چکیده به منظور بررسی اثر اسید‌های آلی اگزالیک و سیتریک بر میزان جذب فسفر و روی به وسیله‌ی گیاه ذرت، آزمایشی با استفاده از منابع کودی پتاسیم فسفات و روی سولفات پرتوزا در ریزبوم و شرایط گل‌خانه‌ای انجام شد. برای ردیابی عناصر مذکور در گیاه و انتقال آن‌ها به اندام‌های هوایی، رادیوایزوتوپ‌های P32 و Zn65 در رآکتور تحقیقاتی تهران تولید شد. پس از طی دوره‌ی رشد گیاه در ریزبوم (چهار هفته) و انجام تیمار‌ها، برداشت انجام شد. پس از عملیات هضم و عصاره‌گیری ذرت، میزان فعالیت P32 و Zn65 در نمونه‌ها با استفاده از، به ترتیب، دستگاه شمار‌گر سوسوزن مایع و سیستم طیف‌سنجی گاما مجهز به آشکارساز HPGe اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که اسید‌های آلی در آزادسازی فسفر از خاک و جذب آن به وسیله‌ی گیاه نقش مؤثری داشته، ولی بر جذب روی تأثیر معنی‌داری نداشتند. بیش‌ترین مقدار P32 جذب شده در اندام‌های هوایی ذرت در تیمار اگزالیک اسید 10 میلی‌مولار و بیش‌ترین مقدار Zn65 جذب شده در اندام هوایی در تیمار آب مقطر مشاهده شد. به علاوه به نظر می‌رسد که غلظت‌های بیش از 10 میلی‌مولار اسید‌های آلی برای استخراج عناصر از خاک و جذب آن‌ها به وسیله‌ی گیاه لازم باشد.
 

چکیده به منظور ارزیابی هیدرولوژی ایزوتوپی منابع ذخیره‌سازی آب و گروه‌بندی آن‌ها براساس پارامترهای فیزیوگرافی و شیمیایی مؤثر در حوزه‌ی آبریز، آزمایش‌هایی در طی سال‌های 1388 تا 1390 در 30 تالاب مختلف در شمال ایران انجام شد. نمونه‌ها در طی فصل‌های بهار، تابستان، پاییز و زمستان جمع‌آوری شده و مورد تجزیه و تحلیل شیمیایی و ایزوتوپی قرار گرفتند. داده‌های ایزوتوپی نشان‌دهنده‌ی این بودند که تالاب‌ها طیف وسیعی از نشانه‌های ایزوتوپیِ تحت تأثیر قرار گرفته به وسیله‌ی آب و هوا، هیدرولوژی و پارامترهای فصلی محلی را شامل می‌شوند. در اغلب تالاب‌ها، نشانه‌ی ایزوتوپی در فصل زمستان، پایین‌تر از دیگر فصل‌ها بود. میزان کاهش فزونی دوتریم از زمستان تا بهار از ‰86/12 به ‰83/0 بود که این روند در طول بهار و تابستان با سیر نزولی از ‰83/0 به ‰89/2- ادامه داشت. مطابق آزمون تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، هشت مؤلفه‌ معنی‌دار تعیین و در مجموع 72 درصد از تغییرات موجود در حوزه‌های آبریز توجیه شد. داده‌های ایزوتوپی مؤید کاهش قابل توجه در مقدار ایزوتوپ‌های O18 و H2 در طول بهار و تابستان در تالاب‌های 20، 21، 22، 24، 25، و 26 بود که این امر نشان‌دهند‌ی حضور ایزوتوپ‌های سبک در آب موجود در این آبگیرها بود. داده‌ها هم‌چنین نشان داد که جدایی فیزیکی ایزوتوپ‌های O18 و H2 به وسیله‌ی مولکول‌های آب و پیشی گرفتن H2 در جابه-جایی‌ها منجر به افزایش فزونی H2 در این تالاب‌ها شده است. این امر باعث شده است مقدار فزونی دوتریم در تالاب 12 در تابستان حتی بزرگ‌تر از زمستان نیز باشد. این فرایند هم‌چنین می‌تواند دلیل قابل‌قبول برای توجیه بالاترین میزان فزونی دوتریم و کم‌ترین میزان O18 و H2 در تالاب‌های شهرستان سیاهکل (25، 26) باشد. به نظر می‌رسد پمپاژ آب‌های زیرزمینی (با مقدارهای جزیی از نمک مشتق شده از تراوش آب دریا) به تالاب می‌تواند یکی دیگر از دلایل کاهش قابل توجه در ایزوتوپ‌های سنگین O18 و H2 در آبگیرهای 2، 12، 14 و 25 از بهار به تابستان باشد.  

چکیده امکان استفاده از فرایند هضم اسیدی دما- بالا و کارآیی آن در فرآوری کانسار متاسوماتیت آنومالی 5 ساغند مورد بحث و بررسی قرار گرفت. برای این منظور، نمونه‌هایی از سنگ‌های متاسوماتیت آنومالی 5 ساغند مورد بررسی آزمایشگاهی قرار گرفتند. این نمونه‌ها که حاوی کانی‌های کلسیت، کوارتز، آلبیت، آکتینولیت، ایلمنیت، روتیل، چوکنید، باستنازیت، مونازیت و اسفن بودند، ابتدا با استفاده از روش‌های پیش‌تغلیظ (ثقلی، مغناطیسی و الکترواستاتیکی) مورد پرعیارسازی اولیه قرار گرفتند که در نتیجه میزان کانی‌های سنگین آن‌ها که در نمونه‌های اولیه کم‌تر از %10 بود به بیش از %50 افزایش یافت. این کار با هدف حذف یا کاهش کلسیت و کانی‌های مزاحم و در نتیجه انحلال بهتر و مصرف کم‌تر اسید انجام شد. در این مرحله از بررسی و با استفاده از کنسانتره‌ی به دست آمده، کارآیی فرآیند هضم اسیدی دما- بالا و اثر پارامترهای مختلف مانند دما، زمان هضم، غلظت سولفوریک اسید، نسبت جامد به مایع و غلظت اکسیدان، با هدف تعیین مقادیر بهینه‌ی آن‌ها مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت که حاصل آن دمای 200 درجه‌ی سانتی‌گراد، زمان هضم 2 ساعت، غلظت سولفوریک اسید 8/10 مول بر لیتر، نسبت جامد به مایع 1 به 3، و غلظت نیتریک اسید (اکسیدان) 3/5 مول بر لیتر به عنوان مقدارهای بهینه است. تحت این شرایط، اورانیم، توریم، و مجموع عناصر خاکی نادر به میزان، به ترتیب، 85، 83، 42 درصد بازیابی شدند.
 

چکیده طیف‌نمایی پرتو گاما در بسیاری از مسایل فیزیک و کاربردهای مختلف پرتو نظیر تجزیه‌ی مواد، استفاده‌ی گسترده‌ای دارد. طیف به دست آمده از چشمه‌های گاما که معمولاً با آشکارسازهای ژرمانیم یا سوسوزن‌های معدنی ثبت می‌شود، حاوی اطلاعاتی در زمینه‌ی انرژی پرتو و فعالیت چشمه-ی نظیر آن است. SBUspect از روش ماریسکتی برای تشخیص قله‌های موجود در طیف استفاده می‌کند و هم‌چنین توانایی برازش این قله‌ها با تابع گاوسی مناسب، شناسایی ایزوتوپ‌های موجود در چشمه، محاسبه‌ی فعالیت و فعالیت قابل تشخیص کمینه‌ی (MDA) ایزوتوپ‌های موجود در چشمه را دارد. صحت عملکرد این نرم‌افزار با استفاده از طیف‌های استاندارد سری G ارایه شده توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارزیابی شد. نتایج به دست آمده نشان داد که برنامه‌ی SBUspect از ثبات خوبی برخوردار بوده و در پیدا کردن تک قله‌ها موفق عمل می‌کند. همانند اغلب نرم‌افزارهای تجاری موجود، این نرم‌افزار نیز در تشخیص و تجزیه و تحلیل قله‌های چندگانه و ضعیف دارای ضعف‌هایی است که نیاز به بهبود و توسعه دارد.
 

چکیده پیوندزنی روشی مفید برای افزایش ظرفیت جذب جاذب‌های پلیمری از طریق پیوند گروه‌های عاملی مناسب بر روی پلیمر پایه است. هدف این پژوهش، بررسی اثر پرتو پیوندزنی اکریلیک اسید بر روی فیلم جاذب کیتوزان/ پلی‌وینیل الکل شبکه‌ای به منظور افزایش میزان جذب فلز نیکل از محلول‌های آبی بود. برای انجام این مهم، مونومر اکریلیک اسید با استفاده از اثر پرتو گاما بر روی فیلم‌های کیتوزان/ پلی‌وینیل الکل شبکه‌ای، پیوند زده شد. اثر دز پرتو بر روی درصد پیوند مورد مطالعه قرار گرفت. ساختار شیمیایی جاذب با استفاده از طیف‌نمایی تبدیل فوریه‌ی زیر قرمز (FTIR) ارزیابی شد. آزمایش‌های جذب نیکل بر روی جاذب با تغییر متغیرهایی چون pH محیط، دز پرتو و غلظت اولیه‌ی محلول حاوی نیکل، به روش ناپیوسته انجام شد. مدل‌سازی جذب با استفاده از هم‌دماهای لانگمویر و دوبینین- رادشکویچ به انجام رسید و داده‌های آزمایشگاهی با مدل لانگمویر نسبت به مدل دوبینین- رادشکویچ بهتر برازش شدند. در نهایت، نتایج، بهبود میزان جذب فلز نیکل، از طریق پرتو پیوندزنی اکریلیک اسید به عنوان یک گروه عاملی اکسیژن‌دار بر روی فیلم کیتوزان/ پلی‌وینیل الکل شبکه‌ای را به اثبات رسانید.
 

چکیده هدف این پژوهش، پیاده‌سازی یک طرح نمونه برداری مدیریت شده به منظور برآورد سریع پخش هسته‌های پرتوزای طبیعی در سواحل شمالی دریای عمان بود. نتیجه‌ی این پژوهش می‌تواند برای برآورد سریع پخش هسته‌های پرتوزای ناشی از رخدادهای هسته‌ای در آب‌های سطحی سواحل شمالی دریای عمان نیز به کار گرفته شود. با اندازه‌گیری غلظت هسته‌های پرتوزای طبیعی در نمونه‌های آب‌های سطحی سواحل دریای عمان و تقسیم منطقه‌ی جغرافیایی تحت مطالعه به 9 شبکه‌ی منظم، پارامترهای موج در این شبکه‌ها با استفاده از مدل شبیه‌ساز نسل سومی سوآن مشخص و جهت برتر موج و نقاط با غلظت‌های بالاتر هسته‌های پرتوزای طبیعی با یک‌دیگر ترکیب و نقاط نماینده‌ی نقاط آلوده، برای نمونه برداری معرفی شد. نتایج حاکی از این بود که هسته‌های پرتوزای طبیعی در فاصله‌ی بین شبکه‌های 8600 تا 8604، در شبکه‌ی 8600 تجمع داشته و در فاصله‌ی بین شبکه‌های 8605 تا 8608، به سمت بخش میانی دریای عمان سوق می‌یابند.
 

چکیده در هم‌جوشی کاتالیزور میونی پیدا کردن شرایط بهینه برای افزایش تعداد هم‌جوشی از اهمیت بالایی برخوردار است. معمولاً محیط را به صورت مخلوط مایع یا گاز بررسی می‌کنند و یا به صورت لایه‌های جامد در نظر می‌گیرند. در این مقاله پیشنهاد افزایش بهره‌ی هم‌جوشی با بهره‌گیری از محیط‌های جامد چند لایه‌ای مطرح شده توسط دیگران مورد بررسی قرار گرفته است. نشان داده شد که پیشنهاد سه‌لایه‌ای جامد DT/2D/HT نه تنها باعث افزایش بهره‌ی هم‌جوشی نمی‌شود بلکه آن را کاهش هم می‌دهد. در ادامه طرح افزایش بهره‌ی هم‌جوشی با استفاده از محیط‌های جامد چندین لایه‌ای دوره‌ای و کروی مطرح و نشان داده شد که این طرح می‌تواند نسبت به محیط تک‌لایه‌ای DT باعث افزایش 30 درصدی بهره شود. برای رسیدن به بیشینه بهره‌ی هم‌جوشی، مقدار کسر تریتیم در مدل چندین لایه‌ای باید خیلی کم‌تر از مدل تک‌لایه‌ای DT باشد که در این مقاله مقدار آن 01/0 به دست آمد. در این راستا، ابتدا لایه‌ی جامد HT به عنوان چشمه‌ی تولید اتم‌های tµ مورد بررسی قرار گرفت.
 

چکیده با استفاده از تقریب پتانسیل مؤثر، معادله‌ی شرودینگر برای ذرات محصور شده در یک دام یون چار قطبی حلّ و ویژه مقدارهای انرژی محاسبه شد. با ایجاد شرایط تعادل برای هنگرد ذرات به دام افتاده، تابع پارش و سپس آنتروپی آن محاسبه شد. این پژوهش می‌تواند در بررسی خواص ترمودینامیکی ذرات محصور شده و نیز در طراحی و ساخت دام‌های یون چار قطبی مفید واقع شود.
 

چکیده چکیده: با استفاده از تقریب پتانسیل مؤثر، معادله­ی شرودینگر برای ذرات محصور شده در یک دام یون چار قطبی حلّ و ویژه مقدارهای انرژی محاسبه شد. با ایجاد شرایط تعادل برای هنگرد ذرات به دام افتاده، تابع پارش و سپس آنتروپی آن محاسبه شد. این پژوهش می­تواند در بررسی خواص ترمودینامیکی ذرات محصور شده و نیز در طراحی و ساخت دام­های یون چار قطبی مفید واقع شود.    

چکیده اثر نانوآهن صفر ظرفیتی کاهنده در حذف آلودگی‌های موجود در سد باطله‌ی اورانیم مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام این مهم، از پس‌ماند مایع کارخانه‌ی تولید کیک زرد که حاوی 40 میلی‌گرم بر لیتر اورانیم بود، استفاده شد. مقدار اورانیم، ابتدا با استفاده از شیرآهک %30 به حدود 3/0 میلی‌گرم بر لیتر و سپس با بهره‌گیری از نانوذرات آهن صفر ظرفیتی تا حدود 4 میلی‌گرم بر لیتر کاهش یافت. نتایج به دست آمده نشان داد که نانوآهن صفر ظرفیتی در مقدارهای پایین (کم‌تر از 5 میلی‌گرم بر لیتر)، اثر قابل ملاحظه‌ای در فرایند حذف اورانیم دارد.
 

چکیده اثر بافت بلوری بر جهت‌گیری هیدرید در لایه‌ی داخلی و خارجی غلاف زیرکونیم- (%1) نیوبیم مورد ارزیابی قرار گرفت. تصویرهای قطبی صفحه‌های پایه (0002) به روش پراش پرتو ایکس و با تلفیق روش‌های عبور و بازتاب به دست آمد. نتایج آن از راه محاسبه‌ی کسر حجمی دانه-های شامل صفحه‌های (0002) نسبت به راستای شعاعی (Vr) و کسر حجمی مؤثر (fr) به نتایج کمّی تبدیل شد. نتایج آزمون‌ها وجود تفاوت بافت در لایه‌ی داخلی و خارجی غلاف را نشان داد. مقدار و fr با کسر هیدرید رابطه عکس داشت به طوری‌که در لایه‌ی داخلی مقدارهای - و fr، به ترتیب، برابر با 53/0 و 57/0 و مقدار کسر هیدرید برابر با 25/0 بود؛ این در حالی است که در لایه‌ی خارجی و fr، به ترتیب، 33/0 و 41/0 و کسر هیدرید 61/0را نشان داد.
 

چکیده با استفاده از مواد اولیه‌ی سیلیس (2(SiO و سرب اکسید (4O3(Pb برای تهیه‌ی شیشه سربی با ترکیب 40 درصد مولی سرب اکسید و 60 درصد مولی سیلیس، تغییرهای شیمیایی مواد اولیه و محصول‌های واکنش در اثر حرارت دادن تا رسیدن به محصول نهایی، از نظر ترمودینامیکی مورد مطالعه قرار گرفته است. از جدول‌های معتبر، اطلاعات ترمودینامیکی مورد نیاز تهیه، و مقدارهای انرژی آزاد، انتالپی و آنتروپی برای هر کدام از واکنش‌گرها و واکنش‌های شیمیایی در دمای C˚1300 محاسبه شده است. چون شیشه‌ی حاصل مخلوطی از سیلیس و سرب سیلیکات است، مقدارهای موردنظر برای حالت مخلوط در دماهای اتاق و C˚1300 محاسبه شد. در نهایت روابطی برای محاسبه‌ی انتالپی، آنتروپی و ظرفیت گرمای ویژه‌ی شیشه در گستره‌ی دمایی بین Tg و دمای ذوب ارایه شده است.