دوره و شماره: دوره 26، شماره 3 - شماره پیاپی 38، آذر 1385، صفحه 1-48 

تهیه و کنترل کیفی ترکیبات بلئومایسین نشاندار شده با رادیوایزوتوپ کبالت-57 برای مطالعه تومورهای سرطانی

صفحه 1-6

امیررضا جلیلیان؛ پژمان روشن زاد؛ جمشید معافیان؛ محمدرضا انصاف؛ مهشید ثابت

چکیده رادیوداروی [Co55] - بلئومایسین برای مطالعه تومورهای سرطانی کاربرد گسترده‌ای یافته است. با توجه به نیمه عمر کوتاه کبالت-55، برای انجام مطالعات اولیه و بررسیهای کامل در زمینه نشاندارسازی، استفاده ازرادیوایزوتوپ کبالت-57 به مراتب مناسبتر است. مطالعات جامع به منظور تعیین بهترین دما، اسیدیته، زمان و غلظت واکنشگرها برای نشاندارسازی با کبالت-57 انجام شد. نتایج اولیه نشان دادند که بلئومایسین (به مقدار 0.3 میلی‌گرم) در محیط اسیدی ضعیف تا خنثی در دمای اتاق و در حضور کلریدکبالت (0.4  میلی‌کوری)، در محیط آبی کمپلکس تشکیل می‌دهد. کنترلهای کیفی، از جمله کنترل رادیونوکلئیدی، رادیوشیمیایی و شیمیایی روی محصولات اولیه انجام گرفت که نشان‌دهنده امکان استفاده از این ترکیب در آزمونهای زیست‌شناختی بود. این نتایج در آینده نزدیک برای تهیه ترکیب [Co55] - بلئومایسین مورد استفاده قرار خواهند گرفت تا تصویربرداری و داده‌های زیست‌شناختی از آن تهیه شود.

بهینه‌سازی طول و جرم مخروط سایه به منظور تعیین سهم دُز پرتوهای پراکنده شده در آزمایشگاه کالیبراسیون میدان نوترون چشمة Am/Be

صفحه 7-12

غلامرضا رئیس علی؛ سعید حمیدی؛ احسان حلاج فرد؛ ارژنگ شاهور؛ ناهید حاجیلو

چکیده تکنیک مخروط سایه یکی از روشهای برآورد سهم پرتوهای پراکنده به هنگام کاربرد آشکارساز است که به منظور کالیبره‌کردن آشکارسازهای نوترون در آزمایشگاه کالیبراسیون میدان نوترون پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی مورد استفاده قرار گرفته است. در این تحقیق، برای طراحی و ساخت یک مخروط سایه بهینه، ضریب تضعیف دْز معادل نوترون به ازای ضخامت‌های مختلف آهن و پلی‌اتیلن در میدان چشمة Am-Be241، با استفاده از کد MCNP حساب شده است؛ سپس با توجه به نتایج محاسبه، برای دستیابی به ضریب تضعیف مورد نیاز، ضخامت بهینه مخروط 50 سانتی‌متر (شامل 20 سانتی‌متر آهن و 30 سانتی‌متر پلی‌اتیلن) تعیین شده است. در این حالت ضریب تضعیف نرخ دْز معادل نوترون در میدان نوترونی چشمه Am-Be241 با حضور مخروط سایه، برابر 0.00035 است که با استفاده از این مخروط سهم نوترون‌های پراکنده شده در پاسخ آشکارساز، بر اساس نتایج اندازه‌گیری و محاسبه با خطایی کمتر از 0.5 درصد در آزمایشگاه موردنظر قابل اندازه‌گیری است.

فرموله کردن کپسول خوراکی ید-123

صفحه 13-17

علی ستاری؛ کیومرث کمالی مقدم؛ محمد میرزایی؛ غلامرضا اصلانی؛ عباس بهرامی؛ امیرعباس رجامند

چکیده یْد-123 یکی از رادیوایزوتوپ‌های شناخته شده در پزشکی هسته‌ای است که برای مطالعة غده تیروئید و متاستازهای آن بکار می‌رود. این رادیوایزوتوپ در سیکلوترون از بمباران گاز زینون-124 غنی شده به وسیلة پروتون تولید می‌شود. از آنجایی که یکی از موارد مصرف این رادیوایزوتوپ کپسول خوراکی یْدید سدیوم است بر آن شدیم تا با استفاده از یْد-123 تولید شده، کپسول خوراکی آن را تهیه کنیم. پس از  بمباران و شستشوی هدف، با بکارگیری بافر مناسب و تنظیم pH در محدوده 7، یْدید سدیوم (یْد- 123) تهیه شد. بررسی نتایج بدست آمده از آزمایشهای کنترل کیفیت و مقایسه آنها با فارماکوپه آمریکا، بیانگر خلوص بالای رادیوهسته‌ای 99.99%  و رادیوشیمیایی 98% این محصول بود. محصول تهیه شده به میزان 200 میکروکوری در هر کپسول بسته‌بندی و به بیمارستان ارسال شد.

بررسی پارامترهای مؤثر در تولید و کنترل اندازة نانو پودر فلورید لیتیوم (LiF)

صفحه 18-24

سامان نادری؛ رسول صراف ماموری؛ نسترن ریاحی نوری

چکیده در این کار پژوهشی، از میان چند واکنش شیمیایی تولید LiF، واکنش 02LiOH+HF     LiF+H انتخاب و پارامترهای رسوب دادن مانند دما، pH، زمان، فوق اشباع و همزدن مورد مطالعه قرار گرفته و کنترل شدند. پودرهای حاصل به وسیلة SEM، XRD و LPSA مورد آنالیز شکل، فاز و دانه‌بندی قرار گرفتند. در نهایت، با شرایط دمای 25 درجه سانتی‌گراد، pH حدود 3-2، زمان کمتر از 1 ثانیه و همزدن اولتراسونیک، پودر LiF با دانه‌بندی حدود 100 نانومتر و مکعبی شکل، با درجة خلوص بالا تولید شد.

اثرات میدانهای الکترومغناطیسی با فرکانس بسیار پایین بر میزان آنزیم‌های کبدی در خوکچه هندی

صفحه 25-30

صمد زارع؛ حسین حیات غیبی؛ ساناز علی وندی فرخاد؛ اکبر تقی زاده

چکیده میدانهای الکترومغناطیسی اثرهای متفاوتی بر موجودات زنده دارند. فاکتورهای خونی و تغییرات آنزیمی از جمله این اثرها می‌باشند. این اثرها به شدت میدان الکترومغناطیسی و مدت قرارگرفتن در این میدان بستگی دارند. در این تحقیق میزان تغییر در آنزیم‌های کبدی SGPT و SGOT در 36 خوکچة هندی نر بالغ که به 6 گروه تقسیم شده بودند اندازه‌گیری شد. گروه A به عنوان گروه کنترل در میدان الکترومغناطیسی خاموش به مدت پنج روز هر روز دو ساعت، گروه B در میدانی به شدت 0.013  میکروتسلا با فرکانس 5 هرتز در همین مدت، گروه C ‌در میدانی به شدت 0.207  میکروتسلا با فرکانس 50 هرتز در شرایط زمانی مشابه، گروه D چهار ساعت در روز برای پنج روز در میدانی به شدت 0.013  میکروتسلا با فرکانس 5 هرتز، گروه E ‌در میدانی به شدت 0.207  میکروتسلا با فرکانس 50 هرتز مشابه شرایط زمانی گروه D ، و گروه F‌ به عنوان گروه کنترل، چهار ساعت در روز به مدت پنج روز در میدان خاموش قرار گرفتند. خون خوکچه‌های هندی بعد از پنج روز آزمایش شد و آنالیز داده‌ها با تست تشخیصی دانت و واریانس یک طرفه نشان داد تفاوت معنی‌داری بین گروه کنترل و گروه آزمایش وجود دارد به طوری که SGOT و SGPT در هر دو کاهش یافته بودند.

جذب زیستی رنیوم توسط سویه جدید Bacillus sp. MGG-83

صفحه 31-35

سعید قربانزاده مشکانی؛ پریسا تاجرمحمدقزوینی؛ حسین غفوریان؛ محمدامین احمدی فقیه

چکیده کاربرد Re-188 و Re-186 در پزشکی هسته‌ای به منظور درمان سرطان از سال 2000 به بعد اهمیت بسیار زیادی یافته است. بررسی‌ها نشان داده است که برخلاف فلزات دیگر تاکنون هیچ گزارش علمی دربارة جداسازی رنیوم به وسیلة جذب زیستی، در مراجع معتبر علمی مشاهده نشده است. در این کار پژوهشی توان جذب رنیوم توسط باکتری جدید Bacillus sp. MGG-83، به طور مداوم در اِرلن مورد بررسی قرار گرفت و شرایط بهینة جذب مشخص شد. در بررسی اثر pH مشخص شد که pH بهینه جذب برای رنیوم برابر با 2 بوده و دمای بهینه جذب، ºC40-35 بدست آمد. جذب رنیوم با افزایش غلظت آن در محیط افزایش یافت، بطوریکه در غلظت 250 میلی‌گرم برلیتر مقدار جذب برابر با 146.3  میلی‌گرم برای هر گرم وزن خشک باکتری بود. جذب رنیوم در 5 دقیقه اول مجاورت، سریع بود و در ادامة جذب، روند کندی از خود نشان داد. کاهش در مقدار V/X0 باعث افزایش جذب رنیوم شد که این پدیده به علت افزایش محل‌های سطحی اتصال است. در بررسی استفاده از اثر عوامل رهاساز، مشخص گردید دفع رنیوم که توسط محلول 0.1  مولار هیدروکسید سدیوم در دمای ºC25 صورت گرفت، 55% رنیوم جذب شده از توده سلولی رها شد.

اندازه‌گیری شار نوترون MeV 8/14 در یک دستگاه مولد نوترون با استفاده از روش فعال‌سازی با نوترون

صفحه 36-41

صدیقه کاشیان؛ جواد رحیقی؛ مهرداد عزیزی شمامی؛ حسین قدس

چکیده اندازه‌گیری شار نوترون، با روش فعال‌سازی با نوترون بوسیلة پولکهای مس و نیکل انجام گرفته است. با پرتودهی پولک مس و نیکل، ایزوتوپ‌های Cu62، Ni57 از طریق دو واکنش Cu62 (n,2n)2Cu63، Ni57 (n,2n)2Ni58 به ترتیب با نیمه‌عمرهای 9.74 دقیقه و ٣٦ ساعت تولید می‌شوند. انرژی پرتوهای گامای ساطع شده در این واکنشها بترتیب keV٥١١ و keV١٣٧٧ است. با اندازه‌گیری میزان آکتیویته هر پولک در مـدت پـرتـودهـی، شـار نـوتـرون حساب شـده است. ایـن شـار از واکنش D-T و بـا جـریـان دوتـرون μΑ٦٠ بـا استفاده از پولک مس، بـرابـر
2.64×107±3%n/s  بر روی هدف بدست آمد.

بررسی و مطالعه روش غیرمستقیم تعیین درصد تخلخل با استفاده از انواع چگالی‌ها در ساختار گرافیت

صفحه 42-48

فاطمه اهری هاشمی؛ سعید فتوره چیان

چکیده چگالی عامل مهمی در تعیین محدوده تغییرات خواص فیزیکی گرافیت است. تخلخل در گرافیت، چگالی قطعات آن را تحت تأثیر قرار داده و از نظر ریاضی رابطه معکوس بین تخلخل و چگالی وجود دارد. تخلخل یا بطور ذاتی در ساختار مواد خام اولیه وجود دارد و یا حاصل خروج مواد فرار از این قطعات در حین فرایندهای عملیات حرارتی تولید گرافیت است. استفاده از دستگاههایی مانند تخلخل‌سنج گازی و جیوه ای به عنوان روشهای مستقیم، در مقابل محاسبه از طریق اندازه‌گیری چگالی حجمی و پیکنومتری به عنوان روشهای غیرمستقیم جهت تعیین درصد تخلخل شناخته می شوند. در این تحقیق با استفاده از اندازه‌گیری انواع چگالی، تخلخل در قطعات گرافیت ساخته شده در پروژه مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته‌اند.