژنز دارند. نتایج هم­چنین نشان داد که خاصیت ضد باکتری اسانس روغنی به دست آمده از دانه­های زیره­ی سیاه پرتو دیده با دز 25 کیلوگری کاهش ناچیزی داشته است.
 

چکیده ویژه مقدارها و ویژه بردارهای سیستم­های سه جسمی برهم­کنش­کننده تحت پتانسیل کولنی، در حالت­های برانگیخته، بدون استفاده از تقریب یا وردش و صرفاً با حل مستقیم معادله­ی شرودینگر محاسبه شد. این کار با بیان مختصه­های سیستم در دستگاه مختصات ژاکوبی و فوق کروی و بسط متعاقب قسمت زاویه­ای تابع موج سیستم برحسب تابع­های فوق کروی و قسمت شعاعی برحسب تابع­های توسعه یافته­ی لاگر انجام شد. به این ترتیب معادله­ی شرودینگر برای سیستم­های سه جسمی به یک معادله­ی غیر دیفرانسیل ماتریسی برای محاسبه­ی ویژه مقدارهای انرژی و ویژه بردارهای این سیستم­ها تبدیل شد که با حل آن، ضریب­های بسط (تابع موج) و ویژه مقدارهای انرژی به دست آمد. با محاسبه­ی تابع موج، مقدار انتظاری پارامترهای ساختاری مختلف سیستم، مانند فاصله­ی بین ذرات را می­توان محاسبه کرد.
 

چکیده فلزات قلیایی از نقطه­نظر خواصفیزیکی- شیمیاییداراییکترکیبمنحصر به فرد هستند. از جمله می­توان به بالا بودن رسانایی الکتریکیو گرمایی، کم بودن چگالی و گران­روی، ساختار مایع در محدوده­یوسیعی از دما، بالا بودن گرمای نهان تبخیر، و ... اشاره نمود. این­گونه فلزاتبه طور گسترده­ایدرعلومو فن­آوری جدید استفادهمی­شوند. از جمله این که بهعنوانخنک­کنندهدرنیروگاه­های هسته­ای کاربرد وسیعی دارند. در این کار پژوهشی از معادله­ی حالت اقتباس شده از نظریه­ی اختلال مکانیک آماری که به آن معادله­ی حالت ایهم، سانگ و میسون (ISM) گفته می­شود استفاده شده است. این معادله­ی حالت، سه پارامتر وابسته به دما دارد که عبارت­اند از B₂(T) ضریب دوم ویریال، α(T) که معیاری از نرمی نیروهای دافعه است، و b(T) حجم کنار گذاشته شده با استفاده از این سه پارامتر، روابط ساده­ای براساس دما و چگالی در نقطه­ی بحرانی پیشنهاد شده است. بررسی خواص حجمی فلزات قلیایی و قلیایی خاکی با روابط جدید نشان داد که مقادیر محاسبه شده در مقایسه با داده­های تجربی در محدوده­ی وسیعی از دما و فشار رضایت­بخش هستند.
 

چکیده پس از طراحی و ساخت ستون شتاب­دهنده با انرژی 150keV، طراحی و ساخت یک سیستم کامل شتاب­دهنده با انرژی بیشینه­ی 200keV در گروه فیزیک پژوهشکده­ی علوم هسته­ای انجام شد. در این راستا علاوه بر ساخت ستون شتاب­دهنده با انرژی 200keV، منبع تغذیه­ی 200keV، ترانس عایق­بندی شده­ی 200keV، چشمه­ی یونی از نوع بسامد رادیویی، اتصال­ها و متعلقه­های مرتبط با هدایت باریکه در خلأ، و سیستم کنترل، دیدبانی و ... نیز طراحی و ساخته شدند. در این مقاله به طرح کلی دستگاه و توضیح مختصری از عملکرد اجزای اصلی و مهم آن پرداخته شده است. این شتاب­دهنده نه نتها می­تواند یک ابزار سودمند برای پژوهش­گران باشد، بلکه در به دست آمدن فن­آوری­های مهم در زمینه­های چشمه­ی یونی، ولتاژ و خلأ بالا نیز سهیم خواهد بود.