چکیده اندازه‌گیری پرتوزاییSr⁹⁰در نمونه‌های زیست محیطی و مواد غذایی, همواره توأم با مشکلات و پیچیدگی‌های تجزیه و تحلیلی بوده است, و محقّقان برای طرّاحی روشهای اندازه‌گیری رادیوشیمیایی ساده و سریع, پیوسته کوشیده‌اند. در این مورد، آژانس بین المللی انرژی اتمی      (IAEA) دوره‌ای تحت عنوان  "بررسی روشهای اندازه‌گیری Sr⁹⁰ در هرزه‌سنگ معدنی⁽¹⁾" برای کشورهای داوطلب برگزار کرده است. امور حفاظت در برابر اشعه, به منظور ارتقای سطح تخصّص کارشناسان خود اقدام به شرکت در این دوره نموده و در این رابطه, تعداد 7 نمونه معدنی (خاکستر زغال‌سنگ)، یک نمونه^ء محلول استاندارد و یک نمونه شاهد دریافت کرده است. روش رادیوشیمیایی به کار رفته برای اندازه‌گیریSr⁹⁰, بر پایه جدا سازیY⁹⁰ با "تری بوتیل فسفات (T.B.P) "و خالص‌سازی آن به وسیله^ء رسوب‌گیری به صورت اکسالات بوده و برای اندازه‌گیری پرتوزایی Y⁹⁰, از روش "شمارش چرنکوف" با دستگاه شمارنده^ء سنتیلاسیون مایع استفاده شده است. بازدهی شمارش چرنکوف 1  ±70 درصد و کمترین مقدار قابل آشکارسازی, برای 180 دقیقه شمارش با سطح اطمینان 95 درصد, 0.0053  بکرل بدست آمده است. بررسی نتایج اندازه‌گیری توسّط AQCS⁽²⁾  - IAEA انجام گرفته و پرتوزایی Sr⁹⁰  در نمونه‌های معدنی در محدوده^ء 0.0192 to 0.193  بکرل بوده است.

چکیده  
عوامل اصلی موثر در انتخاب گرافیت برای صنایع، درجه خلوص وخواص فیزیکی آن می باشند. چگالی، عامل مهمی در تعیین محدوده تغییرات خواص فیزیکی گرافیت است. یکی از روش های صنعتی برای چگال سازی گرافیت، پر کردن خلل و فرج آن با قیر قطران زغال سنگ است. دراین کار آزمایشی، با طراحی وساخت یک دستگاه چگال ساز آزمایشگاهی، تأثیر افزایش چگالی گرافیت ودر نتیجه، روندتغییرات خواص فیزیکی، ازجمله ضریب رسانش گرمایی، مقاومت ویژه الکتریکی، ضریب انبساط، مدول دینامیکی یانگ، مقاومت مکانیکی در مقابل فشار و شکست درنمونه های تولید شده مورد بررسی قرار گرفته است. تعداد مراحل چگال سازی در افزایش چگالی گرافیت نیز مؤثر است، به طوری که پس از دو مرحله، چگالی آن با تغییر از 1/54 به 1/75 گرم بر سانتی متر مکعب به روش قالب گیری، حدود 13/7% افزایش یافته است.  

چکیده لاین‌های خالص جهش‌یافته ⁽¹⁾ زودرس سویا که حاصل جهش زایی در اثر پرتودهی گاما به وسیله^{ء 60}Co با دزهای جذبی 100، 150، 200 و 250 گری بودند, به منظور ارزیابی صفات زراعی و مقایسه^ء عملکرد آنها با دو رقم تجارتی کلارک و ویلیامز, در دو منطقه کرج و الشتر (خرم آباد) در قالب طرح آزمایشی شبکه‌ای ساده 7*7 متر در دو تکرار کاشته شدند. در کرج, بین عملکرد لاین‌های جهش‌یافته و عملکرد آنها در مقایسه با رقم ویلیامز تفاوت معنی دار آماری در سطح 1% و با رقم کلارک در سطح 5% وجود داشت. لاین شماره 47 با عملکرد 4782 کیلوگرم دانه در هکتار, رتبه اوًل و لاین شماره 38 با 4722 کیلوگرم دانه در هکتار  رتبه دوّم را داشت و تعدادی از لاین‌ها 10 تا 12 روز نسبت به ارقام تجارتی شاهد زودرس‌تر شدند. درالشتر, عملکرد دانه‌ای لاین‌های جهش‌یافته نسبت به رقم تجارتی و پرمحصول ویلیامز تفاوت معنی‌دار آماری در سطح 5% داشت. بالاترین عمکرد دانه‌ای به لاین 47 اختصاص داشت که معادل 3147 کیلوگرم در هکتار بود. دوره رویش آن نیز حدود دو هفته نسبت به رقم زودرس کلارک کوتاهتر بود. تجزیه و تحلیل عملکردهای دانه‌ای دو منطقه کرج و الشتر نشان دادند که عملکردهای دانه‌ای 15 لاین جهش‌یافته نسبت به رقم تجارتی کلارک و 36 لاین جهش‌یافته نسبت به رقم تجارتی ویلیامز برتری داشتند. لاین جهش‌یافته 18 با عملکرد دانه‌ای 3643 کیلوگرم در هکتار رتبه اوًل را داشت و در هر دو منطقه نسبت به دو رقم تجارتی شاهد (کلارک و ویلیامز) زودرس‌تر بود.

چکیده در این بررسی پاسخ به کشت بساک سه زادمون گندم بهاره^ء: تجن, آتیلا و جهش یافته^ء روشن (R- 12) به تیمارهای مختلفی از پرتودهی گاما با دزهای کم مورد آزمایش قرار گرفت. سنبله‌های هر سه زادمون  با دزهای 2 و 3  گری پرتودهی شد. و بی‌درنگ در محیط کشت P4⁽²⁾    تغییر یافته حاوی 200 میلی گرم در لیتر گلوتامین, 15 درصد فایکل, 2 میلی گرم در لیتر 2,4-D  و 0.5  میلی گرم در لیتر کنیتین کاشته شدند. زادمون‌ها کال‌زایی و گیاه‌زایی متفاوتی نشان دادند. تیمار پرتودهی منجر به کاسته شدن صفات مورد مطالعه گردید. هر سه زادمون پاسخ ضعیفی به کشت بساک نشان دادند که این پاسخ نیز با انجام پرتودهی کاهش یافت. در شرایط تیمار شاهد, از کالوس‌های بدست آمده از کشت بساک به ترتیب, رقم آتیلا 90 درصد, تجن 67 درصد و جهش یافته^ء روشن 46 درصد تولید گیاه سبز یا آلبینو کردند. امّا کال‌های حاصل از بساک‌های پرتودیده, هیچ گیاهی (سبز یا آلبینو) تولید نکردند. به طور کلّی پرتودهی گاما, ظرفیت کالوس زایی و باززایی را کاهش داد. 

چکیده در این کار پژوهشی یک دستگاه ردیاب خورشیدی، مشتمل بر دو جزء اپتیکی - الکترونیکی و هیدرولیکی، برای نیروگاه گرما برقی خورشیدی طرّاحی و ساخته شده است. اجزای این دستگاه، شامل حسگرهای⁽¹⁾ نوری، مدارهای الکترونیکی، کنترل کنندة رایانه‌ای و محرّک مکانیکی بوده و سازوکار عملکرد آنها تشریح شده‌اند. دسته‌ای از پرتوهای خورشیدی موازی با محور اصلی آینة شلجمی شکلی که دارای فاصلة کانونی cm170 و طول cm400 و قطر دهانه cm570 است، بر سطح این آینه می‌تابد و پس از بازتابش در کانون آن متمرکز می‌شود، ولی پرتوهای غیر موازی منحرف می‌گردند. معادلات مسیر پرتوها در فضای سه بعدی، به وسیلة برنامه‌ریزی کامپیوتری به زبان C، با در نظر گرفتن زاویة خطای تابش پرتوها بر آینه از صفر تا 0.5 درجه حل شده است، به طوری که می‌توان معیاری برای بیشینة خطای مجاز تابش پرتوهای خورشید بر آینه را بدست آورد. حسگرهای نوری، انحراف پرتوها از محور اصلی آینه را با دقّت 0.1 درجه شناسایی و فرمان‌های لازم برای تصحیح را به سیستم محرّک مکانیکی از نوع هیدرولیکی، انتقال می‌دهد. یک موتور الکتریکی سه فاز با توان kW 0.7  و هزار دور در دقیقه حرکت آینه را تأمین می‌کند.

چکیده پس از سالها بهره‌برداری از نیروگاههای WWER 1000/320 روسی و آشکار شدن نقصهای رآکتور مدل V-320 بکار رفته در آنها، متخصّصان روسی به کمک کارشناسان آمریکایی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همچنین مراکز تحقیقاتی داخل و خارج، نیروگاه جدیدی از نوع WWER-1000 با رآکتور جدید مدل V-392 را معرفی کردند. اصلاحات در این رآکتور شامل سوخت، سیستمهای ایمنی هسته‌ای، طراحی نوترونی و گرمابی (هیدروترمال) قلب رآکتور، ابزار دقیق و مدار اوّلیه و ثانویة رآکتور است. در این مقاله تنها به اصلاحات سیستمهای ایمنی هسته‌ای، که از عوامل مهم ارتقای سطح ایمنی هسته‌ای رآکتور به شمار می‌آیند، پرداخته شده است.

چکیده  تعیین عناصر کم مقدار⁽²⁾ در مایعات زیست‌شناختی و شناسایی بیماریها و کنترل آنها به لحاظ تشخیص سلامتی حائز اهمیّت بسیار است. افزایش غلظت این عناصر در خون ناهنجاریهایی به وجود می آورد که نتیجه آن اختلال در کار آنزیم‌ها و سوخت و ساز (متابولیسم) بدن است. دو عنصر آرسنیک و کروم در خون معمولاً با روش فعّال‌سازی نوترونی⁽³⁾ اندازه‌گیری می‌شوند. با توجّه به تقاضای روزافزن مراکز متعدّد درمانی و دانشگاهی برای تعیین عناصر کم مقدار، استفاده از روش طیف سنجی جذب اتمی مجهّز به کوره گرافیتی (الکتروترمال) مورد توجّه بیشتری قرار گرفته است، زیرا این روش از سهولت و حساسیت و سرعت عمل کافی برخوردار بوده و به لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است. در این کار پژوهشی روشهای مختلف نمونه سازی خون وسرم به منظور اندازه‌گیری عناصر سمّی کم مقدار آرسنیک و کروم بررسی شده و شرایط مناسب برای اندازه‌گیری این عناصر به وسیلة دستگاه طیف سنجی جذب اتمی مجهّز به کوره گرافیتی تعیین گردیده‌اند.

چکیده در این پژوهش اثر کاشت یونهای نیتروژن و دی اکسید کربن بر سختی فولاد زنگ نزن 52100 در انرژی ثابت KeV 90 با دزهای مختلف مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. کاشت یونهای نیتروژن سختی این فولاد را به مراتب بیشتر از کاشت یونهای دی اکسیدکربن بر روی آن افزایش می‌دهد. بیشترین افزایش سختی، مربوط به کاشت یونهای نیتروژن با دز ²cm/ion  10¹⁸×1 به اندازه 49.70%  نسبت به نمونة شاهد (خام) است. کاشت یونهای دی اکسید کربن با دزهای ²cm/ion  10¹⁸×3  و ²cm/ion  10¹⁹×1 سختی را به ترتیب به اندازه 17.15و  5.01% نسبت  به نمونه شاهد افزایش می‌دهد. برای تعیین ساختار بلوری شبکه و تشکیل نوع فازها و تغییر احتمالی آنها از نمونه‌ها تجزیه و تحلیل XRD  به عمل آمد. نتایج حاصل نشان می‌دهند که در نمونه‌های کاشت شده به وسیله یون‌های نیتروژن، افزایش سختی به علّت تشکیل فاز   beta-CrN  است. در نمونه‌های کاشت شده به وسیلة یونهای دی اکسیدکربن هیچگونه پیک جدیدی که معرّف حضور کربن به صورت گرافیت و یا تشکیل فازی از نوع کاربید باشد مشاهده نشد؛ همچنین با توجّه به عدم مشاهدة هیچگونه برآمدگی (کوهان) در پیکها نمی‌توان ادعا کرد که کربنهای موجود در زیر لایه به صورت بی‌شکل وجود دارند.