دوره و شماره: دوره 42، شماره 4 - شماره پیاپی 98، دی 1400، صفحه 1-126 

محاسبات آسیب تابشی و تنش عملکردی بر روی محفظه فشار رآکتور WWER-1000 و آنالیز حساسیت مقادیر محاسبه‌شده نسبت به نوع طیف نوترون بر روی جداره محفظه

صفحه 1-8

https://doi.org/10.24200/nst.2021.1305

الهه مسلمی مهنی؛ فرخ خوش‌احوال؛ رضا پورایمانی؛ محمد امین امیرخانی دهکردی

چکیده محاسبات آسیب ناشی از تابش نوترون برای تخمین طول‌عمر تأسیسات هسته‌­ای بسیار حایز اهمیت است. هدف از این پژوهش، بررسی حساسیت میزان آسیب نسبت به طیف نوترون در ناحیه­ بیشینه شار از محفظه فشار می‌­باشد. محاسبات آسیب تابشی برای سه ساختار گروه‌بندی انرژی مختلف در ناحیه بیشینه شار توسط کدهای SPECOMP و SPECTER صورت گرفته است. با مقایسه نتایج حاصل از ارزیابی کد SPECTER و مقادیر به‌­دست آمده از استاندارد ASTM E-693، برای سه ساختار گروه‌بندی انرژی WIMS، CINDER و OPENMC در ضخامت یک­‌چهارم محفظه فشار، میزان اختلاف محاسبات به­‌ترتیب 4-10×25/4-10×75/0 و 4-10×74/1 به‌­دست آمده است. بنابراین گروه‌بندی انرژی WIMS با اختلاف
4-10×25/0، میزان آسیب دقیق‌تری در ضخامت یک‌­­چهارم محفظه فشار رآکتور
‌WWER 1000 را به‌­دست می‌­دهد. در ضخامت سه‌­­چهارم محفظه فشار (با توجه به تغییر ترکیبات ماده محفظه فشار)، میزان اختلاف محاسبات به‌­ترتیب برابر با 4-10×43/4-10×52/4-10×86/1 می­باشد. بنابراین در ضخامت سه‌­چهارم محفظه فشار نیز گروه‌بندی انرژی WIMS با کم‌­ترین اختلاف نسبت به مقدار استاندارد ASTM E-693 (4-10×43/0)، دقیق‌­ترین آسیب را نسبت به دو طیف دیگر محاسبه می­‌کند. نتایج حاصل از آنالیز حساسیت محاسبات آسیب در ضخامت­‌های مختلف گویای این واقعیت است که محاسبات آسیب نسبت به تعداد گروه انرژی نوترون بسیار حساس است و با افزایش گروه­ انرژی، اختلاف بین مقادیر آسیب با مقدار استاندارد ASTM E-693 کاهش یافته است. با توجه به نتایج آسیب برای ضخامت یک‌­چهارم، میزان تنش عملکردی به‌­وجود آمده توسط گروه‌بندی انرژی­ WIMS در مدت زمان 1، 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 سال کارکرد رآکتور WWER 1000 محاسبه شده است.

شناسایی آسیب‌های تابلوهای نفیس هنری با استفاده از پرتونگاری صنعتی

صفحه 9-18

https://doi.org/10.24200/nst.2021.1306

سیده مریم قیاسی؛ عفت یاحقی؛ امیر موافقی؛ خوزه آنتونی مادرید گارسیا

چکیده آسیب‌های عمده در تابلوهای هنری شامل پارگی، خراشیدگی، تاب برداشتن و... است که به‌­دلیل تغییرات درجه حرارت، قرارگیری در محل مرطوب و ساییدگی به‌وجود می‌آیند. تشخیص محل دقیق آسیب از طریق پرتونگاری صنعتی، که از آزمون‌های غیرمخرب می‌باشد، امکان‌­پذیر است. تصاویر تهیه شده در آزمون پرتونگاری، به‌دلیل پراکندگی ذاتی پرتو ایکس، عوامل هندسی مانند اندازه چشمه پرتو، ضخامت قطعه و فاصله چشمه تا فیلم (SFD) ممکن است وضوح پایینی داشته باشند. تشخیص دقیق شکل و اندازه آسیب‌ها در برخی موارد با دشواری انجام می‌شود. روش‌های پردازش تصویر به­‌عنوان ابزار کمکی برای افزایش کیفیت تصویر و تفسیر سهل‌تر، می‌توانند به‌­کار گرفته شوند. در این پژوهش، برای شناسایی بهتر محل آسیب‌های تابلوهای هنری از صافی‌ گابور که مبتنی بر تجزیه‌ اطلاعات تصویر با کمک موجک گابور با سطح آستانه خودکار است، برای کاهش عدم وضوح و افزایش کنتراست استفاده شده است. نتایج نشان داد تصاویر بازسازی شده‌ حاصل از این الگوریتم دارای کنتراست بهتری بوده و آسیب‌ها و نشانه‌ها واضح‌تر از تصویر اوّلیه می‌باشند. این روش می‌تواند کمک شایانی به کارشناسان مرمت برای مرمت تابلوهای هنری به­‌شمار رود.

مطالعه پارامترهای عملیاتی درون سانتریفیوژ گازی با استفاده از روش عددی در نرم‌افزار OpenFOAM

صفحه 19-26

https://doi.org/10.24200/nst.2021.1307

ولی‌اله غضنفری؛ علی‌اکبر صالحی؛ علیرضا کشتکار؛ محمد مهدی شادمان؛ محمد حسین عسکری

چکیده برای افزایش عملکرد یک سانتریفیوژ گازی که در صنعت غنی­‌سازی اورانیم استفاده می‌­شود، میدان جریان گاز درون آن بررسی و شبیه‌­سازی می­‌گردد. در این مطالعه، برای شبیه‌­سازی جریان گاز درون روتور از روش دقیق و کامل معادلات ناویراستوکس با استفاده از روش CFD بهره‌گیری شده است. برای استفاده از روش CFD، برای اولین بار یک حلگر ضمنی کوپل‌­شده و بر مبنای چگالی در نرم­‌افزار اپن­فوم (OpenFOAM) توسعه داده شد که از آن برای شبیه‌­سازی جریان گاز درون روتور استفاده گردید. در یک روتور نمونه، توان جداسازی با تنظیم پارامترهای دبی خوراک، فشار دیواره، گرادیان دمای دیواره و نیروی درگ اسکوپ بهبود یافت. بررسی نتایج نشان داد کمیت­‌های عملیاتی مقدار بهینه‌­ای دارند که در آن مقدار بهینه، توان جداسازی بیشینه شده است. برای رسیدن روتور مدل به بیشینه توان جداسازی 87/12 کیلوگرم سو 6‌UF بر سال، شرایط بهینه روتور در دبی خوراک 90 گرم بر ساعت، فشار دیواره 44 تور، گرادیان دمای 25 کلوین و نیروی درگ 1557 دین تعیین شد. با انجام این مطالعه گام مهمی در ارتقا عملکرد جداسازی سانتریفیوژ برداشته شده است.

شرایط تجربی مناسب برای اندازه‌گیری سطح‌مقطع دیفرانسیلی واکنش‌های گسیل پرتو گاما ذره‌‌- القایی در شتاب‌دهنده واندوگراف تهران

صفحه 27-34

https://doi.org/10.24200/nst.2021.1308

علیرضا جوکار؛ امیدرضا کاکویی؛ محمد لامعی رشتی

چکیده هدف از این پژوهش، اندازه‌گیری پارامترهای فیزیکی مؤثر بر سطح‌­مقطع دیفرانسیلی واکنش‌های گسیل پرتو گاما ذره - القایی در خط باریکه ˚45 راست شتاب‌دهنده واندوگراف است. ثابت مدرج‌­سازی، ارتباط بین انرژی ذره و فرکانس NMR، با استفاده از واکنش‌های هسته‌ای مناسب تعیین شد. نمودار بازده مطلق آشکارساز HPGe در بازه 60 تا  keV10800 با استفاده از پرتوهای گامای حاصل از چشمه‌های پرتوزای استاندارد و پرتوهای گامای آبشاری حاصل از واکنش‌های گیراندازی پروتون به‌دست آمد. زاویه فضایی آشکارساز ذرات باردار با استفاده از دو روش متفاوت تعیین شد. با استفاده از طیف‌های ذرات پس‌­پراکنده، جریان باریکه و تعداد هسته‌های هدف اندازه‌گیری شدند. هم‌چنین در مورد کاهش زمینه آزمایشگاه و شناسایی قله‌های مزاحم حاصل از واکنش‌های القایی با نوترون بحث شد. با ایجاد شرایط آزمایشگاهی مطلوب، عدم­‌قطعیت‌ سیستماتیک برای اندازه‌گیری سطح‌­مقطع، کم‌­تر از 9% تخمین زده شد.

بازسازی تصاویر حاصل از مدل‌سازی مقطع‌نگاری رایانه‌ای پروتون با استفاده از ابزار مونت‌کارلوی Geant4

صفحه 35-43

https://doi.org/10.24200/nst.2021.1309

احسان علی‌بیگی؛ زعفر ریاضی‌مبارکی؛ امیر موافقی؛ مجتبی عسکری

چکیده دقت در طراحی‌ درمان پروتون‌درمانی بستگی به صحت اطلاعاتی دارد که برای محاسبه RSP بافت‌ها در بدن بیمار به‌کار می‌رود. این اطلاعات از تصاویر xCT و با استفاده از منحنی کالیبراسیون مورد نیاز برای تبدیل اعداد هانسفیلد به مقادیر RSP حاصل می‌شود. استفاده از‌ xCT منجر به ایجاد خطا، در تخمین برد و محاسبه دز پروتون در طراحی ‌درمان می‌شود. ولی با به‌کارگیری pCT در مد انتگرال نهشت انرژی، این خطا حذف شده و نقشه RSP بافت‌ها به‌طور مستقیم محاسبه می‌شود. در این مطالعه، یک سیستم مدرن تصویربرداری pCT با قابلیت ردیابی ذره به ذره، با استفاده از ابزار مونت‌کارلو Geant4 شبیه‌‏سازی شد. هدف از این شبیه‌‏سازی، بهبود رزولوشن‌چگالی تصاویر بافت‏‌ها بدون افزایش دز می‌‏باشد. فانتوم استاندارد CIRS062M با انرژی پروتون MeV 300 پرتودهی شد و مقادیر انرژی، موقعیت و جهت ‌حرکت ذرات قبل و بعد از فانتوم توسط آشکارسازهای هسته‏‌ای در فایل root ذخیره شدند. ماتریس تصویر فانتوم به‌صورت نقشه RSP بافت‌‏ها با استفاده از سه الگوریتم تحلیلی رادون بازسازی و نتایج از نظر مقدار دز، رزولوشن‌ چگالی و RMSE نسبت به داده‌های تصویر فانتوم مقایسه شد. الگوریتم پیشنهادی با اعمال تصحیح زاویه افکنده‌ها در سطح دز برابر، منجر به بهبود رزولوشن‌ چگالی از 1/9% به 3/4% و RMSE از 43/26% به 81/6% شد.

مدل‌سازی و شبیه‌سازی رفتار گاز داخل یک روتور سانتریفیوژ گازی در حضور گاز سبک هیدروژن فلوراید با استفاده از روش ترکیبی DSMC و انساگر-پنکیک

صفحه 44-53

https://doi.org/10.24200/nst.2021.1314

مسعود خواجه نوری؛ سید جابر صفدری؛ علی حقیقی اصل؛ علی نوروزی

چکیده رفتار گاز در ماشین سانتریفیوژ را می­توان به دو قسمت مولکولی و پیوسته تقسیم کرد. معادله بولتزمن روشی دقیق برای بررسی رفتار گاز در تمام نواحی ماشین سانتریفیوژ به شمار می­رود. یکی از روش­های حل این معادله، روش DSMC می­باشد. تاکنون چشمه جرمی مورد استفاده در معادله انساگر- پنکیک در ناحیه پیوسته یک چشمه فرضی بوده و پژوهشگران زیادی چشمه­های جرمی فرضی مختلفی را ارایه داده­اند. در پژوهش حاضر، شکل رسیدن خوراک به ناحیه پیوسته و اثرگذاری آن در مرز دو ناحیه به­صورت چشمه جرمی با روش مستقیم مونت­کارلو محاسبه شده و با چشمه جرمی فرضی گانزبرگر مقایسه شده است. سپس چشمه جرمی حاصل از حضور گاز سبک هیدروژن فلوراید در خوراک به­صورت یک مخلوط دو جزیی (97/0=6ZUF و 03/0=ZHF)، (93/0=6ZUF و 07/0=ZHF) و (9/0=6ZUF و 1/0=ZHF) در مرز دو ناحیه محاسبه شده است. با جای­گذاری تابع جریان حاصل در معادلات نفوذ انساگر- کوهن، توزیع غلظت در طول روتور محاسبه شده و در نهایت پارامترهای جداسازی و توان جداسازی محاسبه شده است. نتایج نشان می­دهد که با افزایش مقدار گاز سبک در خوراک ورودی به ماشین فاکتور و توان جداسازی کاهش می­یابد.

بررسی رفتار گاز درون روتور یک ماشین سانتریفیوژ با استفاده از کد DSMC توسعه‌یافته و حل‌گر dsmcFOAM

صفحه 54-63

https://doi.org/10.24200/nst.2021.1311

صادق یوسفی‌نسب؛ جواد کریمی ثابت؛ سید جابر صفدری؛ الهام امینی؛ علی نوروزی

چکیده برای مدل­سازی رفتار گاز درون روتور یک ماشین سانتریفیوژ گازی، یک ابزار قدرتمند که به­صورت موازی و با سرعت بالا، تمام محدودیت­های محاسباتی یک ماشین سانتریفیوژ گازی برای اعمال تمامی محرک­ها شامل اثر خوراک، اثر اسکوپ، اثر بفل و ... را برای تمامی رژیم­های جریان شکل گرفته پوشش دهد، موردنیاز است. به­همین دلیل دسترسی به یک کد یا نرم­افزار کاربردی جهت شبیه­سازی رفتار گاز داخل یک ماشین سانتریفیوژ به­نحوی که اثر تمامی عوامل مؤثر بر جداسازی در یک ماشین سانتریفیوژ اعم از چرخش روتور با سرعت بالا، محرک­های حرارتی و محرک­های مکانیکی در آن به خوبی لحاظ گردد، ضروری است. با توجه به پوشش دادن روش بر پایه مولکولی DSMC برای تمامی رژیم­های ­جریان تشکیل شده در داخل ماشین سانتریفیوژ، در این پژوهش نحوه اعمال تمامی عوامل مؤثر در فرایند جداسازی یک ماشین سانتریفیوژ در مختصات متقارن محوری بر روی کد نوشته شده DSMC و هم­چنین حل­گر dsmcFOAM بیان شده و نتایج به دست آمده از کد از جمله تغییرات شعاعی فشار، شارجرمی محوری و اجزاء سرعت با نتایج به دست آمده از حل­گر dsmcFOAM مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج حاکی از انطباق بالای نتایج کد نوشته شده و حل­گر dsmcFOAM برای شبیه­سازی یک ماشین سانتریفیوژ با حضور تمامی محرک­های آن می­باشد.

کربن‌تراپی تومورهای مغزی و اثر عناصر تشکیل‌دهنده‌ فانتوم بر محاسبات دز با استفاده از شبیه‌سازی مونت‌کارلو

صفحه 64-71

https://doi.org/10.24200/nst.2021.1312

ماریا احمدی؛ سید محمد متولی؛ پیوند طاهرپرور

چکیده به ­دلیل ویژگی­های منحصر به فردی که از لحاظ مکان تخلیه­ دز برای کربن­ها وجود دارد، این مطالعه به بررسی کربن­تراپی تومورهای مغزی با استفاده از ابزار 4GEANT پرداخته ­است. برای دیدن اثر ماده­ فانتوم در محاسبات دزیمتری، سه فانتوم متشکل از بافت مغز، بافت نرم و آب در نظر گرفته شد. تومور کروی­شکل در مرکز مغز درنظر گرفته شده و قله­ براگ در مرکز تومور به دست آمد. تفاوت مکان تخلیه­ دز برای هر سه فانتوم متفاوت درنظر گرفته شده است به­طوری­که این تفاوت برای فانتوم مغز و بافت نرم حدود mm 3 و برای بافت نرم و آب حدود mm 4 است. توزیع دز عمقی ذرات ثانویه نشان می­دهد که فوتون­ها بخش اعظم انرژی خود را نزدیک به سطح تخلیه می­کنند، در حالی­که برای ذرات آلفا و پروتون­ در عمق فانتوم و در قله­ براگ رخ می­دهد. هم­چنین دز تخلیه­ شده در تومور، بیش از صد برابر دز تخلیه شده در بافت سالم مغز و ده هزار برابر بیش­تر از اندام­هایی مانند غده­های تیموس و تیروئید است. نتایج این پژوهش تأیید می­کند در طراحی درمان باید بیش­ترین تلاش برای استفاده از فانتوم­های واقعی­تر صورت پذیرد.

تأثیر قطبش لیزر بر به‌دام‌اندازی واکنش تابش الکترون‌ها در برهم‌کنش لیزر فوق پرتوان با پلاسمای کم‌چگال

صفحه 72-79

https://doi.org/10.24200/nst.2021.1313

مسعود پیشدست؛ جمال‌الدین یزدان‌پناه؛ سید ابوالفضل قاسمی

چکیده در برهم‌کنش لیزرهای فوق پرتوان با پلاسما، پدیده‌های الکترودینامیک کوانتومی از قبیل تابش فوتون‌های پر انرژی توسط الکترون‌ها، به‌دام­اندازی واکنش تابش و یا خلق پاد ذرات می‌تواند سازوکار برهم‌کنش را تحت تأثیر قرار دهد. در این مقاله سازوکار برهم‌کنش لیزر با قطبش‌های خطی و دایروی با شدت بزرگ­تر از 2W/cm 1023 با پلاسمای کم­چگال در حضور نیروی واکنش تابش با استفاده از شبیه‌سازی ذره در سلول بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهند که پدیده به‌دام اندازی واکنش تابش برای لیزر با قطبش دایروی قوی‌تر از قطبش خطی است. در برهم‌کنش لیزر با قطبش دایروی، چگالی الکترون‌های به‌دام افتاده بزرگ­تر از قطبش خطی است. هم­چنین چگالی فوتون‌های گسیل شده توسط الکترون‌ها برای قطبش دایروی بزرگ­تر از قطبش خطی است. برای هر دو قطبش لیزر، در زمان­های بعدتر برهم‌کنش، لحاظ نمودن گسیل فوتون و نیروی واکنش تابش، منجر به کاهش قابل­توجه انرژی قطع الکترون‌ها می‌شود. انرژی قطع فوتون‌های گسیل شده برای قطبش دایروی بزرگ­تر از قطبش خطی است.

اندازه‌گیری ضریب راکتیویته توان با استفاده از معادله Inhour در رآکتور تحقیقاتی تهران

صفحه 80-89

https://doi.org/10.24200/nst.2021.1310

احمد لشکری؛ میثم علیخانی؛ روح‌الله آهنگری شادهی؛ رضا صابری

چکیده در این مقاله از روش جدیدی برای اندازه‌­گیری ضریب راکتیویته دمایی و توان استفاده شد. در این روش میزان تغییرات راکتیویته کل قلب رآکتور در اثر افزایش دما یا توان به‌­طور مستقیم و مستقل از ارزش و موقعیت میله­‌های کنترل محاسیه می­‌گردد. این موضوع باعث کاهش خطا نسبت به روش اندازه­‌گیری از طریق موقعیت میله‌­های کنترل شد. استفاده از این روش کاملا جدید بوده و گزارش یا مقاله‌­ای در این زمینه گزارش نشده است. افزایش توان قلب باعث اعمال راکتیویته منفی در اثر فیدبک­‌های دمایی می­‌شود و بالعکس خنک­­ کردن قلب باعث اعمال راکتیویته مثبت می‌­شود. در این روش ابتدا رآکتور در حالت خنک­کنندگی طبیعی در یک توان ثابت بحرانی می‌­شود، سپس بعد از مدتی که تعادل گرمایی نسبی برقرار شد، با باز کردن شیر پروانه­­‌ای رآکتور رژیم خنک­کنندگی از حالت طبیعی به حالت اجباری تغییر داده می‌­شود. بدیهی است با برقراری جریان خنک­‌کنندگی در زمان کوتاه تمام گرمای تولید شده در قلب در اثر گردش طبیعی به یک­باره از بین رفته و یک راکتیویته مثبت معادل با توان رآکتور تزریق می­‌شود. تزریق این مقدار راکتیویته باعث افزایش توان رآکتور می­‌شود. با اندازه­‌گیری زمان دو برابر شدن توان، مقدار راکتیویته تزریقی با استفاده از معادله inhour به‌­دست می­‌آید. متوسط ضریب راکتیویته توان در محدوده آزمایش‌های انجام شده در حدود pcm/KW 02/1 اندازه‌­گیری شد که مقدار آن هم با نتایج مطالعات قبلی و هم نتایج شبیه­‌سازی‌­ها سازگار است.

روشی نوین جهت خالص‌سازی شیمیایی و رادیوشیمیایی آب غنی شده مورد استفاده در تولید F]FDG18[ در ایران

صفحه 90-96

https://doi.org/10.24200/nst.2021.1315

پرویز اشتری؛ شهزاد فیضی؛ غلامرضا اصلانی

چکیده رادیوایزوتوپ فلوئور-18 از بمباران آب غنی شده (O218H) در سیکلوترون با بازدهی بالا تولید می­شود. این آب دارای غنای O18، بیش­تر از  98% بوده و به­طور کامل از خارج از کشور تأمین می­شود. از آن­جایی که در بمباران اول آن فقط چند درصد از آن در تولید اول کاسته می­شود، اگر ناخالصی­­های شیمیایی و رادیوشیمیایی وارد شده از تولید اول را جداسازی نماییم، می­توان از آن مجدداً برای تولید رادیو­ایزوتوپ فلوئور-18، استفاده نمود. آب مصرف شده محتوی ناخالصی­هایی از قبیل مواد آلی و معدنی بوده و قابل استفاده مجدد نمی­باشد و بایستی برای استفاده مجدد تخلیص شود. برای تخریب مواد آلی از نور UV و جداسازی ناخالصی­های معدنی از روش تبادل یونی و تقطیر دمای پایین در اتمسفر کنترل شده، استفاده می­شود. در این مطالعه روش نوین تخلیص آب غنی شده مصرفی با استفاده از روش­های جدید شیمیایی و فیزیکی مورد بررسی قرار گرفت. از محصول بازیابی شده، (O218H)، جهت تست نهایی کیفیت، برای بمباران در سیکلوترون و تولید رادیوایزوتوپ فلوئور-18 و در نهایت رادیوداروی F-FDG18 استفاده شد. نتایج تولید موفق رادیودارو و احراز پارامترهای کنترل کیفی رادیوداروی تولیدی، تأیید دیگری برای انجام موفقیت­آمیز این پژوهش بود.

بررسی تشکیل موج عقبه در برهم‌کنش پالس قوی لیزر با گاز

صفحه 97-104

https://doi.org/10.24200/nst.2021.1316

الناز خلیل‌زاده؛ محمد جعفر جعفری؛ زهره دهقانی

چکیده در این پژوهش، شکل‌گیری موج عقبه در برهم­کنش پالس قوی لیزر با گاز با استفاده از نتایج کد شبیه­سازی PIC به­همراه یونیزاسیون بررسی شده و نتایج با حالتی که پالس لیزر در پلاسمای پیش­فرض منتشر می‌شود، مقایسه شده است. نتایج نشان می­دهند که برخلاف نتایج قبلی که به­دلیل ایجاد نوسانات چگالی هنگام یونیزاسیون، به راه­اندازی قوی ناپایداری رامان رو به جلو و به دنبال آن به مدوله شدن قوی پالس لیزر اشاره کرده بودند، اندازه میدان عقبه تولیدی در حالت انتشار پالس لیزر در گاز نسبت به پلاسما، به­شدت به شیب پالس لیزر وابسته است. علاوه بر آن برای پالس‌هایی با شیب تند، این دو مقدار تقریباً یکسان هستند. این در حالی است که برای پالس‌هایی با شیب ملایم‌تر، میدان عقبه در پلاسما دارای مقادیر بزرگ­تری بوده و برای پالس­های با شیب کم­تر، دامنه میدان عقبه در گاز بزرگ­تر می‌باشد.

بررسی توزیع زیستی و نشان‌دار‌سازی رادیو‌اکتیو نانوذرات طلای عامل‌دار شده با تیوگلیکولیک اسید به‌وسیله گالیم-68: معرفی یک عامل تشخیصی جدید PET

صفحه 105-109

https://doi.org/10.24200/nst.2021.1317

پرویز اشتری؛ سید یوسف فضائلی حسینی نژاد؛ محمدرضا کاردان

چکیده به سبب خواص تشخیصی و درمانی برجسته نانوذرات طلا و هسته پرتوزای گالیم-68، جهت رسانش هدفمند این هسته پرتوزا به اندام­های هدف، این هسته پرتوزا بر روی میزبان نانو عامل­دار شده با تیوگلیکولیک اسید تثبیت شد. مراحل کنترل کیفی دقیق و آزمایش­هایی نظیر RTLC، TEM، PET scan و اندازه­گیری مقدار مواد رادیواکتیودر بافت با آشکارساز HPGe جهت اندازه­گیری دقیق رفتارهای این نانوذرات نشان­دار در محیط آزمایشگاه و درون بدن حیوانات آزمایشگاهی انجام شد. اطلاعات زیستی نانو ذرات نشان­دار حاکی از تغییر عملکرد مکانیسم دفع (افزایش مثبت دفع کلیوی) و دسترسی کامل نانوذرات به تمامی اندام­های حیاتی حیوانات آزمایشگاهی بود. با در نظرگرفتن ویژگی‌های فارماکوکینتیکی متمایز نانو ذرات طلای نشان­دار نظیر توزیع مناسب در بدن، دفع سریع، پایداری ساختاری مناسب، و گردش مناسب در بدن از طریق خون، این نانوذرات نشان­دار را می­توان به­عنوان یکی از گزینه‌های بالقوه و مناسب در تصویر­برداری هسته­ای PET جهت مقاصد تشخیصی معرفی نمود.

اثرات پرتوفراوری گاما بر ویژگی‌های میکروبی و حسی- چشایی تره و جعفری تازه

صفحه 110-119

https://doi.org/10.24200/nst.2021.1318

مرضیه احمدی‌روشن؛ سمیرا برنجی اردستانی؛ سارا شیخ نصیری؛ سپیده سادات جمالی؛ مونا سرابی

چکیده مصرف سبزیجات تازه نقش مهمی در ارتقای سلامتی افراد جامعه و پیشگیری از بیماری­های مختلف دارد، اگرچه این محصولات مفید ناقلی مناسب برای انتقال باکتری­ها، انگل­ها و ویروس­های بیماری­زا به انسان هستند. ماندگاری این محصولات به­صورت تازه بسیار محدود است و حداکثر پس از سه روز، در شرایط یخچالی قابلیت مصرف خود را از دست داده و به توده­ای از ضایعات تبدیل می­شوند. پرتودهی می‌تواند یک تیمار عملی برای اطمینان از ایمنی و افزایش ماندگاری سبزیجات تازه و امکان صادرات آن­ها به بازراهای بین­المللی باشد. در این پژوهش اثرات دزهای پرتودهی گاما 0، 25/0، 5/0، 75/0 و 1 کیلوگری بر کیفیت میکروبی و ایمنی تره و جعفری تازه نگه­داری شده در دو دمای­ °C 25 و 4 بررسی شد. نتایج نشان دادند که نمونه­های نگه­داری شده در دمای °C 25  به علت بار میکروبی بالا در همان دو روز اول از چرخه مطالعه حذف شدند. در نمونه­های پرتودهی تا روز 8 روند کاهش بارمیکروبی وابسته به دز مشاهده شد. باکتری­های بیماری­زای غذایی  E.coli  وStaphylococcus aureus، هم فقط در نمونه­های شاهد و kGy 25/0 حضور داشتند. بنابراین با توجه به نتایج قابل پذیرش از نظر ایمنی میکروبی و حسی و چشایی، در صنعت فراوری سبزی، پرتودهی 5/0 کیلوگری همراه با نگه­داری یخچالی می­تواند در افزایش ماندگاری تره و جعفری تازه در حدود 8 روز و کاهش ضایعات مورد استفاده قرار گیرد.

مشخصه‌یابی مولد Re188W / 188 و کنترل کیفی محصول شویش آن

صفحه 120-126

https://doi.org/10.24200/nst.2021.1319

میثم کرمی‌وند؛ فاطمه محمدپور قاضی؛ سمانه ذوالقدری؛ باقر کلانتری؛ بهروز علیرضاپور؛ حسن یوسف‌نیا

چکیده رنیوم-188 به­عنوان گزینه­ای مناسب جهت توسعه رادیوداروهای درمانی شناخته می­شود. به­تازگی مولد Re188W / 188 بر پایه آلومینا در کشور تولید شده است. از آن­جا که ویژگی­های اصلی یک مولد نقش به­سزایی در امکان یا عدم امکان بهره­گیری از آن در فرایند توسعه رادیوداروها برعهده دارد، در این پژوهش، مشخصه­های اصلی مولد شامل انتخاب محلول مناسب جهت شستشو، منحنی شویش و بازده شستشو تعیین شده و خلوص رادیونوکلیدی، خلوص شیمیایی و خلوص رادیوشیمیایی محصول شویش مولد مورد ارزیابی قرار گرفته است. منحنی شویش مولد نشان داد که بیش­ترین غلظت اکتیویته رنیوم-188 در کسرهای 2، 3 و 4 وجود دارد که می­تواند در مقاصد نشان­دارسازی خاص مورد بهره­بردای قرار گیرد.بازده مولد و درصد تنگستن-188 باقی­مانده در محلول شسته شده از مولد به­ترتیب برابر با 69­% و 4-10×76/1­% بوده که در محدوده مجاز فارماکوپه اروپا است. نتیجه بررسی خلوص شیمیایی مقادیر کم­تر از ppm5 وجود یون آلومینیم در محصول شویش نشان داد. هم­چنین خلوص رادیوشیمیایی محصول شویش مولد با استفاده از روش ITLC بیش از 99­% به دست آمد. به­طور کلی نتایج به­دست آمده از کنترل کیفی مولد 188W / 188Re تولید شده در کشور رضایت­بخش بوده و امید است این مولدها نقش مؤثری در تولید رادیوداروهای درمانی در کشور ایفا نمایند.