آنالیز عنصری بافت در پروتونتراپی با استفاده از شمارش زیر قله طیف گامای آنی
صفحه 1-9
https://doi.org/10.24200/nst.2020.1110
فرشته ساحلی؛ ناصر وثوقی؛ زعفر ریاضی؛ فاطمه سادات رسولی
چکیده برای استفاده بهینه از قابلیتهای پروتون در درمان تومور، لازم است در مرحله طرح درمان محل پیک براگ با دقت بالایی پیشبینی شود. آنالیز عنصری بافت یکی از روشهای مورد تحقیق برای پیشبینی دقیق محل پیک براگ، برد پروتون و توزیع توان توقف بافت میباشد. هر عنصر در بافت طیف گاماهای آنی منحصر به فردی دارد، بنابراین با ثبت و تحلیل طیف گاماهای آنی گسیل شده از بافت، امکان پیشبینی جرم عناصر بافت وجود دارد. در مطالعه حاضر، ابتدا گاماهای آنی گسیل شده از عناصر اصلی بافتهای بدن (Ca20، O16، C12 و N14) با استفاده از کد Geant4 به دست آمدند. سپس با استفاده از پنج فانتوم با جرمهای عنصری مشخص، رابطه تناسب بین شمارشهای زیر قله خطوط گاما 91/3، 31/2 و MeV 12/7 به ترتیب با جرم عناصر کلسیم، نیتروژن و اکسیژن در فانتومها به صورت خط برازش به دست آمدند. در ادامه برای دو فانتوم آزمون با داشتن شمارشهای این خطوط گاما و با استفاده از خط برازش، جرم هر عنصر در فانتوم تخمین و با مقدار واقعی مقایسه گردید. نتایج به دست آمده برای سه عنصر ذکر شده در فانتومهای آزمون دارای اندازهی درصد خطای نسبی کمتر از 6 هستند، که موجب جابهجایی برد پروتون کمتر از 1 میلیمتر میشود.
بررسی پتانسیل استرانسیوم سولفات آلاییده شده با سامریوم در آشکارسازی تابش فرابنفش
صفحه 10-17
https://doi.org/10.24200/nst.2020.1111
پریسا امین پور؛ خدیجه رضایی ابراهیم سرایی؛ کوروش بازاری جامخانه
چکیده این پژوهش به بررسی قابلیتهای یک ماده گرمالیان مناسب برای کاربردهای دزیمتری تابشهای فرابنفش میپردازد. ویژگیهای لیانی و دزیمتری نانوپودرهای بلورین :Sm4SrSO و :Sm,Tb4 SrSOکه در معرض تابش فرابنفش قرار گرفتند، بررسی و مطالعه شده است. منحنی تابان نمونهها مطالعه شد که دارای یک پیک لیانی در دمای حدود 220°C است. داشتن منحنی لیانی ساده و پیک در این دما از مزیتهای این نانوبلور برای اهداف دزیمتری است. نتایج نشان داد که تغییر غلظت ناخالصیهای سامریوم، در شدت لیانی منحنی تابان تأثیرگذار است. نانوبلور فعال شده با سامریوم mol% 15/0 بیشترین شدت لیانی را از خود نشان داد. ویژگیهایی مانند پاسخ دز در زمانهای مختلف از 10 تا 90 دقیقه و محوشدگی این نمونه بررسی شدند. تأثیر آهنگ خوانش روی منحنی گرمالیان نیز مطالعه شد. به منظور بررسی گذارهای مجاز انرژی در ساختار نانو بلور SrSO4 (سامریوم با mol% 15/0) نانوپودرها با طول موج nm320 برانگیخته شدند و طیف گسیلی آنها رسم شد. طول موجهای گسیلی 690nm و 725nm مشاهده شدند که به گذارهای 2/11H6-2/5G4 و 2/13H6-2/5G4 سامریوم مربوط هستند. نتایج نشان داد که نانوبلور این پژوهش میتواند انتخاب مناسبی برای اهداف دزیمتری تابشهای فرابنفش باشد.
داروی نشاندار راداکلرین-گالیوم-68: یک عامل ترانوستیک جدید برای ادغام فتودینامیک تراپی و تصویربرداری هستهای
صفحه 18-24
https://doi.org/10.24200/nst.2020.1115
سیدیوسف فضائلی حسینینژاد؛ فاطمه یاری
چکیده ترکیبات حلقوی تترا پیرولی نظیر پورفیرینها به علت ایفای نقش اساسی در بدن موجودات زنده، توانایی تجمع در انواع بسیاری از سلولهای سرطانی انسانی و همچنین دارا بودن خواص شیمی- فیزیکی، مغناطیسی و نوری متمایز از اهمیت به سزایی در تحقیقات پزشکی برخوردار بوده و از اینرو در طراحی داروهای ضدسرطان و فوتودینامیکتراپی بسیار مفید هستند. به سبب خواص تشخیصی برجسته رادیونوکلید گالیوم-68 و رسانش هدفمند داروی ضدسرطانی راداکلرین، کمپلکسهای رادیودارویی این ماده پورفیرینی با رادیونوکلید گالیوم-68 سنتز شده و اطلاعات زیستی آن از قبیل ضریب تقسیم، کنترل کیفی، مطالعات پراکنش بافتی در انواع موشهای صحرایی سالم و توموری مورد مطالعه قرار گرفت. این کمپلکس با خلوص رادیوشیمیایی قابل قبول و پایدار به مدت 4 ساعت در فرمول نهایی و سرم انسان تهیه شد. ضریب تقسیم 14/1- بود. تجمع بالای کمپلکس در تومور، شسته شدن سریع ترکیب از بدن و دز جذبی کمتر برای بیماران با استفاده از این ترکیب نشاندار مشاهده گردید. در این تحقیق با ترکیب خاصیت منحصر بفرد کمپلکسپذیری گالیوم-68 سه ظرفیتی با کمپلکسهای مسطح چربی دوست با بار خنثی نظیر راداکلرین، توانایی گسیل بتای مثبت برای تصویربرداری PET و قابلیت استفاده از راداکلرین در PDT برای مقاصد درمانی، یک عامل تصویربرداری PET/PDT جدید معرفی گردید.
استفاده از یک روش اصلاحی در محاسبه مشخصات هندسی چرخ تعدیلگر برد در پروتونتراپی به روش پراکندگی غیرفعال
صفحه 25-32
https://doi.org/10.24200/nst.2020.1113
زهرا طباطباییان؛ مهدی صادقی
چکیده در درمان تومورها به روش پروتونتراپی، باریکهی پرتوی خروجی از سینکروترون یک پرتوی تکانرژی است که پس از ورود به بافت هدف، قسمت زیادی از انرژی خود را به یک نقطه انتقال میدهد. برای درگیر کردن کل بافت تومور، دو رهیافت وجود دارد که یکی از آنها، که در این پژوهش به آن پرداخته شده است، روش پراکندگی غیرفعال است. در این روش پرتوی پروتون برای پوشش دادن کل حجم تومور باید از یک پراکنندهی دوار به نام چرخ تعدیلگر برد عبور کند. این پراکننده در هر دور چرخش خود ضخامتهای متفاوتی از ماده را بر سر راه پرتو پروتون قرار میدهد و در نتیجه پرتوی تکانرژی را به یک طیف انرژی با انرژی کمتر، که در عمق کمتری از بافت جذب میشود، تبدیل مینماید. هدف این روش دستیابی به یک منحنی جذب انرژی است که در ناحیهی تومور دارای بیشینه مسطح باشد و پس از عبور از این ناحیه به سرعت به صفر برسد. بررسی تأثیر مواد و تغییرات هندسی اجزای پراکننده در مسیر پرتوی پروتون موضوع قابل توجهی است که بر شکل منحنی جذب مؤثر است. در این پژوهش با استفاده از ابزار Geant4، که براساس روش مونت کارلو کار میکند، این سیستم پراکننده شبیهسازی شده است. محاسبهی مشخصات هندسی چرخ تعدیلگر برد به طوریکه به منحنی جذب مسطح در محدودهی تومور منجر شود، موضوعی است که به روشهای مختلف به آن پرداخته شده است. در این پژوهش با نوشتن یک برنامهی پایتون با الگوریتم اصلاحی، یک منحنی مسطح قابل قبول حاصل شده است.
آنالیز اثر میلههای کنترل بر روی پارامترهای ایمنی ترموهیدرولیکی رآکتور تهران
صفحه 33-41
https://doi.org/10.24200/nst.2020.1114
احمد لشکری؛ فرخ خوش احوال؛ مسعود امین مظفری
چکیده در این مقاله به اثر حضور میلههای کنترل روی پارامترهای ایمنی ترموهیدرولیکی رآکتور تهران در شرایط ایستا و گذرا پرداخته شده است. در این تحقیق ابتدا اثر حضور میلههای کنترل بر روی قله توان در %70 حضور میلههای کنترل در قلب رآکتور تهران به صورت یک تابع نرمالیزه شده به جای تابع معمول کسینوسی در کد TERMIC به کار رفت. نتایج حاصل از آن روی پارامترهای ترموهیدرولیکی در شرایط ایستا و گذرا بررسی گردید. نتیجه این بررسیها در بخش ایستا با توان 5MW، کاهش حاشیههای ایمنی نسبت به وضعیتی بود که میلههای کنترل خارج از قلب بودند. در بخش گذرا نیز، تابع توزیع توان محوری در %70 جایگزین تابع کسینوسی محوری در کد PARET گردید. تأثیر مستقیم افزایش قله توان در اثر حضور میله کنترل باعث ایجاد جوشش نقطهای در بخشهایی از کانال محوری سیال خنککننده میگردد. تولید بخار (خلأ) در جوشش نقطهای و بازخورد آن باعث کاهش بیشینه قله توان و دماهای سوخت، غلاف و خنککننده گردید. در بخش پایانی، اثر مستقیم میلههای کنترل به همراه پارامترهای متأثر از حضور میلههای کنترل (ضرایب راکتیویته دمایی) روی پارامترهای ترموهیدرولیکی بررسی گردید. افزایش بازخوردهای دمایی و خلأ در اثر حضور میلههای کنترل به همراه اثر مستقیم میلههای کنترل، باعث افزایش چشمگیر تمام حاشیههای ایمنی ترموهیدرولیکی گردید.
بهبود عملکرد جریانسنجهای دوفازی مبتنی بر تضعیف پرتو گاما با استفاده از استخراج بهینه مشخصههای زمانی سیگنال خروجی آشکارساز
صفحه 42-54
https://doi.org/10.24200/nst.2020.1116
محمدامیر ستاری؛ نسترن کرانی؛ رابرت هانوس؛ غلامحسین روشنی؛ احسان ناظمی
چکیده مسئله اندازهگیری دقیق نرخ جریان مخلوط نفت- گاز و همچنین تشخیص نوع رژیم جریانی در یک خط لوله، یکی از چالشهای کلیدی در صنعت نفت
میباشد. در این مطالعه سه رژیم جریانی حلقوی، لایهای و همگن توسط کد MCNPX شبیهسازی شد. در این شبیهسازی از یک چشمه سزیم و دو آشکارساز NaI برای ثبت فوتونهای عبوری استفاده شد. از آنجا که دادههای ثبت شده دارای نویز فرکانس بالا بودند، از یک فیلتر ساویتزکی- گولایی برای حذف نویزهای فرکانس بالا استفاده شد. سپس چهار مشخصه زمانی انحراف از معیار، ناهمواری، چولگی و ماکزیمم مقدار از دادههای حذف نویز شدهی مربوط به هر دو آشکارساز استخراج شده و مشاهده شد که مشخصههای استخراج شده توانایی تفکیک رژیمهای جریانی را به صورت کامل ندارند. از اینرو سه مشخصه مختلف از دو آشکارساز به صورت همزمان استخراج شدند. با بررسی تمام حالات ممکن و مشخص کردن حالات جداکننده رژیمهای جریانی، دو شبکه عصبی برای تشخیص نوع رژیم جریانی و تعیین درصدهای حجمی طراحی شد. با استفاده از روش پیشنهادی استخراج مشخصه
و شبکههای عصبی طراحی شده، نوع رژیمهای جریانی با دقت %100 تشخیص داده شد و درصدهای حجمی با خطای میانگین مجذور مربعات کمتر از 59/0 تعیین شد.
اندازهگیری جریان پلاسمای توکامک دماوند با استفاده از پروبهای مغناطیسی به عنوان پیچه روگوفسکی گسسته
صفحه 55-64
https://doi.org/10.24200/nst.2020.1117
فاطمه شاکری؛ چاپار رسولی
چکیده در این مقاله مجموعه پروبهای مغناطیسی توکامک دماوند که برای اندازهگیری میدان مغناطیسی قطبی موضعی به کار میروند، در یک ساختار جدید،
به عنوان یک پیچه روگوفسکی گسسته نصب شده در داخل محفظه خلأ مورد استفاده قرار گرفتند. مزیت مهم این کار، عدم تأثیرپذیری پیچه روگوفسکی جدید از میدانهای مغناطیسی ایجاد شده توسط پیچههای میدان خارجی نظیر پیچه اهمی و پیچه تعادلی است. مبانی نظری برای محاسبه میدانهای مغناطیسی در فضای میان دو پروب مورد بحث و بررسی قرار گرفته و با دادههای آزمایشگاهی راستیآزمایی شد. کمترین خطا در روش محاسباتی المان محدود با مرتبه دوم، برای استفاده از قانون مداری آمپر از حالت پیوسته (انتگرال) به جمعبندی گسسته (سیگما) حاصل گردید. همچنین پایداری جریانهای اندازهگیری شده در حضور خطای اندازهگیری میدان مغناطیسی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. با توجه به نتایج حاصل، مشخص گردید که مجموعه پروبهای مغناطیسی توکامک دماوند میتوانند با روش محاسباتی المان محدود مرتبه دوم و با دقت بسیار بهتر از پیچه روگوفسکی اصلی توکامک دماوند، به عنوان یک پیچه روگوفسکی گسسته مورد استفاده قرار گیرند.
طراحی منبع باریکه یونی جهت استفاده در سامانه گرمایش تزریق باریکه خنثی یک توکامک نمونه
صفحه 65-72
https://doi.org/10.24200/nst.2020.1118
سمانه فاضل پور؛ امیر چخماچی دوم؛ حسین صادقی
چکیده در این مقاله، با استفاده از نرمافزار کامسول به طراحی و شبیهسازی یک منبع تولید یون براساس مولد پلاسمای چگال هلیکونی و سیستم استخراجکننده متناسب با آن جهت استفاده در طراحی سامانه گرمایش تزریق باریکه خنثی برای یک توکامک نمونه مانند توکامک دماوند پرداخته شده است. براساس محاسبات جهت افزایش دمای الکترونی پلاسمای این توکامک به 300 الکترون ولت و دمای یونی به 150 الکترون ولت، این توکامک نیازمند یک سامانه تزریق باریکه خنثی با انرژی 5/4 کیلوالکترون ولت، جریان 7/6 آمپر و توان 15/30 کیلووات میباشد. در این راستا در مدلسازی حاضر یک سیستم مولد پلاسمای هلیکونی با چگالی 1018×51/5 یک بر مترمکعب، دمای الکترونیپلاسما 8/2 الکترونولت و سیستم استخراجکنندهای با 280 حفره (قطر 5/3 میلی متر) و جریان باریکه یونی 7 آمپر، جهت استفاده در طراحی این سامانه گرمایشی، طراحی و شبیهسازی و ارایه شده است. همچنین در این طراحی تمامی مسایل نوری باریکه یونی از قبیل واگرایی، بار فضایی، و قطر باریکه که میتواند بر کیفیت باریکه تأثیر بگذارد، مورد بررسی قرار گرفته است.
مقایسه عملکرد زنجیرههای غلظت تطبیقیافته و شبهدوتایی نوع اول در غنیسازی ایزوتوپ تلوریم-123
صفحه 73-90
https://doi.org/10.24200/nst.2020.1119
فرزانه اعزازی؛ محمدحسن ملاح؛ جواد کریمی ثابت؛ علی نوروزی
چکیده در این پژوهش، به بررسی و یافتن پارامترهای دو زنجیره مدل مطرح در جداسازی مخلوطهای چندجزیی (زنجیرههای غلظت تطبیق یافته و شبه دوتایی نوع اول) به منظور جداسازی ایزوتوپ پایدار تلوریم-123 و مقایسه عملکرد آنها در حالت تغییرات اجزاء k، 1k و 2k پرداخته شده است. برای یک زنجیره 10 مرحلهای با مرحله ورود خوراک 5 و نرخ جریان خوراک 1-g.s 100، نتایج نشان داد که کمترین نرخ جریان بین مراحلی کل در زنجیره غلظت تطبیق یافته در شرایط 7=k، 1=1k و 3=2k به میزان 1-g.s133/1881 اتفاق می افتد. در این حالت غلظت تلوریم-123 در محصول زنجیره برابر با 0349/0 میباشد؛ در حالی که بیشینه غلظت این ایزوتوپ در شرایط 1=k، 1=1k و 2=2k به میزان 0389/0 اتفاق میافتد که در این زنجیره میزان نرخ جریان بین مراحلی کل برابر با 1-g.s 914/2159 است. همچنین نتایج در زنجیره شبه دوتایی نوع اول نشان میدهند که حداقل نرخ جریان بین مراحلی کل و بیشینه غلظت ایزوتوپ تلوریم-123 به طور همزمان در شرایط 1=k، 1=1k و 2=2k به ترتیب به میزان 1-g.s 914/2159 و 0389/0 رخ میدهد.
بررسی اثر جریان برگشتی بر ارتفاع معادل سینیهای تئوری برای آکنههای متداول در تولید اکسیژن-18 به روش تقطیر
صفحه 91-99
https://doi.org/10.24200/nst.2020.1121
نریمان دالائی؛ مانی صفامیرزایی؛ حسین بنی اسدی
چکیده با توجه به نیاز روزافزون به ایزوتوپ اکسیژن-18 در مراکز پزشکی جهت تولید رادیو ایزوتوپ F18 مورد استفاده در مراکز PET، تحقیق جهت بهبود و افزایش راندمان تولید این ایزوتوپ بیش از گذشته ضروری به نظر میرسد. در این تحقیق با استفاده از آبی که دارای غلظت %4/5 ایزوتوپ اکسیژن-18 میباشد در یک برج تقطیر پایلوت و در حالت جریان برگشتی کامل دو پکینگ دیکسون پوششگذاری شده و سولزر پوششگذاری شده در دبیهای برگشتی مختلف مورد آزمایش قرار گرفته و مشخص گردید. الگوی تغییرات ارتفاع معادل سینیهای تئوری برای این دو پکینگ که از دو گونه مختلف پکینگ منظم و نامنظم هستند، با یکدیگر تفاوت مشهودی داشته و البته مقدار ارتفاع معادل سینیهای تئوری برای پکینگ سولزر پوششگذاری شده کمتر از دیکسون پوششگذاری میباشد. بر این اساس با استفاده از پکینگ سولزر پوششگذاری شده نیاز به تعداد مراحل تعادلی کمتری برای رسیدن به خلوص %99 از ایزوتوپ اکسیژن-18 میباشد.
بررسی اثرات پالس پروتونهای پرانرژی بر خواص سطحی و ساختاری مس و تنگستن توسط دستگاه پلاسمای کانونی MTPF-2
صفحه 100-109
https://doi.org/10.24200/nst.2020.1122
محمد امیرحمزه تفرشی؛ میرمحمدرضا سیدحبشی؛ بابک شیرانی بیدآبادی؛ اکبر عبدی سرای؛ سپیده شفیعی؛ علی نصیری
چکیده در این مقاله نتایج به کارگیری دستگاه پلاسمای کانونی کمانرژی MTPF-2 در بررسی اثرات تخریبی یونهای پرانرژی و موج ضربه بر سطوح تنگستن و مس ارایه شده است. تنگستن به عنوان یک فلز نسبتاً سخت و مس به عنوان یک فلز نسبتاً نرم انتخاب شدهاند. نمونههای تنگستن و مس در فاصله 8 سانتیمتری از سطح آند و در زاویه صفر درجه نسبت به محور تقارن قرار داده شده و همزمان با یونها و موج ضربه حاصل از 20 تخلیه الکتریکی، مورد تابش قرار گرفتند. تخلیهها 12 کیلوولتی و در هیدروژن با فشار mbar1 انجام شدهاند. با استفاده از میکروسکوپ نوری، میکروسکوپ الکترونی روبشی، طیفنگاری پاشندگی انرژی ایکس و نیز آنالیز پراش پرتو ایکس، اقدام به آنالیز نمونههای مرجع و پرتودهی شده گردید. نتایج، علاوه بر تأیید کارایی دستگاه MTPF-2 برای انجام پژوهشهایی از این دست، نشان دادند که برخورد یونها و موج ضربه، باعث ایجاد ترک و تاول در تنگستن و مس، ذوب شدگی مس، تغییر پارامترهای بلوری از قبیل زوایای براگ، شدت قلههای طیف پراش، و نیز فاصله صفحات بلوری خواهند شد. محاسباتی که با استفاده از رابطه شرر انجام شد نیز تغییر میانگین اندازه بلورکهای هر دو فلز را نشان دادند.
ژئوشیمی کانی دیویدایت در رگههای سیلیسی منطقه ناریگان (ایران مرکزی): شواهدی از تیپ کانیزایی اورانیم
صفحه 110-120
https://doi.org/10.24200/nst.2020.1123
جواد مهدی پور قاضی؛ محمد رهگشای؛ محسن موذن
چکیده منطقه ناریگان در جنوب زون فلززایی بافق - ساغند در ایران مرکزی، میزبان رگههای سیلیسی حاوی کانی دیویدایت میباشد. کانی دیویدایت نه تنها از نظر اورانیم بلکه از نظر عناصر نادر خاکی در ایران مرکزی دارای ارزش اکتشافی میباشد. گرانیت ناریگان در منطقه ناریگان با خصوصیات کالکوآلکالن پتاسیم بالا که تا حدودی ماگمای اولیه آن تحت تأثیر آلایش با مواد پوستهای پرکامبرین قرار گرفته است، شناخته میشود. الگوی REE رگههای سیلیسی توسط مقادیرREE دیویدایتهای موجود در این رگهها کنترل میشود. سیالات درگیر سهفازه در کوارتزهای رگههای سیلیسی دمای >500 درجه سانتیگراد را برای دمای همگن شدن نشان میدهند. همچنین، مقادیر کل REEها (71910-ppm 90292) و نسبت U/Th(کمتر از 1000) در دیویدایتهای مورد مطالعه میتواند نشاندهنده دمای بالای (بالاتر از 450 درجه سانتیگراد) تشکیل این کانی باشد. براساس شباهت نسبی الگوی REE این کانی با الگوی کانیهای اکسیدی اورانیم در کانسارهای تیپ رگهای (آنومالی منفی در Eu و نسبت بالای LREE/HREE)، بههمراه دماهای بهدست آمده برای همگن شدن سیالات درگیر و تشکیل دیویدایت میتوان زایش این کانی را در ارتباط با ذخایر تیپ رگههای مرتبط با گرانیت دانست.
میانگین زمان ماندگاری کربن-14 ماده آلی خاک تحت اقلیمهای متفاوت در بخشی از مراتع استان خوزستان، ایران
صفحه 121-132
https://doi.org/10.24200/nst.2020.1124
علیرضا اوجی؛ احمد لندی؛ مارال خدادادی؛ سعید حجتی
چکیده امروزه به منظور کاهش مشکل گرمایش جهانی، خاک به عنوان مخزنی برای ذخیره کربن در خشکی مطرح شده است. از اینرو هدف این پژوهش بررسی نقش اقلیم بر میانگین زمان ماندگاری رادیوکربن در خاکهای سطحی و زیرسطحی بخشهایی از مراتع استان خوزستان بوده است. برای این منظور، مراتع در دو منطقه ایذه و رامهرمز با دو اقلیم متفاوت انتخاب شدند. در هر دو منطقه پروفیل شاهد به منظور تعیین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، اشکال کربن و نسبت ایزوتوپی کربن-14 مطالعه گردید. نتایج نشان داد میانگین زمان ماندگاری اعماق متناظر در پروفیل رامهرمز با میانگین سالیانه بارندگی کمتر، بیشتر از پروفیل ایذه بود که دلیل آن میتواند ورود بیشتر مواد آلی تازه در منطقه ایذه باشد. همچنین برخلاف پروفیل منطقه ایذه، میانگین زمان ماندگاری کربن با عمق در منطقه رامهرمز افزایش نیافت که علت آن میتواند مقدار رس و رسوبی بودن منطقه باشد. در کل سن کربن-14 در افقهای سطحی مناطق مطالعه شده بیشتر تحت تأثیر عواملی مانند اقلیم، مدیریت اراضی و وجود اشکال کربن حساس به تجزیه بود. لیکن در افقهای عمقی سن کربن بیشتر تابعی از سایر عوامل به ویژه نوع خاک، مقدار رس، موقعیت توپوگرافیک (فرسایشی یا رسوبی بودن) و تغییرات شدید پارامترهای خاک با عمق، مانند چگالی ظاهری، بود تا اقلیم منطقه.
ارزیابی تأثیر فرسایش سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران بر تعیین چیدمان و تعداد بهینه آشکارسازهای ثابت داخل قلب با استفاده از تئوری اطلاعات
صفحه 133-143
https://doi.org/10.24200/nst.2020.1125
محمدصادق ترمان؛ نعیم الدین متاجی کجوری؛ حسین خلفی
چکیده پایش توزیع توان قلب رآکتور، یکی از اصلیترین چالشها در بهرهبرداری ایمن از رآکتورهای هستهای است. تعداد و چیدمان آشکارسازهای یک سیستم پایش قلب باید به نحوی باشد تا ضمن استخراج بیشترین میزان اطلاعات از حالت قلب رآکتور، تا حد ممکن از گردآوری اندازهگیریهای مشابه و وابسته اجتناب شود. تئوری اطلاعات از کارآمدترین روشهای تعیین محل و تعداد بهینه ابزارهای اندازهگیری است. در این پژوهش، تأثیر عامل فرسایش سوخت رآکتور بر چیدمان بهینه آشکارسازهای ثابت داخل قلب رآکتور تحقیقاتی تهران با استفاده از تئوری اطلاعات بررسی شده است. مقایسه نتایج حاصل برای دو حالت با و بدون در نظر گرفتن فرسایش سوخت رآکتور نشان میدهد که با در نظر گرفتن فرسایش سوخت در تولید توزیعهای مختلف شار نوترونی، اطلاعات بیشتری از قرائتهای آشکارسازها قابل استخراج است. همچنین برای تعداد برابر آشکارسازها، چیدمان تعیین شده با در نظر گرفتن فرسایش سوخت، عموماً سهم بیشتری از کل اطلاعات موجود در مجموعه دادهها را جمعآوری میکند. با استفاده از چیدمان بهینه تعیین شده میتوان بیشینه اطلاعات را از حداقل تعداد آشکارساز داخل قلب به دست آورد. این امر موجب کاهش قابل توجه هزینه ساخت، اجرا، بهرهبرداری و نگهداری برای آشکارسازهای داخل قلب رآکتور خواهد شد که برای پایش شار نوترونی به کار میروند.
مطالعه آزمایشگاهی استحصال اورانیم از آب دریا: 1- اصلاح سطح میکروالیاف توخالی پلیپروپیلنی و پلیاتیلنی از طریق پیوندزنی گروههای عاملی توسط تابش باریکههای الکترونی
صفحه 144-151
https://doi.org/10.24200/nst.2020.1126
محمود فیروززارع؛ فاطمه احمدی
چکیده طبق گزارش مراکز پژوهشی معتبر دنیا، منابع زمینی استحصال اورانیم رو به زوال است و برای جلوگیری از بحران انرژی پس از اتمام این منابع، پژوهش در مورد گزینههای جایگزین امری ضروری و اجتنابناپذیر است. آب دریا با داشتن اورانیم به میزان حدود 1000 برابر منابع زمینی یکی از جدیترین این گزینههاست. در این کار پژوهشی ابتدا با استفاده از روش پیشپرتودهی باریکههای الکترونی توسط شتابدهندهی رودوترون، رادیکالهای آزاد بر روی میکروالیاف توخالی پلیاتیلن و پلیپروپیلن در دمای بسیار پایین ایجاد شد و سپس مونومرهای آکریلونیتریل و متاکریلیک اسید روی سطح این الیاف پیوند زده شد. برای بررسی اثر حلال و غلظت، محلولهای پیوندزنی با غلظتهای مختلف با استفاده از دو حلال DMSO و DMF تهیه شد و میکروالیاف توخالی بلافاصله پس از پرتودهی در این محلولها قرار گرفتند. بهترین درصد پیوندزنی %90 و مربوط به میکروالیاف توخالی پلیپروپیلنی و نسبت مونومر به حلال 60 به 40 بود. گروههای نیتریل بعد از این پیوندزنی به وسیلهی محلول هیدروکسیل آمین %10 در طی 72 ساعت در دمای ˚C80 به گروههای عاملی آمیدوکسیم تبدیل شد که در جذب یونهای اورانیل بسیار مؤثر عمل میکنند. میزان این تبدیل با روش وزنسنجی حدود %80 تعیین شد. مراحل پیوندزنی و احیای آمیدوکسیمی توسط طیفبینی مادون قرمز و مورفولوژی سطحی الیاف به وسیله تصاویر SEM مورد بررسی قرار گرفت.
کاربرد اپنفوم برای شبیهسازی عددی تأثیر محرک گرمایی بر جریان گاز درون یک سانتریفیوژ گازی در حالت جریان برگشتی کامل
صفحه 152-165
https://doi.org/10.24200/nst.2020.1127
ولی اله غضنفری؛ علی اکبر صالحی؛ علیرضا کشتکار؛ محمدحسین عسکری؛ محمدمهدی شادمان
چکیده عملکرد یک سانتریفیوژ گازی که در صنعت غنیسازی اورانیم استفاده میگردد به شدت به میدان جریان گاز درون آن وابسته است. برای بررسی میدان جریان گاز، نیاز به شبیهسازی کامپیوتری است. از این رو در این مطالعه تواناییها و قابلیتهای نرمافزار اپنفوم برای شبیهسازی جریان گاز درون روتور برای حالت جریان برگشتی کامل (بدون ورود و خروج جریان) با محرک گرمایی در حالت متقارن محوری مورد بررسی قرار گرفت. اعتبارسنجی شبیهسازی با اپنفوم با بررسی نتایج حل تحلیلی مدل اولاندر و حل عددی مدل هارادا و همچنین مقایسه با نتایج شبیهسازی با فلوئنت انجام گرفت. نتایج شبیهسازی جریان برای سانتریفیوژ مدل نشان داد که انتخاب حلگر بر پایه چگالی و تعداد سلول 160×170 برای شبکهبندی مناسب میباشد. ارزیابی توانایی مدل نشان داد که نرم افزاراپنفوم به خوبی قادر به شبیه سازی جریان گاز درون روتور میباشد. همچنین شبیهسازی توزیع عدد نادسن، وجود ناحیه مولکولی نزدیک محور دوران را تأیید کرد. با توجه به اینکه اپنفوم یک نرمافزار متنباز است و قابلیت حل ناحیه مولکولی و همچنین کدنویسی برای کوپل ناحیه پیوسته و مولکولی، که در نرمافزار فلوئنت ممکن نیست، در آن وجود دارد، از این رو استفاده از آن برای شبیهسازی جریان درون روتور پیشنهاد میگردد.
بررسی دقت موقعیتیابی هدف در پرتودرمانی سرطان سینه چپ به روش حبس تنفس عمیق با هدایت یک سیستم تصویربرداری سه بعدی از سطح بدن
صفحه 166-177
https://doi.org/10.24200/nst.2020.1128
صابر نانکلی؛ علیرضا زیرک؛ امیر موافقی؛ پیر روگارد پولسن
چکیده یکی از جدیدترین و مؤثرترین روشها به منظور ردیابی بلادرنگ بافت هدف در پرتودرمانی خارجی سرطان سینه چپ، به کارگیری سیستم ویژن- آرتی است. در این سیستم در طول فرایند درمان حرکات سطح بدن به صورت سه بعدی با کمک دوربینهای نوری و استفاده از روشهای پردازش و برازش تصویر تخمین زده میشود. هدف از این پژوهش، بررسی کمّی و کیفی دقت پرتودرمانی سرطان سینه چپ با هدایت سیستم ویژن- آرتی و به روش حبس تنفس عمیق است. بدین منظور 5 بیمار مبتلا به سرطان سینه چپ با پرتودرمانی به روش تنفس عمیق با هدایت سیستم ویژن- آرتی در بیمارستان آرهوس کشور دانمارک تحت درمان قرار گرفتند. نتایج نشان داد در 5 جلسه از 15 جلسه درمانی، در یک بیمار از 5 بیمار، قلب به طور ناخواسته به میزان 6/0 تا cm 9/0 وارد ناحیه تابش شده بود. با به کارگیری معیار ون- هرک، حاشیه PTV مورد نیاز در اطراف تومور جهت پوشش خطای موقعیتدهی به بیمار mm 38/2 و خطای حین درمان برای دو باریکه درمانی اصلی شماره 1 و 2 به ترتیب برابر با mm 3 و mm 12/4 به دست آمد.
استفاده از باطلههای استخراج شده و آبهای زهکشی شده معادن اورانیم در پرکردن معدن زیرزمینی اورانیم ساغند با نگرش کاهش آلودگیهای زیست محیطی
صفحه 178-188
https://doi.org/10.24200/nst.2020.1133
محمدرضا نیکگفتار؛ محمد عطایی؛ رضا خالوکاکایی؛ محمدرضا رضوانیان زاده
چکیده در معادن اورانیم بخشی از باطلههای استخراجی دارای عیاری کمتر از عیار حد میباشند و به عنوان باطله در سطح زمین دپو میشوند، لذا این احتمال وجود دارد که در طول زمان با توجه به فرسایش و بارندگیهای صورت گرفته، بخشی از این مواد اورانیم دار در آبهای جاری حل شده و در سطح زمین و محیط زیست پخش گردند. باطلههای استخراجی و دپو شده در سطح زمین و همچنین آبهای زهکشی شده از حفریات زیرزمین را می توان مجدداً در اختلاط پرکنندههای بتنی مورد استفاده قرار داد. در این تحقیق از باطلههای معادن روباز و زیرزمینی اورانیم ساغند نمونههایی تهیه شد و در طرح اختلاط پرکنندههای بتنی مورد استفاده قرار گرفت. با بررسیها و تحلیلهای صورت گرفته مشخص شد که میتوان بخش عظیمی از باطلههای دپو شده و آب زهکشی شده را در اختلاط پرکنندههای بتنی برای پرکردن کارگاههای استخراج معدن زیرزمینی اورانیم ساغند، مورد استفاده قرار داد که این امر علاوه بر کاهش هزینههای معدنکاری و افزایش ایمنی معدن، باعث کاهش آلودگیهای زیست محیطی نیز می شود.
اثر ایزوتوپی استرانسیم در سیستم استخراجی جامد- مایع با استفاده از جاذب پلیمری عامل شده با کریپتاند [2.2.2]
صفحه 189-196
https://doi.org/10.24200/nst.2020.1134
احسان ذوالفنون
چکیده استفاده از لیگاندهای حلقوی یکی از روشهای نسبتاً جدید جداسازی ایزوتوپی میباشد. اترهای تاجی و کریپتاندها، بیشترین کاربرد را در این گونه جداسازیها داشتهاند. کریپتاند [2.2.2] یکی از ترکیبات خانواده کریپتاندها میباشد که برای تشکیل کمپلکس انتخابی با برخی کاتیونها به کار رفته است. یکی از قابلیتهای کریپتاندها تفاوت سرعت و پایداری پیوند آنها با ایزوتوپهای مختلف یک عنصر میباشد. این پدیده که به اثر ایزوتوپی معروف است سبب توانایی این ترکیبات برای جداسازی ایزوتوپها میشود. در این پروژه اثر ایزوتوپی استرانسیم در سیستم استخراجی جامد- مایع با استفاده از جاذب پلیمری مریفیلد عاملدار شده با کریپتاند [2.2.2] مورد بررسی قرار گرفت. اثر پارامترهای مؤثر بر فاکتور جداسازی شامل نوع آنیون، غلظت استرانسیم، زمان تعادل، زمان بازیابی، pH و دما مورد بررسی و بهینهسازی قرار گرفت. نتایج نشان دادند فاکتور جداسازی با جرم ایزوتوپ رابطه عکس داشته و برای ایزوتوپهای سبکتر، این فاکتور بیشتر میباشد. تحت شرایط بهینه، فاکتور جداسازی برای ایزوتوپهای Sr88Sr/84 ،Sr88Sr/86 وSr88Sr/87 به ترتیب 028/1، 017/1 و 014/1 به دست آمد.
توسعه بسته نرمافزارگرافیکی جهت تحلیل دادههای آزمایشگاهی توکامک الوند
صفحه 197-203
https://doi.org/10.24200/nst.2020.1135
یحیی صادقی
چکیده سامانه جمعآوری دادههای آزمایشگاهی توکامک الوند یک سامانه بسیار قدیمی 32 کاناله است. ظرفیت دادهگیری هر کانال KB 2 و در مجموع KB 64 است و دادههای تجربی به ترتیب در کانالهای انتخاب شده با الگوی باینری ذخیره میشوند. یکی از مهمترین کاستیهای سامانه دادهگیری توکامک الوند جهت نمایش دادههای تجربی استفاده از مبدل گرافیکی با قدرت تفکیک 240×320 پیکسل در عمق رنگ چهار بیت است که با توجه به رابط کاربری قبلی، امکان نمایش دادهها با جزییات بیشتر فراهم نیست. با توجه به قدیمی بودن نرمافزار مورد استفاده جهت نمایش دادههای تجربی، نیاز به یک محیط گرافیکی مناسب جهت نمایش در نمایشگر رایانههای معمولی برای استفاده پژوهشگران این آزمایشگاه وجود دارد. به این منظور یک بسته نرم افزاری برای سرعت بخشیدن به تجزیه و تحلیل دادههای تجربی در آزمایشهای الوند توسعه داده شد. هسته این بسته حاوی 400 خط و رابط کاربری گرافیکی آن 3000 خط به زبان برنامه نویسی Matlab است.